Markalı konut pazarında satışlar 2012'de hız keser mi
İnşaat sektörü küresel krize rağmen büyümesini sürdürürdü. Geçtiğimiz yıl bir önceki yıla göre ciddi düşüşler yaşayan konut satışı bu yıl toparlanma sürecine girdi
Konut kredilerindeki artışa rağmen markalı konut üreticilerinin düzenledikleri cazip kampanyalarla konut satışları tam gaz devam ediyor. TÜİK'in çeyreklik konut satış rakamları da bunu doğrular nitelikte. Türkiye'de son yıllarda yıldızı parlayan sektörlerden biri olan gayrimenkul, geçtiğimiz yılı durgun sayılabilecek bir seyirde geçirmişti. Bu yıl dünya piyasalarında yaşanan dalgalanmalara ve konut kredisi faiz oranlarındaki artışlara rağmen geçtiğimiz yıl yaşanan durgunluğu aşıp harekete geçen sektörde satışlar arttı. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) konut satış verileri de sektörde yaşanan hareketlenmeyi doğrular nitelikte. 2010'un ilk çeyreğinde 86 bin konut satılırken 2011'in aynı dönemde 91 bin satış yapıldı. 2010'un ikinci çeyreğinde 90 bin konut satılırken 2011'de bu sayı 107 bine ulaştı. 2010'un üçüncü çeyreğinde 84 bin olan konut satış rakamları bu yıl 102 bine yükseldi. Karlarını minimize eden markalı konut üreticileri, dünya piyasalarındaki dalgalanmalara rağmen yeni projelerini birbiri ardına sıralayarak Türkiye ekonomisine duydukları güveni yeni projelerle bir kez daha ortaya koydu. İnanlar İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Serdar İnan, markalı konut üreticilerinin yeni projeleri birbiri ardına sunmalarının aslında ekonomiye ve tüketiciye duydukları güvenin bir göstergesi olduğunu söylüyor. Her hükümetin önem verdiği sektörler olduğuna işaret eden İnan, "İnşaat ve gayrimenkul sektörleri hükümetimizin önem verdiği sektörlerden. Mütekabiliyet yasası, 2B yasası ve kentsel dönüşüm yasalarının çıkarılmalarıyla sektör daha da güçlenecek ve yeni yeni işler çıkacak. Yabancıya satışın başlamasıyla birlikte sektör önümüzdeki yıllarda daha da büyüyecek. Şu anda kârlar minimize edilmiş vaziyette doğru projelerden ve doğru yerlerden alım yapmanın tam zamanı" diyor. KAMPANYALAR ARTTI Sektör 2005 yılında yüzde 21,5, 2006'da yüzde 19,4 büyüdü. 2009'da ise rüzgârın tersten esmeye başlamasının ardından sektör, 2010'u kredi faizlerinin düşmesine rağmen durgun geçirdi. Bu yıl ise bankaların kredi fonlama maliyetlerindeki artışlar konut kredisi faiz oranlarına yansımaya devam ediyor. Bu yıl içinde kredi fiyatlarının yüzde 60 oranında yükseldiği görülüyor. Öyle ki konut kredisi maliyet oranları son 2 yılın en yüksek seviyesine ulaştı ve piyasa Kasım ayı itibariyle 2009 sonundaki fiyatlama seviyelerine geri döndü. Ancak bu süreçte markalı konut üreticilerinin tüketiciler lehine düzenledikleri cazip kampanyalar konut satışlarının devam etmesini sağladı. Varyap CEO'su Erdinç Varlıbaş, kredi faiz oranlarının artmasına karşın markalı konut üreticilerinin tüketiciler lehine düzenledikleri kampanyalarla cazip koşullar sunduklarını söylüyor. Önümüzdeki yıl hükümetin atacağı adımlarla sektörün önünün daha da açılacağına dikkat çeken dıracak. İç talebin de buna eklenmesiyle birlikte sektörün yüzde 10'lar seviyesinde büyümesini bekliyoruz. Yaklaşık 15 milyar dolarlara varan oranda satış gerçekleşmesini bekliyoruz" diyor. 2010'da ekonomik krizin etkilerini üzerinden atan ve yüzde 15,1 oranında büyüyen inşaat sektörü 10,8 milyar dolar reel katma değere ulaşmıştı. Sektörün bu yılı da iki haneli büyüme rakamlarıyla kapaması bekleniyor. Bu yıl başta konut yapımı olmak üzere inşaat sektöründe büyük gelişme yaşandı. Gelişme özellikle konut alanında çok dikkat çekici boyutlara ulaşırken, sektör bir önceki yıla göre yüzde 12 oranında büyüdü. DURGUNLUK GEÇTİ Türkiye genelinde, 2005-2007 yılları inşaat sektörü açısından çok olumlu geçmişti, 2008-2010 yılları arasında ise bir daralma yaşanmıştı. Sektördeki daralma, 2011 yılıyla birlikte yerini gelişmeye bıraktı. 2011 yılının ikinci yarısından itibaren, hızlı bir gelişme yaşandı ve bir önceki yıla göre bu gelişme yüzde 12 oranlarına kadar çıktı. Özellikle konuta büyük talep var. Markalı konut üreticileri, bu talebe karşılık vermek için çok büyük toplu konut projelerini hayata geçirdi. Bankaların konut kredisi faiz oranları yükseltmelerine karşın bu talep devam ediyor. Örneğin, daha önce yüzde 0,65 olan konut kredi faizleri yüzde 1'in üzerine çıkmasına karşın, konut talebinde bir düşüş yaşanmadı. Özellikle İstanbul, İzmir, Ankara, Bursa, Adana, Kocaeli ve Gaziantep gibi illerde konut talebi sürekli artıyor. Bu talebe karşılık da çok büyük konut projelerinin hayata geçirilmesi için çalışmalar yapılıyor. Dünya ekonomisinde çok ciddi bir çalkalanma olmaması halinde 2012 yılının rutin bir yıl olması bekleniyor. 2012'de mütekabiliyet yasasının çıkarılması beklenirken bu çalışmaların 2013'e hazırlık niteliğinde olacağı ve sektörün 2013'ten itibaren ralli yapmasının beklendiği de vurgulanıyor. KREDİ MALİYETLERİ ARTTI Konut kredisi maliyet oranlan incelendiğinde fiyatların 2011 yılı içinde yüzde 60 oranında yükseldiği görülüyor. Konutkredisi.com.tr Kurucu Ortağı Onur Tekinturhan, 2011 Kasım ayı itibarıyla konut kredisi fiyatlarının 2009 yıl sonu düzeyine yükseldiğini söylüyor. Bankaların kredi fonlama maliyetlerindeki artışların konut kredisi faiz oranlarına yansımaya devam ettiğine işaret eden Tekinturhan, "15 bankanın Konut kredisi.com.tr aracılığıyla tüketicilere sunduğu kredi maliyet oranlan incelendiğinde 2011 yılı içinde fiyatların yüzde 60 oranında yükseldiği görülüyor. Mart, haziran ve ekim aylarındaki faiz artışları sonucunda konut kredisi maliyet oranları son 2 yılın en yüksek seviyesine ulaştı ve piyasa Kasım ayı itibariyle 2009 sonundaki fiyatlama seviyelerine geri döndü" diyor. Faiz artışlarından önce 2011 yılı ocak ayında 10 yıl vade ile 100 bin TL tutarında kredi kullanan tüketici bin 300 TL aylık taksit öderken kasım ayında aynı krediyi kullanan tüketiciler için aylık taksit tutarı bin 550 TL'ye ulaştı. Kullanılan kredinin toplam maliyeti hesaplandığında 10 yıl vadede 100 bin TL tutarında ortalama kredi için toplam 160 bin TL geri ödeme yapılırken, bu rakam Kasım ayında 190 bin TL'ye yükseldi. Özetle, 100 bin TL tutarındaki kredi tüketiciye 30 bin TL daha pahalıya mal oluyor. Faiz artışlarının hemen ardından bayramın da etkisiyle konut kredilerinde önemli bir yavaşlama yaşanmasına rağmen toplam konut kredileri hacmi geçtiğimiz yılın kasım ayına göre yüzde 28 yükselmiş durumda. Tekinturhan, faizlerdeki yükseliş sebebiyle kullandırılan kredilerdeki büyümenin yavaşladığını ancak müşteri özelinde kampanyalar ve indirimlerle uygun tekliflere ulaşmanın hala mümkün olduğunu belirtiyor. Tekinturhan, "Ev satın almak için doğru zaman mı" sorusunu "Sahip olmak istediğiniz konutu doğru fiyata bulduysanız kısa süreli faiz oynamaları sebebiyle elinizdeki fırsatı kaçırmayın. Önümüzdeki aylarda piyasa faiz oranlarında önemli bir düşüş gerçekleşirse cüzi masraflar karşılığında kredi transferi seçenekleri değerlendirilebilir" diye yanıtlıyor. YABANCI İLGİSİ ARTTI Hükümetin gündeme getirdiği ve önümüzdeki aylarda hayata geçirilmesi beklenen mütekabiliyet yasası ile birlikte yabancılara gayrimenkul satışının önü açılacak. Böylece inşaat ve gayrimenkul sektörlerinin hızlı bir sıçrama yapmaları bekleniyor. Bu süreçte özellikle Körfez ülkelerinden yabancı fonların Türkiye'ye ve Türk şirketlerine olan ilgisi son dönemde çok arttı. Körfez bölgesinden bir yatırımcı grup ile görüşmeler yaptıklarını söyleyen Egeyapı Group Yönetim Kurulu Başkanı İnanç Kabadayı, bu grup ile birlikte Batışehir projesinin 2-3 katı büyüklüğünde projelere imza atmayı planladıklarını ve önümüzdeki günlerde bunu açıklayacaklarını belirtiyor. Suudi Arabistanlı olan bu grubun Türkiye'ye önem verdiğine işaret eden Kabadayı, şunları söylüyor: "Bu grup Türkiye'ye 1 milyar dolar yatırmayı planlıyor. Sektörümüze yabancı ilgisi son dönemde çok arttı. Başka firmaların da yabancı firmalarla ortaklık görüşmeleri yaptıklarını duyuyoruz. Çünkü Körfez sermayesinin gideceği yer kalmadı. Gelişmekte ülkeler arasında Türkiye yıldız ülke olarak dikkat çekiyor. O nedenle inşaat sektöründe ve diğer sektörlerde Türkiye'nin geleceği çok parlak. O nedenle yabancı yatırımcılar da Türkiye'ye yatırım yapma yarışındalar." Banka kredilerinde faiz oranlarının artmasına karşın konut satışlarının iyi gittiğine dikkat çeken Kabadayı, "Batışehir projemiz sıra dışı mimarisi, lokasyonu ile dikkat çekti. Şu ana kadar bin 150 konutun satışını gerçekleştirdik. Bu da doğru yerde ve doğru şekilde konumlandırılan projelerin kolayca satılabildiğini gösteriyor. 2012 yılının da temkinli ama iyimser bir yıl olmasını bekliyoruz. Dünya ekonomisi nasıl olursa Türkiye ekonomisi onun 3-4 katı büyüyecektir" diyor. Capital Mortgage/Levent Gökmen