6 Şubat'taki Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen illerde 300’den fazla ağır hasarlı yapıyı inceleyen Dicle Üniversitesi'nden Prof. Dr. İdris Bedirhanoğlu, konuya ilişkin değerlendirmelerde bulundu. 

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’ta meydana gelen depremlerden etkilenen kentlerde 2 grup halinde 300’ün üzerinde ağır hasarlı binada inceleme gerçekleştiren Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İdris Bedirhanoğlu, yıkılan yapılar ve depremden sonra inşa edilen yeni binalarda da kolon miktarının az olduğunu kaydetti.

İnceleme yaptıkları binalardaki verilerle diğer ülkelerdeki verileri karşılaştırdıklarını ifade eden Prof. Dr. Bedirhanoğlu, 6 Şubat depremlerinden sonra birkaç günlük arama kurtarma çalışmalarından sonra teknik incelemeler için sahaya inerek ve 2 grup şeklinde çalışmalar yaptıklarını söyledi. 

Birinci çalışmanın betonarme binalara ait olduğunu belirten Bedirhanoğlu, "Betonarme olan ve yüksek katlı, çok katlı yapılar niye yıkıldı? Bu çalışmalar sırasında özellikle binlerce konutu temsil edecek şekilde yapılar seçtik" dedi.

Çalışmaları detaylandıran Bedirhanoğlu, 300’ün üzerinde binadan teknik ölçümler, veriler alarak, belli indekslerle hesaplamalar yaptıklarını ve dünyadaki verilerle kıyas ettiklerini kaydetti.

Türkiye’deki yapılarda dünyayla kıyas ettikleri zaman depremden daha az etkilenen, daha doğrusu depremi daha çok yaşayan, ama can kaybı çok çok daha az olan Japonya gibi ülkelerle kıyas edildiğini belirten Bedirhanoğlu, "Bizdeki taşıyıcı kolon ve kirişlerin, döşemelerin, taşıyıcı kolon ve perdelerin çok daha az olduğunu gördük. Bina alanlarına oranladığımız zaman, bu oranların diğer ülkelere kıyasla daha az olduğunu gördük. Örneğin genellikle bu oran Türkiye’de yüzde 0,25’lerin altında olduğunu gördük. Yüzde 0,1’ler civarında. Japonya gibi ülkelerde çoğunlukla yüzde 0,25’in üstünde. Birkaç kat fark var. Yani bizim kolonlarımız çok az, bizim perdelemelerimiz çok az, duvarlarımız çok az.” şeklinde değerlendirdi.

‘DETAYLANDIRMALAR PROJEYE UYGUN DEĞİL’

İnşaat çalışmalarında detaylandırmanın projelere uygun inşa edilmediğini ifade eden Prof. Dr. Bedirhanoğlu, “Yanlış detaylar yapılıyor. Örneğin etriyeler eksik yapılıyor. Etriyeler boyuna donatıları tam iyi sarmıyor. Donatılarımız ya eksik, fazla olunca da bu sefer beton girmiyor. Beton az. Beton ile donatı iyi çalışmıyor. Bindirme boyları eksik. Ticari katların olması, kolonlara müdahale edilmesi, kolonun kesilmesi, duvarların yıkılması, kolonun kırılması, yıpranan kolon ve demirlerin tamir edilmemesi, betonların kırılması, kötü zeminde yapılan yapının iyi bir zemin iyileştirmesi, iyi bir temel sistemi seçilmeden binanın yapılmış olması, binanın taşıyıcı sisteminin mesela asmolen olması, buna göre bir düşey taşıyıcı sisteminin tasarlanmamış olması gibi detaylar önden gelen detaylardı" diye belirtti.

Ama bunlarda kilit nokta, düşey taşıyıcıların, perde ve kolonun az olması, mesela tünel kalıp sisteminde, TOKİ bu yöntemi kullanmayı tercih ediyor diyen  Bedirhanoğlu, "Çok sayıda perde var. Dolayısıyla hasar görse de, bu yapılar en azından insan öldürmüyor. Bazı sistemler gerçekten depremde çok tehlikeli. Bunlardan biri de asmolen sistemi bir de zemin katların asma kat olması. Bu iki sisteme kesinlikle çok dikkat edilmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.

‘2023’TEYİZ, AMA YENİ BİNALARDA KOLON SAYILARI HALA AZ’

Prof. Dr. Bedirhanoğlu, çoğunluğu Diyarbakır olmak üzere 300’ün üzerinde yeni inşaatı da kontrol ettiklerini kaydederek, "2023 yılında yapılan binalarımızda hala kolon miktarlarının az olduğunu gördük. Yani oranları yine yüzde 0,25’lerin maalesef üstünde değildir" dedi.

Yeni yapılan belki birçok binanın projesinde incelemeler yaptığını belirten Bedirhanoğlu, "İndekslerini hesapladım. Ve bu indekslerin yüksek 0,25’in üstünde kalmadığını gördük. Deprem bölgesinde de 300 binada yaptığımız incelemede ağır hasar alan yapıların çoğunluğunun kolon miktarlarının, indekslerinin yüzde 0,25’in altında olduğunu gördük" şeklinde konuştu.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi 83 bin 162 öğrenciye eğitim desteği verecek...

Büyükçekmece Tepecik'te imar planı krizi: Tepecik’in, Türkoba’nın, Kumburgaz’ın imar planları çıkmalı!