Limak-Cengiz ve Kolin İnşaat'ın ortak projelerinin değeri 50 milyar dolar!

Son yıllarda-hızlanan özelleştirme, altyapı ve "enerji ihaleleri, bu ihalelerin üç önemli oyuncusu arasında oldukça verimli bir işbirliği, ortaklık yarattı. Limak, Cengiz, Kolin büyük enerji projelerinin birçoğunda ortaklığa gittiler. 4 dağıtım bölgesini, Yusufeli Barajı işini birlikte aldılar. 

Pazarlama ve dağıtım şirketleri kurdular. Yine Türkiye'nin önemli projelerinden Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren projesinin 3 bölümünden ikisini birlikte aldılar. Bu projenin 4 yüksek viyadük de dahil  Ankara  Kayaş arasındaki toplam 50 viyadüğün ihalesine de 284 milyon lira teklifle birlikte katıldılar. Ancat asıl büyük ortaklıkları bir başka altyapı projesinde, 3. havaalanı işinde gerçekleşti. Üç ortağın birlikte üstlendikleri işlerin değeri 47 milyar dolara gidiyor. 

3. havaalanı ihalesinde birlikte hareket ettiler 

Üç iş ortağının kazandıkları en büyük ihale 3. havaalanı ihalesiydi. Cumhuriyet tarihinin en yüksek tutarlı ihalesinde üçlü girişim, yanlarına Kalyon ve Ma-Pa'yı da almıştı. İhaleyi 22 milyar 152 milyon euro teklifle kazandılar. Bunun dolar olarak karşılığı 42 milyar dolar ediyor. 

Üçlü, birçok enerji projesinde ortak hareket etti. Elektrik dağıtım ihalelerinden 4 bölgeyi aldılar. Bunlardan ikisinin onay ve devir süreçleri de bitti. Dağıtım özelleştirmelerinin ilk ihalelerinde Uludağ Elektrik Dağıtım'ı yüzde 33'er payla bölüşerek, 940 milyon dolara aldılar. 

İki dağıtım bölgesi daha aldılar 

Arkasından Çamlıbel Elektrik Dağıtım'ı da aynı şekilde yüzde 33'er payla 258.5 milyon dolara aldılar. Bu şirketler şu anda ortaklar tarafından işletiliyor. Önceki ihale sürecinde alıcılar bedelini yatırmadıkları için tekrar ihaleye çıkarılan İstanbul Boğaziçi Elektrik Dağıtım'a (BEDAŞ) ve Akdeniz Elektrik Dağıtım'a (Akdeniz EDAŞ) da birlikte teklif vererek kazandılar. BEDAŞ'ı 1 milyar 960 milyon dolar, EDAŞ'ı 546 milyon dolar teklifle aldılar. Bu şirketlerin devir onay süreçleri devam ediyor. 

Yusufeli Barajı'nı birlikte yapacaklar

Her üç şirketin enerjide çok sayıda yatırımı var. Yalnız veya başka ortaklarla aldıkları işler de var ancak baraj ve HES projesi olarak en önemli işleri olan Yusufeli Barajı ihalesinde de birlikte hareket ettiler. 

'Üçlü'nün ortak işleri İhale 

1. Üçüncü havalanı 2. Boğaiziçi Dağıtım 3. Uludağ Dağıtım 4. Akdeniz Dağıtım 5. Çamlıbel Dağıtım 6. Yusufeli Barajı 7. An - Siv. YHT TOPLAM bedeli (Milyon $) 42.000 1.960 940 546 258.51 256.3 186 46.147 

Limak Grubu

Son yıllarda özelleştirme ve diğer kamu ihalelerinde çok sık masada görüldü. Büyük projeler aldı. En büyük ve son işi üçüncü havalimanı projesi oldu. Cumhuriyet tarihinin en büyük ihalesini liderlik ettiği konsorsiyumlar 22 milyar 152 milyon euro bedelle aldı. Birçok sektörde faaliyeti var. İnşaat ve enerji bunların başında. Enerjide lisans alarak birçok santral kurdu. Kamu kuruluşlarının baraj, HES ve diğer santral işlerinde yüklenici olarak rol aldı. Özel sektörden de önemli alımlar yaptı. Set Çimento'yu satın aldı. 1976'da kurulan Limak 1981'de inşaat, 1995'te 750 milyon dolarlık yatırım projesiyle turizme girdi. 1997'de enerji işi başladı. 2000'de Siirt Kurtalan Çimento'yu alarak sektöre yatırım başlattı. 

Set Çimento'yu satın almasıyla sektörün büyük oyuncuları arasına giriyor. 2001'de Çal HES üretime başlıyor. 2003'te çok karlı Tekel satın alması oluyor. 2008'de Sabiha Gökçen'i alıyor. Limkon'la meyve suyu işi geliyor. 2010'da UEDAŞ ve ÇEDAŞ ihalelerini alıyor. Dışarıda Kahire Uluslararası Havalimanı Terminal 2 projesi ihalesini kazanıyor... Priştina Havalimanı'nı devralıyor. Ardından içeride İskenderun Limanı'nı alıyor. Kosova Elektrik Dağıtım, derken içeride Boğaziçi ve Akdeniz Dağıtım bölgeleri... Son büyük iş Üçüncü Havalanı... 

Cengiz Holding 

İnşaat, enerji, maden, turizm, havacılık ve sigorta sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Son olarak Haliçport projesine Taca İnşaat ve Galeri Kristal'le birlikte teklif verdi. Cengiz İnşaat'ı da son yıllarda birçok büyük projenin ihalesinde, özelleştirmede kıran kırana geçen ihale masalarında gördük. Eti Alüminyum'u, Eti Bakır'ı özelleştirmeden aldı. Oymapınar HES de Eti özelleştirmesi kapsamında gruba geçti. Üçüncü havaalanı projesinde 40 milyar dolardan fazla tutarı olan büyük bir işi enerjideki değişmez ortakları Limak ve Kolin'le birlikte üstlendi. 

Cengiz İnşaat'ın kuruluşu daha eskilere gidiyor. Birçok önemli inşaat projesini gerçekleştirmişti. Ancak kamuoyunda adının gündeme gelmesi en fazla Karadeniz Sahil Yolu ile oldu. 1998'de yolun GerzeYakakent arası ile Çayeli-ArdeşenHopa arasım inşa eden ortaklıkta yer aldı. Hasankeyf nedeniyle gündeme gelen Ilısu Barajı'nı yapıyor. 

Grubun önemli enerji projeleri var. Karabiga'da Alarko ile 1.200 MWlık termik santral yapıyor. Yusufeli Barajı ve Hidroelektrik Santrali'ni Limak ve Kolin'le birlikte gerçekleştiriyor. Dört elektrik dağıtım bölgesi ihalesinde Limak ve Kolin'le birlikte ortak hareket etti. Samsun II. Mobil Enerji Santralini kurdu. 

Son yıllarda yatırımları eneıji, inşaat ve sanayide yoğunlaşıyor. 

Kolin İnşaat 

Kolin Şirketler Grubu, son yılların hızlı şirketlerinden biri. Aile şirketi. Celal, M. Kemal, Veysi Akın ve Naci Koloğlu'nun ortaklığı. Temelleri 1977'de atılmış. İnşaat-taahhüt, enerji, liman işletmeciliği, madencilik ve turizm-hizmet işkollarında faaliyeti var. 1988'de bu yana inşaat sektöründe. 

ABD Savunma Bakanlığı için de Türkiye'de birçok proje yaptı. Askeri personel konutu, ABD 39. Taktik Hava Kuvveti Komutanlık Binası, su kulesi ve deposu, anten radomu, Pirinçlik tesisi, uydu haberleşmesi yer terminali, ayrıca küçük sanayi siteleri, personel lojmanları, deprem konutları üretti. Birçok ülkede iş yaptı. Afganistan'da yol, Libya'da 10 bin konutluk projenin altyapısı, Azerbaycan'da yol, Uganda ve Sırbistan'a kadar yayılan geniş bir coğrafyada sulama ve yol projeleri gerçekleştirdi. Halen Türkiye'de 20, yurtdışında 4 şantiyesi var. Son yıllarda sadece büyük kamu projelerinde yer almadı. Aynı zamanda önemli enerji yatırımları yaptı. 2004'te alçı üretimi yapmak üzere Arslanlı'yı, 2010'da travers fabrikası yatırımı yapan İnkol İnşaat Enerji'yi kurdu.

Sivas Travers modern beton travers fabrikası yatırımına katıldı. Grup şirketi Sefine Denizcilik 2006'da Yalova'nın Altınova ilçesinde tersane yatırımı yaptı. En son ve büyük işi üçüncü havaalanı yatırımı oldu. 

İbrahim Ekinci/Dünya Gazetesi