Marmaray'ın istasyon duvarlarını "İznik çinileri" süslüyor!

"Asrın Projesi" olarak nitelendirilen Marmaray'ın Üsküdar ve Sirkeci istasyonlarının duvarları, İznik ilçesinde klasik Osmanlı çini motiflerinden esinlenilerek üretilen devasa panolarla süslendi.

Klasik Osmanlı çini eserlerini yeniden yorumlayarak üreten İznik Çini Eğitim ve Öğretim Vakfının, dünyanın birçok kentindeki metro istasyonlarında her gün milyonlarca insanı karşılayan devasa boyutlardaki eşsiz çini panolar,  Marmaray  istasyonlarına gelen yolcuları da selamlayacak.

Vakıftan yapılan açıklamaya göre, temelde çağdaş bir sanat olarak İslam geometrisine dayanan İznik çinileri, İstanbul,  Ankara  ve Bursa metrolarından sonra şimdi de Marmaray'da geçmişle bugünü, sanatla sokağı, bireysel hayallerle toplumun algısını çini panolarda buluşturacak ve tekdüze bir yolculuğu her gün yeniden renklendirip bir düşünce oyununa dönüştürecek.

Özgün tasarım çalışmaları ve baştan sona el işçiliğiyle oluşturulan, mekanik, mesafeli istasyon düzenlemelerine canlı, davetkar, şenlikli bir çehre kazandıran bu eserler vakfın atölyelerinde yıllar süren yoğun araştırmalar sonucu doğal ve saf malzemelerden "Marmaray Projesi" için özel olarak üretildi.

Açıklamada, "Asya ile Avrupa'yı birleştiren görkemli bir olayda, topraklarımızda ışıldayan bir dünya sanatının yer almasını sağladığı, bizi hayallerimize büyük bir adımla daha da yaklaştırdığı için Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına minnet ve şükranlarımızı bildiririz" ifadesine de yer verildi.

- Panoların özellikleri

Üsküdar ve Sirkeci istasyonlarındaki panoların isimleri, büyüklükleri ve diğer özellikleri ise şöyle:

Tarihi Boğaziçi Tüp Geçit Projesi (240x1080 santimetre): Bu panoda resmedilen tüp geçit projesi, Sultan İkinci Abdülhamid Han döneminde Sarayburnu ile Üsküdar arasının tüp geçitle bağlanması için Osmanlı hükümetine sunulmuş ancak gerçekleşme şansını bulamamıştır. 1891 yılında Fransız demiryolu mühendislerinden S. Preault tarafından tasarlanan ve "Deniz Altı Çelik Tüneli" adı verilen projede denizin altından geçecek bir tünel ile raylı ulaşım hedeflenmekteydi. "Deniz Altında Boru (Tüp) Köprünün Ön Projesi" başlığıyla 4 binde bir ölçeğine göre hazırlanan proje, bu iş için çok büyük bir inşaat teknolojisi gerektiğini göstermektedir. Bazı kaynaklarda bu proje hakkında arşivlerde bilgi olmadığı belirtilse de panonun tasarlanmasına kaynaklık eden orijinal çizimde, "1891 yılında Fransız Demiryolu Mühendislerinden S. Preault tarafından yapılan proje (Taksim Belediye Kütüphanesi, nr. HR 3064)" notu yer almaktadır.

29 Ekim 2013 Üsküdar Gökyüzü Haritası (240x1200 santimetre): Bu panoda, Marmaray Projesinin hizmete açıldığı 29 Ekim'de gece yarısı Üsküdar'dan Yenikapı'ya doğru bakıldığında izlenen gökyüzü haritası temsil edilmiştir. Gökkubbede bir daha tekrarlanmayacak olan bu görünüş artık İznik çinilerinde yaşayacaktır. Modern teknolojinin geleneksel sanatlarla birlikte kullanılmasının eşsiz bir örneği olan bu çalışma, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsünün katkılarıyla gerçekleştirilmiştir.

Mimoza Bahçesi (240x1200 santimetre): Bahar aylarında çiçek açarak İstanbul'u süsleyen olağanüstü güzellikteki ağaçlardan biri olan mimoza, bu panoda kuşlar ve küçük canlılarla resmedilmiştir. Geniş bir bahçeye yayılan manzara, bahar coşkusunu yıl boyu Marmaray yolcularına hissettirecektir.

Üsküdar Geometrik Pano (240x1200 santimetre): Geometrik desenler, geleneksel mimaride hemen her türlü yüzeyde kullanılmıştır. Kainattaki kusursuz ve girift düzeni hatırlatarak sıradan düşüncelerden sıyrılmayı sağlayan bu tür istifler, tasarımdaki ustalığı da ortaya koyar. Bursa'daki Yeşil Cami çinilerinden esinlenilmiş olan bu panoda Osmanlı ve Selçuklu üslubu ile modern unsurlar ustalıkla bir araya getirilmiş, çağdaş kent yaşamına dahil edilmiştir.

Erguvan Bahçesi (240x1200 santimetre): Bahar aylarında, özellikle de Boğaziçi sırtlarında adeta eflatun renkli havai fişekler gibi patlayarak çiçek açan, İstanbul'un simgelerinden biri olan olağanüstü güzellikteki erguvan ağaçları, bu panoda kuşlar ve küçük canlılarla resmedilmiştir.

Marmaray'da ayrıca, "Raylı Sistemin Gelişimi" (250x1000 santimetre), "İstanbul ve Tren" (250x1000 santimetre), "İstanbul Minyatürü" (240x1080 santimetre) ile "Sirkeci Geometrik Panolar" (2 adet, 240x1200 santimetre) yer alıyor.

Vakfın, dünyada kamusal alanda gerçekleştirdiği başlıca çalışmalar arasında ise Santiago Metro İstasyonu (Şili, 2013), Mescid-i Aksa Restorasyonu (Kudüs, 2011), Tokai City Metro İstasyonu (Japonya, 2011), Tokai City Nilüfer Parkı (Japonya), Meksika Saat Kulesi (Meksika, 2009) ve Montreal Türk Barış Parkı (Kanada, 2000) projeleri bulunuyor.

AA