Konut satın alımında yaşanan hareketlilik kredileri de hareketlendirdi!

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ndan Kasım ayında faiz indirimi sinyalini alınmasından sonra uzun zamandır durgun seyreden konut piyasasında hareketlenmeler de başladı. Konu ile ilgili olarak paylaşılan detaylara göre. konut kredi faizleri yüksek seyrini korusa da şimdi kredi alıp faiz indirimi sonrasında yapılandırmayla faizi indirmeyi hedefleyenlerin dışında konut fiyatlarına zam beklentisiyle erken davranmayı isteyenler talebi güçlendirdi. Bankacılık sektörü kaynakları konut kredilerinde faizlerin değil konut fiyatına karşılık verilen kredideki sınırlandırmanın talebi engellediğini kaydederken, konu ile ilgili açıklamalar yapan ekonomistler de artış gösteren talep ve fiyatların faiz indirimi sürecinde Merkez Bankası için risk oluşturduğuna değindi. Emlak sektörü kaynaklarından edinilen bilgilere göre konutta ilk zamlar Kasım ayında yüzde 10-15 şeklinde yapıldı, geçen hafta ise bu haftaki faiz indirimi öncesinde yüzde 20’ye varan zamlarla karşı karşıya kalındığına işaret ettti.

KONUT KREDİ STOKU TARİHİ ZİRVESİNDE

Ekonomim’den Şebnem Turhan imzalı habere göre Merkez Bankası’nın sıkı para politikası ve yüksek faizler özellikle tüm dünyayı etkisi altına alan pandemi sonrası göçmenlerin de etkisiyle artış gösteren konut talebinde bir daralma yaşattı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından açıklamam haftalık veriler de konut kredilerine yönelik son döneme kadar talebin düşük olduğunu ortaya koyuyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre 1 Ağustos 2023 haftasına kadar sürekli artış trendinde olan konut kredi stoku bu tarihten sonra gerileme göstermeye başladı, o dönemki bakiye 447.7 milyar TL’ye de ancak 7 Haziran 2024 haftasında ulaşılabildi. Haziran ayı sonrasında Merkez Bankası'nın da sık sık dile getirdiği gibi başlayan dezenflasyon süreci konut kredilerinde kıpırdanma yarattı. Haziran ayından bu yana sürekli olarak yükseliş gösteren konut kredi bakiyesi 13 Aralık ile biten hafta itibariyle tarihte ilk kez 500 milyar TL’yi geçti ve 503.9 milyar TL’ye  yükseldi.

FAİZLER YÜZDE 40’IN ÜZERİNDE

Tüm bunların dışında diğer bir taraftan  Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verileri konut kredilerinde hareketlenme gösterse de konut kredi faizlerinde bu hafta politika faizinde indirim beklenen Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısı öncesinde çok büyük farklılıklar göstermedi. Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre konut kredisi bileşik faizi 13 Aralık haftasında yüzde 41,23 seviyesinde. Kasım ayının ortasında da yüzde 40,88'e kadar gerilemişti. Nisan ayında da yüzde 45,14 ile son senelerin en yüksek seviyesine kadar çıkan konut kredi faizleri geçen sene Aralık ayında da yüzde 42 seviyelerinde bulunuyordu. Merkez Bankası'nın politika faizinde artış yapmaya başladığı 2023 yılı Haziran ayı öncesinde ise konut kredi faizleri yüzde 20'nin altında bulunuyordu.

Konut satışları da ekim ve kasım aylarındaki hızlanmasıyla oldukça dikkat çekti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan resmi verilere göre toplam konut satışları Kasım ayında geçen senenin aynı ayına göre yüzde 63,6 artış gösterdi ve ve 153 bin adete çıktı. Yine açıklanan rakamlara göre kredili konut satışları da yıllık yüzde 315,7 artış göstererek, 21.8 bina ulaştı, kredili satışlarda artış oranının bu denli güçlü olması da geçen senenin aynı ayındaki değerin çok düşük olmasından kaynaklandı. Diğer satışlar da yüzde 48,6 artış göstererek, 131.2 bin adete yükseldi. Önceki senelerde oldukça yüksek seyreden yabancıya konut satışları ise yıllıkta yüzde 8,2 azaldı. QNB ekonomistleri verileri mevsim ve takvim etkisinden arındırdı. Buna göre kredili konut satışları, 2023 yılının 2. yarısında sert biçimde düştükten sonra, 2024 yılının ilk yarısında da düşük seviyelerde kaldı. Son aylardaki hızlı toparlanmayla beraber, kredili konut satışlarının tarihsel ortalamasına yaklaştı.

Krediye dayanmayan konut satışları da 2023’te daha sınırlı bir düşüş gösterse de 2024 yılı başından itibaren de bunu telafi etti. Kasım’daki sınırlı azalışa rağmen, kredili olmayan satışlar güçlü kalmayı sürdürdü. Hem kredili hem de diğer satışlardaki güçlü görünümle beraber toplam konut satışları tarihsel eğilimine göre yüksek seviyelerde seyretti.

FİYAT ARTIŞI ÖNCEKİ ÇEYREKLERDEN HIZLI

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası konut fiyat endeksi verileri de Kasım ayında konut fiyatlarının aylık yüzde 2,8, yıllık ise yüzde 29,4 arttığını ortaya koydu. Yeni konutlardaki fiyat artışı yüzde 4,1 ile daha yüksek seviyelerde gerçekleşirken, açıklanan rakamlara göre yeni olmayan konutlardaki artış yüzde 2,5 ile daha sınırlı kaldı. Konut fiyatlarının ortalama aylık artış oranı senenin ilk çeyreğinde yüzde 2,4, 2. çeyreğinde yüzde 2,1, 3. çeyreğinde de yüzde 1,9’a yavaşlamıştı ve oranlar aynı dönemlerdeki TÜFE enflasyonunun altında kalmıştı. Senenin son çeyreğinin iki ayında ise artış yüzde 2,5 ile hem önceki çeyreklere göre hızlandı hem de aynı dönemdeki yüzde 2,6 enflasyona yakın gerçekleşti.

KONUT KREDİSİ SORGUSU ARTTI

Bankacılık sektörü kaynakları da son günlerin en çok konuşulan konuları arasında yer alan konut kredi talebinde gözle görünür bir artış olduğuna değindi. Bankacılık sektörü kaynaklarının konu ile ilgili olarak verdiği bilgiye göre Kasım ayında her ne kadar fiyat artışları olsa da yeni konut satış fiyatı zamlarından önce almak isteyenlerin talebinin güçlendiğini belirtti.  Bankaların verebildiği konut kredisi miktarı ise evin ekspertiz değerinin yüzde 25-90’ı arası farklılık gösteriyor. 

Enerji verimliliğiyle ilk konut olmasına bağlı olarak bu kredi kullanma limiti değişebiliyor. Bankacılık sektörü kaynakları bu üst limit de konut kredilerinde sıkıntı şeklinde durduğunu dile getirdi. Kaynak tüm bunlara rağmen politika faizinde düşüşün konut fiyatlarını artıracak beklentisiyle özellikle aralık ayında konut kredisi talebinin yükseldiğini bildirdi.

Bankacılık sektörü kaynağı da konut satışlarında toparlanmanın para ve kredi politikalarındaki gevşeme beklentileriyle ilgili olabileceğine değinerek, Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine rağmen enflasyonla mücadele için sıkı duruşunu koruyacağı mesajının verdiğini anımsatarak bir süre sonra konut talebinin sınırlı kalması ve fiyat artışlarının tekrar yavaşlamasının beklenebileceğini belirtti.

FAİZDEN KAZANANLAR FİYATLAR ARTMADAN KONUTA GİRDİ

Konu ile ilgili olarak önemli açıklamalar yapan TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Atılım Murat da konut satışlarının beklentilere paralel iyi gittiğini fakat özellikle kredili satışlardansa peşin satışların daha dikkat çektiğini belirtti. Atılım Murat, son 1 senede faizden muazzam bir kazanç sağlayan bir kitle olduğunu sırf para piyasası fonlarındaki yüksek faizden oldukça iyi getiri elde edildiğini kaydetti. Murat açıklamasında ayrıca bu kitlenin fiyatlar yükselecek beklentisi ile konut almaya başladıklarına işaret etti.

Açıklamasında Kasım’da konut fiyatlarının yüzde 10-15 yukarı çekildiğini konut kredi faizlerinin ise hala yüksek olduğunu dile getiren Atılım Murat, “Enflasyonla mücadele kapsamında ekonomi yönetimi konut satışları patlasın istemez. Fazla bir iyimserlik var söz konusu bu alanda. Konut kredisi kullanımı ve konut satışlarının artış göstermesi enflasyonla mücadelede güçlük yaratır” dedi.

Tüm bunların dışında diğer bir taraftan Doç. Dr. Murat, “2020 yılında faizler indirildiği zaman konut satışları tabana yayılabilmişti ve inen faizlerden geniş bir kitle konut alabilmişti. Fakat şu an konut satışını tabana yayma imkanı yok. Konut fiyatları yüksek konut fiyatları yüksek. Politika faizi indirildiği zaman  konut kredi faizi indiğini varsaysak bile o faizler yine yüksek kalacak, çok hızlı düşeceğini zannetmiyorum. Kredi taksit tutarları hala çok çok yüksek” dedi.

İPA Başkanı Gökçe değerlendirdi! Kira destekleri yetersiz, dar gelirliler kentsel dönüşüme katılamaz

Emekliler dikkat! Banka banka emekli promosyon rakamları güncellendi...

Bankalar mevduat faizlerini güncelledi! 350 Bin TL'nin aylık getirisi ne kadar oldu?