Konut piyasası hareketlendi!
TÜİK Şubat 2021 konut satışı verilerini açıkladı. Buna göre, konut satışları aylık olarak değerlendirildiğinde gidişatta biraz biraz kımıldama olduğu gözlendi...
Dünya Gazetesi köşe yazarı Alaattin Aktaş, bugünkü köşesinde konut satışlarını kaleme aldı.
İşte Alaattin Aktaş'ın 'Konut piyasası biraz kımıldar gibi oldu' başlıklı yazısı...
Konut kredisi faizi şubatta biraz geriledi, satış ve devirlerde de ocak ayına göre çok az da olsa artış gözlendi. Ancak bu artış ne eğilimin değiştiği, ne sorunun geride kalmakta olduğu gibi yorumlanabilecek boyutta.
Pandemi herkesi beklemeye itecek gibi. Bir kesimin konut alması zaten hiç mümkün değil, sıfır konut hele hele hiç mümkün değil; parası olanlar da beklemeyi tercih edeceğe benziyor.
Konut satış ve devrine ilişkin değerlendirmeyi, birçok istatistiki veride olduğu gibi değişik şekillerde yapmak mümkün.
Genel olarak söylenmesi gereken şu:
Gerek şubat, gerekse ocak-şubat döneminde ilk el satışlar da, ikinci el devirler de geçen yılın altında.
Ancak değerlendirmeyi yalnızca geçen yılın aynı dönemiyle kıyaslayarak yapmak yeterli değil. Bir de en azından bir önceki aya göre olan duruma bakmak gerekir. İşte böyle değerlendirildiğinde aylık gidişatta biraz biraz kımıldama olduğu gözleniyor. Ama bu yeterli mi, hiç değil!
Önce geçen yıla göre olan durumu aktaralım:
İlk el satış, şubatta geçen yılın yüzde 34, ilk iki ayda yüzde 36 altında kaldı.
İkinci elde gerçekleştirilen devir ise geçen yıla göre şubatta yüzde 31, ilk iki ayda yüzde 34 geriledi.
İpotekli satış ve devirlerde geçen yıla göre şubatta yüzde 67, iki ayda yüzde 70 gerileme var.
İpotek tesis edilmeksizin yapılan satış ve devirlerde daha ılımlı bir gerileme gözlendi. Oran azalma yönünde olmakla birlikte şubatta yüzde yüzde 11, iki ayda yüzde 14 düzeyinde.
Ocak ayına göre ne oldu?
Geçen yıla göre olan durumun özeti bu şekilde. Şubatta ocak ayına göre ise biraz kımıldama var gibi. Ama bu kımıldama öyle fazla önemsenecek, eğilimin değiştiği yorumlarının yapılmasını sağlayabilecek ve sorunun geride kalmakta olduğu gibi yorumlanacak boyutun çok çok uzağında.
İpotekli ilk el satışlar 4 bin düzeyinde ve hala çok düşük. Ama yine de ocaktaki 3 binli satıştan iyi.
İpotekli ikinci el devir ise 7 binlerden 10 binlere çıkmış durumda.
Toplam satış ve devre gelince... İlk el konut satışları adeta durdu gibi. Ocakta 22 bin olan ilk el toplam satış, şubatta ancak 25 bine yaklaştı. Her işgünü itibarıyla düşünülürse koca Türkiye’de bir günde ilk el yalnızca 1.000 konut satılabiliyor.
İkinci el devirler ise ocakta 48 bin düzeyindeydi, şubattaki devir 56 bine çıktı.
Faizde gerileme var
Konut kredisinde ortalama faiz ocak ayında yüzde 18.39 düzeyine kadar tırmanmıştı. Bu faiz, altı ay öncesinin, yani geçen yılın haziran ve temmuz aylarındaki yüzde 9’lu oranların tam bir kat üstüne çıkıldığını gösteriyordu. Konut kredisi faizi şubatta ocak ayına göre çok az da olsa geriledi ve tüm bankacılık sisteminin ortalaması itibarıyla yüzde 17.99’a indi. Kredi faizindeki bu gerileme ne kadar etki etmiştir bilinmez ama ipotekli satış ve devirler şubatta ocak ayına göre artış gösterdi. Ocakta 10.732 olan ipotekli ilk el satış ve ikinci el devir toplamı, şubatta 14.669’a çıktı.
SORUN GİDEREK KEMİKLEŞİYOR
Vatandaşların ya da hanelerin bir kısmı konut almayı akıllarının ucundan bile geçirebilecek durumda değil. Onlar, aylık çarklarını döndürebilmek için adeta sihirbazlık yapıyor.
Bir kesim yıllarca tasarruf ederek kiradan kurtulma ve bir ev alabilme durumuna geliyor gelmesine ama sıfır bir konut hiç söz konusu olamıyor, güç yetmiyor çünkü.
Pandemi konut tercihlerini de değiştirdi. Bahçeli ve müstakil evlere rağbet arttı ve bunların görece zaten yüksek olan fiyatları iyiden iyiye yükseldi.
Elinde birikimi olup sıfır konut almayı düşünenler de hem bu tercih değişikliğinden ötürü, hem salgın yüzünden yarınına güvenle bakamadığından beklemeye geçti.
Özellikle geliri sabit ve garanti olmayan serbest çalışanlar ve iş insanları piyasaların nasıl seyredeceğini kestiremedikçe, önünü göremedikçe konuta yatırımdan olabildiğince kaçınacak gibi görünüyor.
Bütün bunların sonucu olarak da öyle anlaşılıyor ki bu yılı da “bekle gör” politikasının hakim olduğu bir dönem olarak geride bırakacağız.
Konut satışlarında toparlanma başladı!
Faiz ve pandemi konut satışlarını nasıl etkiledi?