Nihat Ergün; AVM'ler pazar günü 18.00'de kapanacak

GEÇEN perşembe akşamı Ankara'da Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün'le yemekteyiz... Söze gündemdeki yasa tasarılarından girdik:

- Tüketici Yasası'nın yenilenmesi, değişiklikler söz konusuydu...
- Bu dönem gündeme gelmeyebilir. Yaz tatiline girilmeden yasalaşmasını hedeflediklerimiz arasında alışveriş merkezleri ve marketleri düzenleyecek tasarı var.
- Tasarıda alışveriş merkezlerinin pazar günü kapatılması gibi bir madde var mı?
- Pazar tatili söz konusu değil. Öyle fazla radikal önerilere de açık değiliz. Yalnız, pazar günleri çalışma saatini 18.00'e çekiyoruz. Alışveriş merkezleri pazar günleri 18.00'de kapanacak.
- Adamların tam iş yapacakları gün neden 18.00'de kapatıyorsunuz?
- Alışveriş merkezi yatırımcı ve işletmecileriyle konuşuyoruz. Onlar bu formüle sıcak bakıyor. Tabii kapanacak olan sadece oralardaki mağazalar. Yiyecek-içecek, eğlence bölümleri açık tutulacak.
- Mağazalar itiraz etmiyor mu?
- Çoğu alışverişin 17.00'den sonra yavaşladığını belirtiyor.
Nihat Ergün, tasarıdan bir ipucu da alışveriş merkezlerinde çalışanlar için verdi:
- Alışveriş merkezlerinde çalışanların haftalık izinlerinden birinin ayda en az bir kez cumartesi veya pazara denk getirilmesini istiyoruz.
- Buna neden gerek duydunuz?
- Oralarda çalışanların da cumartesi-pazar tatil yapmaya hakları olmalı diye düşündük.
Ergün, sektöre özellikle şu mesajı verdi:
- Bizim radikal önlemler getirip, sektöre zarar vermek gibi bir niyetimiz yok. Burada "düzenlenmemiş bir alan" söz konusu. Şimdi düzenleme yapmaya çalışıyoruz.
- Tasarıdaki maddelerde değişiklikler gündeme gelir değil mi?
- Elbette... Bizim tasarıyı "Hiçbir maddesini deldirmeyiz" gibi bir anlayışla ortaya koymamız söz konusu değil. Gereken değişikler yapılır.
Bir kere hükümetin alışveriş merkezlerini tümüyle kapalı tutma niyetinde olmaması önemli...
Çünkü, Bakan Ergün'ün de vurguladığı gibi, alışveriş merkezleri artık birçok kent için aynı zamanda "yaşam, eğlence merkezi"ne dönüşmüş durumda...
Alışveriş merkezleri "düzen"e girsin ama atılan adımlar böyle bir iş kapısını tümüyle kapatmasın...

Ürün sahibine parası 60 günde ödenecek

NİHAT Ergün, marketlerle tedarikçiler arasında zaman zaman gerginliklere yol açan "ödeme süresi" konusunu da disipline bağlama niyetinde:
- Daha önceki bazı tasarılarda ürün bedelini ödeme süresi için "raf ömrü" gibi bir formül düşünülmüş. Bunu doğru bulmadık. Çünkü, raf ömrü 3 gün olan da var, 3 yıl olan da.
- Nedir belirlediğiniz süre?
- Market, tedarikçiye ürün bedelini 60 günde ödeyecek.
Ergün, burada asıl hedeflerinin "sözleşmeye bağlılık yaratmak" olduğune vurgu yaptı:
- Biz yasaya 60 gün diye süre koysak da, iki taraf arasındaki sözleşme ağırlık kazanacak.

Küçük marketlerde `biraz fren'e basma planı var

NİHAT Ergün, 400 metrekarenin üzerindeki marketler için satış alanının yarısı kadar otopark zorunluluğundan söz etti:
- Sektörün buna itirazı yok mu? O kadar otopark alanı düzenleyebilirler mi?
- Düzenleyemeyen market iznini alamaz.
- Bu durumda Şok, Dia, BİM gibi marketlerin yayılma hızı kesilecek değil mi?
- Biraz frene basmak söz konusu elbette...
- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, "Artık bakkal dönemi kapanıyor" demişti...
- Sayın Başbakan'ın o mesajı biraz sertti. Biz şimdi havayı biraz yumuşatıyoruz...
Ergün, bakkalların işlerinin bozulmasını tek başına büyük marketlere bağlamamak gerektiğinin altını çizdi:
- Bir kere küçük yerleşim yerlerinde bakkallar kolay kolay bitmez. Ayrıca, onların da şekil ve içerik değiştirmesi söz konusu olacak. Kimi site içinde kiosklara dönüşür, kimi spesifik ürün satışına geçer...
Öyle görünüyor ki, küçük marketlerle bakkallar arasında "otopark savaşı" patlayacak...

Raf bedeline ürün başına cironun yüzde 2'si sınırı

NİHAT Ergün, bir mesaj da büyük marketlerdeki "raf bedeli"nden yakınan küçük üreticilere verdi:
- Marketlerdeki raf bedeline yüzde 2 sınırı getiriyoruz.
- Nedir bu yüzde 2?
- Bir ürünün o marketteki cirosunun yüzde 2'sinden fazla raf bedeli alınamayacak. Böylece tedarikçiler önemli ölçüde rahatlayacak...

Market markasını üreten kimmutlaka yazılsın
NİHAT Egün, tasarıda market markaları konusunun da yer alacağını belirtti:
- Kimi görüşe göre market markalarının (private label) yüzde 20'yle sınırlanması gerekiyor. Kimi yüzde 50'ye kadar çıkabileceğini düşünüyor.
Ergün, bu noktada piyasadan kendisine yönelen uyarılara değindi:
- Bize, "Market markası fazla sınırlanırsa, hülle yapar, yine benzeri markalar ortaya çıkarırız. Bizi hileye sevk etmeyin" diyorlar.
Ergün, bu konuda iki nokta üzerinde daha durdu:
· Yerel markaların marketlere daha fazla girmesini sağlayacak formül düşünülebilir.
· Market markasını yapan üreticinin kimliği mutlaka üründe yer alır.
- Kimin ürettiği aslında birçok üründe var...
- Buna daha sıkı bir denetim getirilebilir...

Yeni yatırımlarda `teknik komite' onayı gerekecek

SANAYİ ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, alışveriş merkezlerinin gelişi güzel dağılımından rahatsız:
- Belediyeler sayılarına, birbirlerine yakınlığına dikkat etmeden alışveriş merkezlerine izin vermiş.
- İzin yönteminde bir değişiklik mi olacak?
- Evet... Bu konuda yerine göre belediyeler, yerine göre valilikler nezdinde "teknik komite" oluşturulacak. Alışveriş merkezi yatırımcısının başvurusunu önce "teknik komite" inceleyecek. Onlardan "ön izin" çıkarsa, diğer işlemler sonra başlayabilecek.
- Bu, yeni bir bürokrasiye yol açmaz mı?
- İzin süresini 45 gün kadar uzatmış olacak...
Yani, bu durumda isteyen istediği yere alışveriş merkezi kuramayacak...
Vahap Munyar/Hürriyet