Nijerya'daki konut projeleri Türk yatırımcıları bekliyor

Türkiye Sanayiciler ve İşadamları Konfederasyonu (TUSKON) Başkanı Rızanur Meral, Nijerya´daki iş imkanları potansiyelinin güvenlik dedikodularının gölgesinde kaldığını belirterek, "Abuja´nın çok modern, güvenli, gelişmiş bir şehir olduğunu görünce, acaba bu söylentiler kasıtlı mı çıkarılıyor diye düşünmeden edemiyoruz" dedi.

TUSKON´dan yapılan yazılı açıklamada, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve Türkiye Sanayiciler ve İşadamları Konfederasyonu´nun (TUSKON) işbirliği ile gerçekleştirilen Nijerya resmi ziyaret programına Cumhurbaşkanı Abdullah Gül´ün yanı sıra Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, GAP´tan Sorumlu Devlet Bakanı Cevdet Yılmaz, Nijerya Cumhurbaşkanı Goodluck Jonathan, Nijerya Yatırım Ajansı Başkanı Mustafa Bello, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ve TUSKON Başkanı Rızanur Meral´in katıldığı bildirildi.

Organizasyon çerçevesinde düzenlenen; Nijerya Ticaret ve Yatırım Forumu´nda 100´e yakın Türk iş adamı ile 450 Nijeryalı firmanın buluştuğu belirtilen açıklamada, ülkede gıdadan tekstile, enerjiden elektroniğe tüm alanlarda yatırıma ihtiyaç olduğu ifade edildi.

Adeta şantiyeye dönen Nijerya´da alt yapı ve üst yapının yanı sıra 8 milyar dolarlık enerji ve 350 bin adetlik konut projelerinin Türk yatırımcıları beklediği vurgulandı.

Açıklamada görüşlerine yer verilen TUSKON Başkanı Rızanur Meral, bünyelerindeki 150 dernek ve 15 bin iş adamı ile diğer Afrika ülkelerine olduğu gibi, yıllardan beri bu ülkeye de iş seyahatleri düzenlediklerinin altını çizerek, "Bizler dünyaya, özellikle de Afrika´ya açıldıkça oradaki cevherleri keşfetmeye başladık. Nijerya´nın da büyük olduğunu düşünüyoruz. Ama maalesef bu potansiyel güvenlik dedikodularının gölgesinde kaldı. Abuja´nın çok modern, güvenli, gelişmiş bir şehir olduğunu görünce, ´acaba bu söylentiler kasıtlı mı çıkarılıyor´ diye düşünmeden edemiyoruz" ifadesini kullandı.

Nijerya´nın son dönemlerde şeker üretimine odaklandığının altını çizen Meral, Nijeryalı´ların ülkelerinde şeker fabrikaları kurmaya çalıştıklarını, bu ülkedeki kesme şekerlerin Fransa´dan geldiğini ve bunun dışında temel gıda maddeleri un, tuz, makarna gibi alanlarda çok büyük açıkları olduğunu vurguladı.

Ayrıca giyim ve tekstile de ihtiyaçları olduğuna dikkat çeken Meral, şunları kaydetti:

"Nijeryalılar ülkelerinde Türk mallarını görünce, kalitedeki farkı hemen anlıyorlar. Bu nedenle Nijerya´ya daha fazla yoğunlaşmamız lazım. Bu ülkede talep bu ülkede dağılmış durumda. Çok büyük ve potansiyeli olan şehirleri var. Nijerya´da çok ciddi elektrik enerjisi açığı var. 3 bin megavat kurulu güçleri var. Türkiye´nin ise 43 bin. Oranladığımızda açığın boyutu ortaya çıkıyor. Burada bu doğal gazı elektrik enerjisine çevirecek santraller kurulması lazım. Kurulu güçlerini 12 bin megavata çıkarmak istiyorlar. Nijerya enerji için 8 milyar dolarlık bir bütçe ayırmış durumda. Bunun dışında ülkede 300 bin konut açığı var. Devlet altyapı, enerji ve konuta odaklanmış durumda. Biz bu kadarını tahmin etmiyorduk. Her yerde yoğun bir çalışma var. Burada toplu konut inşaatı ve arazi geliştirme konularında Türk iş adamları ile işbirliği istiyorlar. Sadece Nijerya Demiryolları´nın rehabilitasyon projesi için 185 milyon dolar bütçe ayrılmış durumdalar."

-"İHRACAT 1 MİLYAR DOLARA ÇIKMALI"-
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi ise Nijerya´nın 41 milyar dolarlık ithalatı olduğunu, Türkiye´nin ise bundan 250 milyon dolarlık bir pay aldığını belirterek, bu ihracatın kısa vadede 1 milyar dolar olması gerektiğini bildirdi.

ABD´nin toplam petrol ithalatının yüzde 9´unu Nijerya´dan ithal ettiğine dikkati çekerek, bunu da önümüzdeki 5 yıl içinde yüzde 15´e çıkarmayı planladığını vurguladı.

Afrika ülkelerine Türk Hava Yolları´nın seferler koyduğuna da dikkat çeken TİM Başkanı Büyükekşi, şunları kaydetti: "Bu direkt uçuşlar çok önemli. Çünkü dolaylı uçuşlar gidiş- geliş 40 saati buluyor. O zaman Türk iş adamı buraya gelmekten imtina ediyor. 5-6 saatlik mesafe ile gidip gelmek artık kolay. Bunlar ticaretin önündeki engelleri kolaylaştıran şeyler."

Türkiye´nin kabuk değiştirdiğini belirten Büyükekşi, şu an 50 bin ihracatçı bulunduğunu, bu rakamı 2023 yılında 70 bine çıkarmayı hedeflediklerini belirtti.
AA

Konuyla ilgili basında yer alan diğer haberler

'Afrika'yı keşfederken Nijerya'yı atlamışız'  
 
 Kurduğu 'ticaret köprüleri'yle Afrika ülkelerine ihracatın artmasını sağlayan Türkiye Sanayiciler ve İşadamları Konfederasyonu, şimdi de Nijerya'yı hedefine aldı. Nijerya'daki yatırım potansiyelinin güvenlik dedikodularının gölgesinde kaldığını belirten TUSKON Başkanı Rızanur Meral, ülkede çok ciddi yatırım imkânlarının olduğunu söyledi. Ülkede gıdadan tekstile, enerjiden elektroniğe tüm alanlarda yatırıma ihtiyaç var. 
 
İngiltere'de 2003 yılında yapılan bir araştırmada dünyanın en mutlu milleti seçilen Nijerya, Türk işadamları ile çalışmak istiyor. Yıllar önce ülkeye girmiş tecrübeli Türk işadamlarına göre 150 milyondan fazla nüfusa sahip ülkede 'ne iş yapsan' tutuyor. Bu sebeple Nijerya'yı 'fırsatlar ülkesi' diye niteleyen Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) Başkanı Rızanur Meral, "Biz Afrika'yı keşfettik ama Nijerya'yı keşfedememişiz maalesef. Buraya gelince ne kadar büyük hesapları kaçırdığımızı bir kez daha gördük. Biz maalesef Nijerya'yı atlamışız." dedi. TUSKON Başkanı Meral, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi ile birlikte, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve 100'den fazla işadamının çıkarma yaptığı Nijerya'nın başkenti Abuja'da önceki gün bir basın toplantısı düzenledi. Toplantıda dünyaya ve Afrika'ya açıldıkça oradaki cevherleri keşfetmeye başladıklarını anlatan Meral, "Biz Nijerya'nın büyük olduğunu düşündük ama maalesef bu potansiyel, güvenlik dedikodularının gerisinde kaldı. Abuja'nın çok modern, güvenli, gelişmiş bir şehir olduğunu görünce, acaba bu söylentiler kasıtlı mı çıkarılıyor diye düşünmeden edemiyoruz. Şimdi tüm iş dünyası Nijerya'ya yoğunlaşmalı." diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Gül'ün programı sırasında yapılan ikili iş görüşmelerinde ciddi anlaşmalara imza atıldı. Bunların en önemlisi Eser İnşaat'ın 900 kilometrelik Nijerya Demiryolları'nı rehabilite etmek için imzaladığı anlaşma oldu. Projeyi 185 milyon dolara alan firmanın Türk işadamlarının cesaretini de artırdığını söyleyen TUSKON Başkanı, ülkenin şu an şeker üretimine de ciddi şekilde odaklandığını aktardı. Ülkede temel gıda maddeleri un, tuz, makarna ve tekstilde çok büyük açık bulunuyor. Ayrıca ülkedeki elektrik enerjisi açığı da ciddiyetini koruyor. Ülkedeki toplam kurulu güç 3 bin megavat. Bu rakam, Nijerya'nın 2,5 kat daha az nüfusuna sahip Türkiye'de 43 bin megavat. Ülkede yılda 2 milyar dolarlık doğalgazın boş yere yakıldığını belirten TUSKON Başkanı Meral, "Bu enerji, elektrik enerjisine çevrilebilir. İlk etapta kurulu güçlerini 12 bin megavata çıkarmak isteyen ülke yönetimi, santrallere ihtiyaç duyuyor. Bu işe 8 milyar dolar ayırmış durumdalar. Daha önce bu uğurda 16 milyar dolar harcayıp sonuç alamamışlar. Bu noktada Türk işadamlarına çağrı yapıyoruz." dedi. Ülkede 300 bin de konut açığı bulunuyor. Devletin altyapı, enerji ve konuta odaklandığını vurgulayan Meral, "Biz bile bu kadarını tahmin etmiyorduk. Her yerde yoğun bir çalışma var. Burada toplu konut inşaatı ve arazi geliştirme konularında Türk işadamları ile işbirliği istiyorlar." diyor. Türkiye, Nijerya'dan petrol ve doğalgaz alıp makine, demir-çelik, tekstil gibi her türlü ürünü satabiliyor. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, bu ihracatın kısa vadede 1 milyar dolar olması gerektiğini söylüyor.

TUSKON: Dünya ticaretinden pay kapma savaşı veriyoruz
TUSKON Başkanı Rızanur Meral, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ile birlikte iş dünyasını temsil eden sivil toplum kuruluşları arasında gerilim olduğu iddialarına da açıklık getirdi. Bize söylentilere kulak asmadıklarını anlatan Meral, "Mesela buraya gelen işadamları arasında Vestel, Boydak ve Arçelik gibi TÜSİAD üyeleri de bulunuyor. Bizim üyelerimiz aynı zamanda TİM üyesi. Şu an Türk iş dünyasında tüm sivil toplum kuruluşları gayretle çalışıyor. Bu tür dedikodulara kulak asmamak gerekiyor." dedi. Ticarette atağa kalkan Türkiye'de bir ya da iki kurumun her yere yetişmesinin mümkün olmadığını anlatan Meral, "Biz buradayız. Bir başkası Slovenya'da. Aynı anda her yerde olmak mümkün değil. Su kaynatırsınız. Bu sebeple bu durum kimseyi rahatsız etmemeli." şeklinde konuştu.

Bu işlerin arz ve taleple meydana geldiğini anlatan Meral, "At binenin, kılıç kuşananın. İş dünyası bu organizasyonların hakkını verenlere teveccüh eder. Devletimiz de randıman ölçümü yapar ve en verimli, en yüksek randımanı hangi kurumlarla hangi coğrafyalarda yapacaksa görev dağılımı yapar. Zaten STK'ların özellikleri bu. Biz dünya ticaretinden pay kapma savaşı veriyoruz. İnsanlar buraya dünya kadar para ödeyip, iş yapmaya geliyor, gezmeye değil." dedi. TİM Başkanı Büşükekşi de, "Kore gezisini TİM ve DEİK yaptı. Daha önce Başbakan'ın Yunanistan ziyaretini DEİK-TİM-TÜSİAD yaptı. Brezilya gezisini TİM ve DTM yaptı. Salı günü Filistin'den 135 kişilik işadamı heyeti geliyor. Salı günü bizim, perşembe günü TOBB'un toplantısı var. Türkiye, kabuk değiştiriyor. Şu an 50 bin ihracatçımız var. Bu rakamı 2023'te 70 bine çıkarmayı hedefliyoruz. Herkes bunun için çabalıyor, çabalamalı." ifadelerini kullandı. 

Fırsatlar ülkesi iyi değerlendirilmeli
2002 yılında Türkiye'deki yatırımlarını Nijerya'ya kaydıran ve ülkenin ilk Türk yatırımcısı olan Ekşioğlu Şirketler Grubu Başkan Vekili Recep Ekşi, Türkiye'de sıkıntı çeken şirketlerin Nijerya'ya gelerek rahatlıkla güçlenebileceğini söyledi. "Burada iş yapıp da mutlu değilim diyen bir Türk işadamı yok. Türkiye'de hangi sektör birbiri ile rekabet edip kırılıyorsa, eczacılık, mobilya, cam, kapı... Nijerya'ya gelsin. Bu ülkede memnun kalır. Çünkü bu ülkede çek senet yok. Her şey nakit hallediliyor. Vadeli satış ise tüm taksitler ödendikten sonra malı teslim etmek şeklinde yapılıyor. Bankacılık sistemi de yeniden düzenlendi. Şimdi istediğiniz kadar nakdi transfer edebiliyorsunuz." dedi. Ekşioğulları olarak ülkeye 230 milyon dolarlık bir yatırım yaptıklarını anlatan Ekşi, şu an 60 kilometrelik yol inşaatı ihalesini aldıklarını açıkladı. Recep Ekşi, kurduğu taşocağı fabrikasında 400'e yakın Nijeryalıya iş veriyor.

Düzenlediği basın toplantısı ile Türk işadamlarına Nijerya'nın potansiyelini anlatan Nijerya Yatırım Ajansı Başkanı Mustafa Bello ise Türk işadamlarının ülkesinde daha atik olmasını istiyor. Şu an 9 Türk firmasının ülkede aktif olduğu bilgisini veren Bello, "İki ülke arasındaki ticaret ilişkilerini ben başlattım. 2005'te ilk kez Türkiye'yi ziyaret ettim. Ziyaret sırasında TUSKON ve diğer sivil toplum kuruluşları ile görüştüm. 2006'da alevlenen ilişkilerimize Gül'ün ziyareti daha da anlam kattı. Nijerya, fırsatlar ülkesi; değerlendirilmeli." diye konuştu. Bello, vize konusu ile ilgili olarak da, "Bizden yana sıkıntı yok. Türkiye serbest bırakırsa vize diye bir şey olmaz." dedi.

'Çin ürünleri 'Türk Malı' etiketiyle satılıyor'
Nijerya'nın en zenginlerinden Dantata Grup'un başkanı Turadu A.Dantata da Abuja'daki ikili görüşmelere katıldı. Görüşmelerin ardından Zaman'ın sorularını cevaplayan Dantata, Türkiye'nin tipik bir Batı ülkesi gibi davranmayarak Nijerya'ya yatırım yapmak için geldiğini, bunun kendileri için çok önemli olduğunu söyledi. "Biz şu anda Türklere, diğer Batı ülkelerine göre pozitif ayrımcılık yapıyoruz. Yapmak istiyoruz." diyen Dantata, "Çünkü hem dürüst hem de kaliteli iş yapıyorlar. Çin de bunu biliyor ve ürünlerini Nijerya'da 'Türk Malı' etiketiyle satıyor. Fakat biz her şeyin farkındayız. Şu an Türklerle aramızdaki kurulan iyi ilişkileri artık fırsata çevirmeliyiz." şeklinde konuştu.
Zaman/Arif Bayraktar