Merkez Bankası'ndan şaşırtan kripto para tespiti! 

Merkez Bankası, son dönemlerde gündemden düşmeyen konular arasında yer alan kripto paralarla ilgili şaşırtan bazı tespitler yaptı.

Milliyet'ten Önder Yılmaz'ın haberine göre, Merkez Bankası (MB) tarafından hazırlanan ‘Kripto Raporu’nda kripto varlıkların risklerine değinilirken, ilginç tespitler de yapıldı. Hzırlanan raporda “Yeni kripto varlık birimlerinin yaratılması (madencilik) olanağı yüksek elektrik tüketimine sebep olmakta ve bu da küresel ısınmayı artırmaktadır” ifadeleri yer aldı.

Türkiye’de yerli ve yabancı toplam kripto para platformu sayısının 40 olduğu bildirilen raporda; 6 Mayıs tarihi  itibarıyla Türk kökenli alım satım platformlarında toplamda 28 milyar Türk Liralık  işlem hacmi yapıldığını bildirdi.

Kripto paralardaki risklere dikkat

Milliyet gazetesinin açıkladığı ‘Kripto Raporu’nda, kripto varlıkların ‘avantajları ve riskleri’ ayrı başlıklar altında masaya yatırılırken, ülkede kripto paraların işlem hacimleri ile ilgili ilk defa somut veriler sunuldu.

Merkez Bankası tarafından hazırlanan raporda “Türkiye’de faaliyet gösteren platformların herhangi bir yerde kaydı tutulmamakla beraber, küresel platformlarla beraber yaklaşık 40 platformun faaliyet gösterdiği” ifadeleri yer aldı. Kripto işlem hacmiyle ilgili olarak 6 Mayıs tarihi  itibarıyla gelinen nokta şu ifadelerle kaydedildi:

İşlem hacmi 28 milyar 

“Verilerine ulaşılabilen Türk kökenli alım satım platformlarında yaklaşık 28 milyar TL’lik işlem hacmi gerçekleşmiştir. En yüksek işlem hacminin gerçekleştiği alım satım platformları 11.1 milyar TL ile Paribu, 7.6 milyar TL ile BTCTürk ve 4.2 milyar TL ile Paritex olmuştur.

Küresel platformlar üzerinden Türk vatandaşlarının işlem hacmi verilerine ulaşılamamakta olup bu işlem hacimleri de eklendiğinde toplam işlem hacminin 28 milyar TL’nin oldukça üzerinde olduğu düşünülmektedir.

Binance, Huobi Global, Coinbase Pro ve Kraken dünyanın en önde gelen kripto varlık alım satım platformları olup Türklerin en çok işlem yaptığı platformlar oldukları tahmin edilmektedir.”

Yine Merkez Bankası tarafından hazırlanan raporda çoğu platformda günlük yatırma ve çekme limitlerinin 1 milyon Türk Lirası, aylık yatırma ve çekme limitlerinin de 5 milyon Türk Lirası olduğu bildirildi. Yine hazırlanan raporda, kripto varlıkların, ‘avantajları ve riskleri’ de masaya yatırıldı.

“Pek çok ülkede kripto varlıklar geleceğe açılan büyük bir inovasyon kapısı olarak görülse de, barındırdığı risklerden dolayı düzenleme yoluyla kontrol altına alınmaya çalışılmaktadır” ifadelerinin yer aldığı raporda kripto paraların avantajlarına da yer veriliyor.  İşte o avantajlar...

Hem kolay hem hızlı 

- Son dönemde sık sık gündeme gelen kripto varlıklarla işlemler genel olarak diğer finansal kuruluşlara ilişkin olan sistemler üzerinden gerçekleştirilen işlemlere oranla daha kolay ve hızlı şekilde gerçekleşiyor. 7 gün 24 saat erişim ve işlem yapma imkanının dışında  işlem limiti olmaması ve düşük işlem ücretleri de kripto parayı cazip kılıyor. 

- İnternete erişim sağlayabilenler tarafından kullanılan ve bu açıdan kripto paralarla ilgili işlem yaparken lokasyon veya kimlik bilgisi gerekli olanbürokratik işlemlerin bir çoğuna gerek kalmıyor. 

Kripto paralar ticareti kolaylaştırıyor 

-  Blok zincir teknolojisinin eşler (kullanıcılar) arası mekanizması kullanılarak, sınır ötesi transferler ve işlemler, döviz kurundaki dalgalanmalar ve benzerleri üzerinde herhangi engelleyici unsur olmadan uluslararası ticareti kolaylaştırmaktadır.

- Kişiler genel olarak kripto paralara ilişkin genel ya da özel şifreleme anahtarlarının tek sahibi olduğu için ve işlemleri karşı taraf ile yaptığından ödeme bilgilerinin çalınması daha zordur.

- Kişiler aracılara ihtiyaç duymadan doğrudan varlıklar üzerinde tasarruf imkânı bulunuyor. Bu kapsamda, sahip oldukları kripto varlıklarını istedikleri biçimde saklayabilir.

- Kripto paralarda kullanılan teknolojiler pek çok FinTek iş modelinin önünü açarak ve birçok yeniliği de geliştirmiştir.

Kripto varlıkta riskler neler?

Hazırlanan raporda kripto varlıklardaki riskler şu şekilde sıralandı:

- Kripto varlıkların düzenlemelere ve denetimlere tabi olmaması ve merkezi bir muhatabın bulunmaması kontrol ve denetim yetersizliğine de neden oluyor.

- Kontrolsüz olarak gerçekleşen kripto varlık transferleriyle piyasa değerlerinin aşırı şekilde değişkenlik göstermesi yatırımcılar için de fiyat riski yaratıyor.

- Kripto paraların anonim yapıları, yasadışı faaliyetlerde kullanılabilmesini kolaylaştırmakta ve vergi kaçakçılığı, kara paranın aklanması ile terör finansmanı gibi işlemlerin takibini de zorlaştırıyor. Böyle hallerde kriptoların türüne göre işlem takibi mümkün olmuyor.

- Kripto varlık cüzdanların çalınması, kaybolması ya da sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz şeklide kullanılabilmesi riskleri yer alıyor.  Bu, çoğunlukla platformlardaki cüzdanlar için söz konusu olsa da platformların dışında soğuk cüzdan şeklinde belirtilenler için de bu tür bir risk bulunmuyor.

‘Zararın telafisi olur mu?

- Kripto paralar, siber saldırılara ve internet korsanlarının bazı ataklarına karşı açık. Böylece, özellikle alım satım işlemlerinin yapıldığı platformların bu tür saldırılara karşı daha da açık olduğu belirtiliyor.

- Yapılan işlemlerin geri dönülemez niteliği taşıması, operasyonel hata ya da suistimaller sebebiyle taraflar bakımından telafisi mümkün olmayan mağduriyete neden oluyor.

Hukuki koruma da bulunmuyor

- Bazı düzenlemelere tabi tutulmadığı için paranın güvenliği, geri ödeme ya da garanti kapsamındaki hukuki korumadan mahrum oluyor.

- Herkesçe kabul edilen ödeme araçları olmadığı için sürdürülebilirlik sorunu taşıyor.

- Yeterli işlem gücünün olması halinde yeni kripto paraların yaratılması olanağı yüksek elektrik tüketimine neden oluyor ve bu elektrik tüketimi de küresel ısınmayı artırıyor.

Kripto paralar daha çok insanı mağdur edecek!