Küçük yerlere zincir market açılmayacak!

Ticaret Bakanlığı’nın üzerinde çalışma yaptığı Perakende Ticareti Taslağı, zincir marketlere sınırlandırmadan, bakkalların ucuz maliyetli mal almalarını sağlayacak ‘dağıtım kooperatifi’ kurulmasına kadar birçok alanda düzenlemeler yapıyor. Taslak, AK Parti milletvekillerine görücüye çıktı ve çok sayıda eleştirilen başlık sebebi ile revizyon sürecine girdi. Ulaşılan bilgiye göre, Kooperatifçilik Taslağı’ndan sonra Perakende Ticaret Taslağı da AK Parti’de kurulan komisyona getirildi. Son şekli verildikten sonra TBMM’ye sunulacak olan taslak, yıllardan beri tartışmalı maddeleri yüzünden sorun yaşıyor. AVM’lerin çalışma saatlerinden, zincir marketlere açılış izinlerine kadar çok alanda düzenlemeyi içine alan taslak, özetle şu başlıkları içeriyor:

ZİNCİR MARKETE SINIR

Hürriyet Gazetesi'nden Nuray Babacan'ın haberine göre zincir marketlerin, küçük yerleşim yerlerine açılmasına nüfus kriteri getirilecek. Bu kriterin 5 bin veya 3 bin nüfusla sınırlandırılması tartışılıyor. Zincir marketler, belirlenen nüfusun altında kalan yerlerde açılamayacak. Dolayısıyla küçük esnafın buralarda yaşamasına olanak sağlanacak. Bakkal büyüklüğünde, zincir market açılamayacak. Belli büyüklüğün altına inemeyecekler. Bu sınırlandırma, bölge halkının daha ucuz gıdaya ulaşmasına engel olmasın diye küçük esnaf ve bakkallar, kooperatifler aracılığıyla desteklenecek. Bakkalların kooperatifleşmesi veya tarım kooperatifleriyle ortak çalışması sağlanacak. Ucuz gıda için ‘tedarik ve dağıtım kooperatifi’ modeli geliştirilecek. Bu kooperatifler, ayakta kalma güçlüğü çeken küçük esnafın ucuz gıdaya ulaşmasını sağlayacak.

TİCARET KOLAYLIĞI

Aynı komisyonda incelemeye alınan Kooperatifçilik Taslağı’nda ise daha fazla yol alındı. Taslak, işlevsiz, naylon kooperatiflerin kapatılmasını ve suistimallerin önlenmesine yönelik düzenlemeler içeriyor. Özellikle tarım kooperatiflerinin üreticiye direkt ulaşmaları için ticaret yapmaları kolaylık sağlıyor.  Bu kooperatiflere, vergi, ilaç gibi konularda teşvik getirilecek. Toptancı hallerinde özel yer ayrılacak. Yeni sistemde kadın girişimcilerin kurduğu kooperatiflere özel destek ve teşvikler verilecek. Bununla beraber aynı biçimde desteklenecek diğer alan seracılık olacak. Tarım kooperatiflerinin ticaret yapmalarının önündeki engeller ortadan kaldırılacak. Bu kooperatiflere, vergi avantajı sağlanması, toptancı hallerinde özel yer ayrılması, ilaç alımında kolaylık, işçi çalıştırmada bazı teşviklerden yararlandırılması öngörülüyor. Türkiye’de yaklaşık 49 bin kooperatif ve 6 milyon kooperatif ortağı bulunduğu belirtildi. Düzenlemeyle hiçbir işlevi olmayan kooperatifler ayıklanacak. Kooperatif gelirlerinin makam ve yüksek huzur hakkı için kullanılması, üyelerin mağdur edilmesi, yeni üye yazımı ve üyelikten çıkarmayla ilgili yaşanan sorunların giderilmesi sağlanacak.