Nazmi Durbakayım: İhale iptallerine devlet çözüm bulmalı!

İnşaat dünyasında yaşanan sorunları ele alan İNDER ve Teknik Yapı Holding Başkanı Nazmi Durbakayım, yaşanan ihale iptallerinden devletin vermesi gereken hukuki desteğe, KDV’den vergi yüküne kadar bir dizi sorunu ele aldı. Bu zamana kadar uğraşılan sorunlara ek olarak son 3-4 yıldan beri ihale iptallerinin de eklendiğini dile getiren Durbakayım, bu sorunun en son örneği olarak Ayazma ihalesini gösterdi.
Sorun önceden çözülmeli
Sektörde vergi, yasal boşluklar, arsa üretimi gibi bir dizi sorun ile boğuştuklarının altını çizen Durbakayım, ihale iptallerine dikkat çekerek bu durumun birden fazla tarafı zorda bıraktığını belirtti. Emlak Konut GYO’nun Ayazağa ihalesinden aralarında Yeşil İnşaat ve Metal Yapı Konut gibi firmalarında bulunduğu altılı konsorsiyumun çekildiğine değinen Durbakayım, “İhaleyi kazanan firmalarımız, ihalenin iptali için açılan dava nedeniyle projeyi gerçekleştiremeyeceklerini açıklayarak ihaleden çekildiler. Benzeri durumu, Seyrantepe konut ihalesinde, Suudili Prens Şeyh Maktum’un İETT arazisi ihalesinde, Ali Sami Yen’de ve diğerlerinde de yaşadık” dedi. Bu sorunun ihale sürecinden önce bitirilmesi ve gerektiğine değinen Durbakayım, “Biz inşaat firmaları ihale yöntemi ile gerçekleştireceğimiz projelerde sonradan ortaya çıkan imar sorunlarıyla veya ruhsat aldıktan uğraşmak istemiyoruz. Daha da vahimi projeyi tamamladıktan sonra bile benzeri sıkıntılarla karşı karşıya kalmak istemiyoruz. Çünkü burada sadece inşaat firmaları mağdur olmuyor. Projeden daire alan insanlar da mağdur oluyor” diye konuştu.
Bunların yaşanmaması için devletin acil olarak çözüm üretmesi gerektiğini dile getiren Durbakayım, “Mesela devlet satın alınan, üstünde haciz olmayan, yasal izinlerinin hepsi alınmış arsalara garanti vermeli. Sonradan bu tür sorunlar çıkarsa, inşaatçının ve nihai tüketicinin zararını tazmin etmeli. Eğer devlet böyle bir garanti verirse, o zaman bugüne kadar yaşanan yürütmeyi durdurma kararlarının bundan sonra bu kadar kolay olmayacağını düşünüyorum” şeklinde konuştu.
Sorun tek değil ki…
İhale yasasının yanı sıra vergilendirme hukukunun da acilen ele alınması gerektiğini belirten Durbakayım, İNDER ve Teknik Yapı Holding Başkanı olarak farklı iki şapka ile sorulara verdiği cevapta KDV iadelerinin de kısa zamanda ödenmesi gerektiğini ifade etti. Böyle bir düzenlemenin sektörde büyük bir yükü ortadan kaldıracağına değinen Durbakayım, “Bunun akabinde 150 metrekarenin altı ve üstü olarak yüzde 1 ile yüzde 18 olarak belirlenen KDV’nin kademeli olarak tahsil edilmesi maliye açısından da rahatlatıcı olacaktır” diye düşündüğünü açıkladı.
Ayrıca alım satım harçlarının inşaatın yapılma aşamasında belirli parçalar halinde alınması gerektiğini söyleyen Durbakayım, “Arsa halindeyken arsa alım vergisi, daireye dönüştüğünde cins değişikliği adı altında bakiye vergi şeklinde alınması haksız vergilendirmeyi ortadan kaldıracaktır. Zaten kısa vadede yapılması gerekenler arasında olan alım satım vergisinin bir miktar aşağıya çekilmesi geliyor. Verginin azaltılarak, sektördeki el değişimlerine ivme kazandırılması toplamda vergi gelirlerini artıracak ve gayrimenkullerin gerçek değerinin ortaya çıkmasını sağlayacaktır” diye konuştu.

‘Arsa üretimi şart’
Orta vadede arsa üretiminde devletin daha baskın rol oynayıp düşük maliyetli kaynak temin etmesi gerekir. Çünkü özelleştirme hamlesinde olan Türkiye Cumhuriyeti’nde  TOKİ  yine tek yüklenici olarak rol alıyor. Gelinen noktada görüyoruz ki, TOKİ özel sektörde faaliyet gösteren müteahhidin rolünü de üzerine alıyor.