Konut sektöründeki patlama nedeniyle borçlanma yükseldi!

Kredi kartı sayısı 2014'in ilk yarısında 200 bin adet artarken, bu rakam 2015'in ilk 6 ayında 800 bin oldu. Özellikle konut sektöründeki patlama borçlanma oranlarını yükseltirken, vatandaş gelecek yıllarını da ipotek altına aldırmış durumda. Uzmanlar, toplamda çekilen ihtiyaç kredilerinin ödenen rakamların çok üzerinde olduğunu belirtiyor.

Türkiye ekonomisinde hanehalkının borç yükü süratle artıyor. Son 12 yıldaki tek başına iktidar dönemini kaleme alan Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye eski Müdürü ekonomist Bartu Soral, hanehalkının borçlanmasının geometrik bir hızla büyüdüğünü gösteriyor. 2002'de 6,7 milyar lira olan vatandaşın borcunun, 2013 sonunda 372,4 milyar liraya tırmandığı görülüyor. Borçlanmanın gayri safi milli hasılaya oranı 2002'de yüzde 3,4 iken bugün yüzde 60'lar seviyesinde. Özellikle konut sektöründeki patlama borçlanma oranlarını yükseltirken vatandaş gelecek yıllarını da ipotek altına aldırmış durumda. Son 2 yıldır, siyasi ortamın gerdiği döviz kurlarına bir de terör eylemleri ve yurtdışı gelişmeleri eklenince yılbaşından beri Türk Lirası, Brezilya Reali'nden sonra dolar ve Euro karşısında en fazla değer kaybeden para birimi oldu. Hal böyle olunca vatandaş çözümü borçları ötelemekte buluyor. Kredi kartı sayısı yılın ilk yarısında 57,8 milyon adedi, işlem tutarı ise 200 milyar lirayı aştı.

Bu anlamda Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci'nin ‘Türkiye'de ekonomik kriz olmayacak.' açıklaması pek inandırıcı değil. Özellikle bakanın daha önceki hedefini bulmayan söylemleri ve kurdaki  durdurulamayan yükseliş göz önünde bulundurulursa. İpek Üniversitesi Ekonomi Bölümü'nden Yrd. Doç. Dr. Levent Bulut, 2014'ten beri vatandaşın geçinebilmek için kredi kartlarını çözüm olarak gördüğüne dikkat çekiyor. Toplamda çekilen ihtiyaç kredilerinin ödenen rakamların çok üzerinde olduğuna vurgu yapan Bulut, “Buna batık kredileri ve icraya düşen varlıkları eklediğinde finansal piyasaları zor günler bekliyor.” diyor.

Hanehalkı borçlarını ödemek yerine ötelediği için etkinin güçlü hissedilmediğinin altını çizen uzmanlar, borçların ötelenemez duruma geldiğinde krizi herkesin hissedeceği belirtiliyor. Bulut'un verdiği bilgilere göre, 2014 sonu itibarıyla Türkiye ekonomisi, hanehalkı ve reel sektörün yabancı para cinsinden borcunun milli gelire oranı cinsinden Şili ve Polonya'dan sonra üçüncü sırada. Bulut, toplam 400 milyar doları bulan borcun 126'sının kısa vadeli olduğunun altını çiziyor. Merkez Bankası döviz rezervlerinin kısa vadeli karşılama oranının yakın zamana kadar hiç yüzde 120'nin altına inmediğini hatırlatan Bulut, “Bugün yüzde 80 civarında.” diyor. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Soner Canko, kredi ve banka kartlarının artışında yeni teknolojilerin devreye girmesinin de etkili olduğunu kaydediyor. Canko, “2014'te sadece 200 bin adet artan kredi kartı sayısı 2015'in ilk yarısında 800 bin adet arttı. Banka kartı sayısı ise 110 milyon adedin üzerinde bulunuyor.” açıklamasında bulunuyor

Zaman