Müteahhitler konut finansmanında akrabalarını kullanıyor!
Erzurumlu bir müteahhidin 100 kişinin kredisini tek bir hesaptan ödemesi üzerine BDDK, ilgili bankanın bazı yöneticileri hakkında soruşturma açtı
Bazı müteahhitler konut finansmanında akraba ve çalışanlarını kullanıyor. Erzurumlu bir müteahhidin 100 kişinin kredisini tek bir hesaptan ödemesi üzerine BDDK, ilgili bankanın bazı yöneticileri hakkında soruşturma açtı...
İNŞAAT sektöründeki hareketlilik sürüyor. Bir yandan da konut finansmanına yönelik akıl almaz yöntemler uygulanıyor. Bunlardan biri geçtiğimiz günlerde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun (BDDK) da dikkatini çekti.
Malum, konut ihtiyacının sürekli artması nedeniyle bir yandan TOKİ, bir yandan müteahhitler sürekli yeni projeler geliştiriyor. Yeni konutlar için elbette kaynak bulmak gerekiyor. Bu kaynak da büyük oranda bankalardan karşılanıyor. Konut satışlarının yüzde 90'ından fazlası banka kredileriyle yapılıyor.
İşte bu nedenle yeni konutları satmakta zorlanan müteahhitler, ucuz finansman için bankaların kapısını çalıyor. Bazı müteahhitlerinse bankalardan kaynak bulmak için çok ilginç yöntemler denediği görülüyor. Kendi çalışanları ya da akrabaları adına bankalardan kredi çekmek gibi...
BDDK SORUŞTURMA AÇTI
Erzurumlu ünlü bir inşaat sahibinin, köyündeki akrabaları adına 10 milyon liraya yakın konut kredisi alması bu yönteme bir örnek. Elindeki daireleri akrabalarına-kendi çalışanlarına satmış gibi gösteren bu müteahhit, bu yolla düşük faizli kaynak yaratmış. Burada konut kredisi bireylere verildiği ve ödemeler zamanında yapıldığı için her şey kılıfına uygun ve yasal görünüyor. Ancak bankanın riskini artıran bu durum BDDK tarafından yakından izleniyor ve uyarılıyor.
Söz konusu bu olayda, yaklaşık 100 kişiye 100'er bin liralık konut kredisi alan müteahhidin şirketine 10 milyon liraya yakın düşük faizli kaynak sağladığı söyleniyor. Müteahhit bu kaynakla yeni bir projeye başlamış. Ayda bir, hatta iki ayda bir daire satarak bu kredilerin toplu ödemesini yapmış. BDDK murakıpları, yaklaşık 100 kişinin kredisinin tek bir hesaptan ödendiğini fark ederek bankayı uyarmış. Ardından ilgili bankanın şube müdürü ile birlikte bazı yöneticileri hakkında soruşturma açılmış. Çünkü bu tür durumlarda kredi riski artıyor. Kredi ödenmediği takdirde banka batıkları şişiyor.
Son dönemlerde birçok inşaat sahibinin bu yola başvurduğu, bankalarınsa genelde riskli buldukları için buna izin vermediği belirtiliyor. Ancak son olayda olduğu gibi bunu yapan bankalar da bulunabiliyor.
Bankacılar, bunun bir tür yanlış kredilendirme olduğunu ve konsolide riski artırdığını vurguluyor. Genel müdürlüklerin sürekli şubelerin hedeflerini artırmalarının bu tür olaylara zemin hazırladığı düşünülüyor.
Aslında bir firmanın çalışanlarının ya da aynı köyden 3-5 kişinin-akrabaların aynı anda bırakın konut kredisi tüketici kredisi alması bile sistem tarafından fark edilebiliyor. Bu tür düşük tutarlı ihtiyaç kredilerine izin veriliyor. Ancak yüksek tutarlı konut kredilerine izin verilmiyor. Şimdi bu gelişmenin ardından denetimlerin daha da sıkılaştırılması bekleniyor.
Konut kredileri artıyor
2009 sonunda konut kredileri yüzde 14 artışla 42.5 milyar TL'ye ulaşmıştı. 2010 yılı boyunca konut kredisi faizlerinin mevcut düşük seviyelerde seyretmesi durumunda, bu portföyün yüzde 16 büyümesi ve 50 milyar liraya yaklaşması bekleniyor. Malum bankalar konut kredisi faizlerini belirlerken, bu kredinin süresi boyunca karşılaşacakları fonlama maliyeti öngörülerini dikkate alıyor. Şu anda fonlama maliyetleri düşük ve bir süre daha bu seviyelerde kalacağı beklentisi hâkim. Ancak ekonomideki durgunluğun aşıldığı bir ortamda Merkez Bankası'nın politika faizinin ve sonuç itibariyle fonlama maliyetlerinin bu seviyelerinden yukarı çıkma olasılığı da var. Bu yüzden, uzun vadeli faizlerde indirim olsa bile bunun bir süre daha kısa vadeli konut kredisi faizlerinden yukarıda kalacağı düşünülüyor. Piyasada, Merkez Bankası'nın kısa vadeli faizleri 2010'un ikinci yarısından sonra artırması bekleniyor. Bu da konut kredisi faizlerinin artmasına yol açabilir.
Barış Bekar/Para
