Konut kredisine talepler azalacak!
2011 yılının ilk üç aylık döneminde bankalar, 2009 yılının ikinci çeyreğinden beri sıkılaştırma bildirmedikleri konut kredileri standartlarını sıkılaştırmaya başlarken, buna neden olarak fon maliyetleri ve bilanço kısıtlamalarını gösterdi
Merkez Bankasının 2011 yılı Ocak-Mart dönemi Banka Kredileri Eğilim Anketinin sonuçlarına göre, bankaların geçen yıldan beri sürdürdükleri işletmelere verilen kredilerdeki standartları sıkılaştırma eğilimi bu çeyrekte de tüm kredi türlerinde devam etti.
KONUT KREDİSİ TALEPLERİ AZALACAK
2011 yılının ilk üç aylık döneminde bankalar, 2009 yılının ikinci
çeyreğinden beri sıkılaştırma bildirmedikleri konut kredileri standartlarını
sıkılaştırmaya başlarken, buna neden olarak fon maliyetleri ve bilanço
kısıtlamalarını gösterdi. Bankaların gelecek dönem için öngörüsü, konut kredileri
standartlarındaki sıkılaştırmanın artarak süreceği yönünde oldu. Ocak-Mart 2011
döneminde, bankaların önceki dönemlerin aksine konut kredilerine uyguladıkları
koşul ve kurallarda da sıkılaştırmaya gittikleri görüldü. Bu dönemde bankalar
krediler üzerindeki teminat oranını ve ortalama krediler üzerindeki kar marjını
artırmaya başlarken, son dönemlerde beklentilerin üzerinde artışlar gözlenen
konut kredileri talebinin artış hızı bu dönemde yavaşlayarak beklentilerin
altında kaldı ve bunda en etkili faktör konut alımı dışındaki tüketim
harcamalarındaki artış oldu. Konut piyasasına ilişkin beklentiler ile tüketici
güveninin konut kredisi talebi üzerindeki olumlu etkileri de bu dönemde azaldı.
Bankalarda 2011 yılının ikinci çeyreğinde konut kredisi talebinin azalmaya
başlayacağı beklentisi hakim.
Ocak-Mart 2011 döneminde taşıt kredilerine uyguladıkları standartlar
üzerinde fon maliyetleri ve bilanço kısıtlamalarının sıkılaştırıcı yöndeki
etkisine rağmen bankaların tamamı, beklentilere uygun şekilde standartları
değiştirmemeyi tercih etti. Ankete katılan bankalar, rekabet baskısı ya da risk
algılamasına ilişkin faktörlerin standartların temelde aynı bırakılmasında etkili
olduğunu düşünüyor. Koşul ve kurallar açısından, taşıt kredilerinde de konut
kredilerine benzer şekilde son dönemlerde ortalama krediler üzerindeki kar
marjını kısmayı tercih eden bankaların, bu dönemde marjı artırmaya başladığı
görüldü. 2010 yılı boyunca beklentilerin çok üzerinde artışlar gerçekleşen taşıt
kredileri talebi, 2011 yılı ilk çeyreğinde de beklentilerin üzerinde artış
gösterdi ancak talep artışı 2010 yılı son çeyreğine göre oldukça yavaşladı. Bu
yavaşlamada, krediler üzerindeki vergi ve benzeri yüklerin olumsuz etkisi kadar
taşıt piyasasına ilişkin beklentilerin talep üzerindeki olumlu etkisini büyük
ölçüde yitirmesi de rol oynadı. Taşıt kredileri talebi artışındaki yavaşlamanın
önümüzdeki dönemde de süreceğini öngören bankalar, yine de talepte artış
beklentisi içerisinde.
Merkez Bankası tarafından hazırlanan ve 2011 yılının Ocak-Mart dönemini
kapsayan Banka Kredileri Eğilim Anketi sonuçları açıklandı. Ankete göre, bu
dönemde standartları etkileyen faktörlerden diğer bankaların rekabeti haricindeki
tüm faktörlerin bankaları standartların sıkılaştırılması yönünde etkilediği ve bu
dönemdeki sıkılaştırma eğiliminde sermaye yeterliliği ile ilgili kısıtların en
kuvvetli etkiyi oluşturduğu görüldü. İşletmelere verilen kredilerin koşul ve
kurallarından ortalama krediler üzerindeki kar marjını kısmayı ve faiz dışında
alınan ücret ve komisyonları azaltmayı bu dönemde de sürdüren bankalar, kredi
sözleşmesi özel koşullarını sıkılaştırmaya başladı.
Nisan-Haziran 2011 dönemi için bankaların, başta büyük işletmelere
verilen krediler olmak üzere tüm kredi türlerinde standartların gevşetileceği
beklentisi içerisinde oldukları belirlendi. 2011 yılının ilk çeyreğinde
işletmelerin kredi talebindeki artışın beklentiler doğrultusunda sürdüğü ve en
yüksek artışın küçük ve orta ölçekli işletmelerin kredi talebinde olduğu
gözlenirken, bu dönemde işletmelerin uzun vadeli kredi talebinin, kısa vadeli
kredi talebine göre daha fazla arttığı görüldü. Talep artışındaki temel etken bu
dönemde de işletmelerin stok artırımı ve işletme sermayesi gereksiniminden
kaynaklanan finansman ihtiyaçları olurken, 2011 yılı ikinci çeyreği için
bankaların beklentileri, talepteki artışın yavaşlayarak da olsa süreceği ve en
çok küçük ve orta ölçekli işletmelerin kredi talebinin artacağı şeklinde
gelişti.
KREDİ STANDARTLARI GEVŞETİLDİ
2011 yılının ilk çeyrek dönemi için bankalar diğer bireysel kredilere
uygulanan standartların değişmeyeceği beklentisinde olmasına rağmen standartların
gevşetildiği görülmekte. Standartların gevşetilmesinin ardındaki tek etken, diğer
bankaların rekabetinden kaynaklanan rekabet baskısı oldu ve diğer bireysel
kredilerde beklenti gelecek dönemde de standartların gevşetileceği yönünde. Diğer
bireysel kredilere uygulanan koşul ve kurallardan ortalama krediler üzerindeki
kar marjı konut ve taşıt kredilerinde olduğu gibi bu dönemde artırılmaya
başlanırken, teminat ve vade koşulları da esnetildi. 2011 yılı ilk çeyreğinde
diğer bireysel kredilere yönelik talep yine beklentilerin üzerinde bir
gerçekleşme ile artışını sürdürdü. Ancak talepteki artış bir önceki dönemin
altında kaldı. Talep artışında, dayanıklı tüketim mallarına yapılan harcamalardan
kaynaklanan finansman ihtiyaçlarındaki artış ile tüketici güveni etkili oldu. Bu
dönemde talebi daraltan faktörler olarak, banka kredilerine alternatif finansman
kaynaklarının kullanımındaki artış gösterildi. Bankalar önümüzdeki dönemde, diğer
bireysel krediler talebinde de taşıt kredilerinde olduğu gibi yavaşlayan bir
artış öngörüyor.
AA
