Satılık fabrikalara talep arttı!
Pandemiyle beraber değişiklik gösteren tedarik zincirinin Türkiye’nin ihracatına pozitif yansıması, pek çok alanda da üretim iştahınının artmasını sağladı. Üretim iştahı artınca, fabrikalara olan talep de arttı. Şu an müşteri çok ancak yer yok...
Pandemiyle beraber değişiklik gösteren tedarik zincirinin Türkiye’nin ihracatına pozitif yansıması, pek çok alanda da üretim iştahınının artmasını sağladı. Tekstilden mobilyaya, kimyadan deriye pek çok sektör, her ne kadar ‘yatırımı askıya aldık, önümüzü göremiyoruz’ dese de, bazı üreticiler vites büyüttü.
Dünya Gazetesi'nden Özge Yavuz'un haberine göre; bu durumun en iyi analiz edilebildiği alanların başında ise satılık-kiralık fabrika piyasası yer alıyor. Satılık fabrikaların kısa sürede alıcı bulduğu, kiralıkların ise satılıklardan daha çok taleple karşılaştığı fabrika piyasası, üretimin yükseldiği yönünde işaretler sunuyor. Fabrikaların yoğun olduğu bölgelerden Şekerpınar’da faaliyette bulunan emlakçılar, “Son günlerde küçülen üretim görmedik, aksine herkes işi büyütme peşinde" açıklamasını yaparken, kiraların son dönemde hızla yükseldiğini belirtiyor. İstanbul’un üretimdeki merkez bölgelerinden İkitelli OSB’den Beylükdüzü’ne, Hadımköy’den Tuzla’ya kadar pek çok bölgedeki fabrika piyasası masaya yatırıldı. Salgın öncesinde metrekaresi 25-30 Türk Lirası'ndan kiralanan fabrikalar bugün 50-60-70 Türk Lirası'na kadar yükseliyor. Satılıklarda ise metrekare fiyatları 600 dolardan başlıyor. Yeni bir fabrika ise metrekare fiyatı 1000 dolara kadar yükseliyor.
Müşteri çok, yer yok
Emlak danışmanları, salgının ortaya ihracat dalgasıyla beraber pek çok sektörün üretimi artırma peşinde olduğunu gözlemlemiş. Re/Max City’den Turgay Domak, son aylarda satılık ve kiralık fabrikalara gelen taleplerin de yükselmeler olduğunu fakat en çok depo ihtiyacının arttığına vurgu yapıyor. Geçtiğimiz aylarda 200 bin Türk Lirası kira istenen bir fabrika için şimdi 300 bin Türk Lirası istediklerini belirten Domak, “Talep var ki fiyat artıyor. Bazı fabrikalar, rakamı doğruysa, geldiği gibi gidiyor” diyor. Kiralar yüksek olduğu için mal sahiplerinin fabrikalarını satmak yerine kiraya vermek istediğini, ancak kiracıların ise yüksek kira nedeniyle satın alma eğiliminde olduğunu söyleyen Domak, “Sonuç olarak satılık kiralıklara göre çok az” diyor. Şekerpınar, Tepeören, Tuzla ve Pendik’in üretim için popüler bölgeler olduğunu belirten Domak, “Buralarda 30 tane kiralık varsa 10 tane satılık zor çıkar. Satılıklarda da fiyat dolara endeksli” diye konuştu.
‘6 aydır sürekli artıyor’
Oskar Emlak’tan Fatih İnanç, Beylikdüzü OSB’de aylık kirası 90 bin Türk Lirası olan bin 700 metrekare büyüklüğündeki bir fabrika için açıklamalarda bulundu. İnanç, “Şu anda fabrika fiyatları çok yüksek. Metrekaresi 50-60-70 TL’ye kadar çıkıyor. 30 TL’lik olan yer 50 TL’ye çıktı kiralıkta. 6 aydır sürekli yükseliyor. İnşaat maliyetleri arttığı için satılık fiyatları da yükseliyor” diye konuştu. Kendilerine satılık-kiralık fabrika arayanlardan sürekli telefon geldiğini dile geitren İnanç, daha çok tekstil, plastik, geri dönüşüm, mobilya gibi alanlarda üretim yapmak isteyenlerin olduğuna vurgu yapıyor. Beylikdüzü, Kıraç, Hadımköy gibi belli başlı bölgelerde, portföylerinde 35 kiralık fabrika yer aldığına değinen İnanç, satılık sayısının az olduğunu belirtiyor. Beylikdüzü’nde hem üretim hem de depolamaya yönelik bir hangar için Emin Emlak’tan Necat Çavğa ise şu açıklamalarda bulunuyor:
“Şu anda hem satılık hem de kiralık fabrikalara aşırı bir talep var. Bunu da ihracat artışına bağlıyoruz. İhracatçının durumu gayet iyi şu anda. Daha önce bir müşteri geldiğinde 6-7 yer gösterirken, şimdi bir fabrika boşa çıkıyor, bütün emlakçılar hücum ediyor. Eskisi gibi kimse fabrikasına satılık-kiralık afişi asmıyor. Çünkü fabrikalar geldiği gibi gidiyor. Bizim bölgede 20-25 TL olan metrekare kiralık fiyatları bugün 40-50 TL’ye çıktı.”
Satılık arayan girişimcilerin de yoğun olduğuna vurgu yapan Çavğa, “Kira getirisi iyi olduğu için kimse yerini satmıyor” diye konuşuyor. Yeni fabrikaların metrekare satış fiyatları 1000 dolara ulaşırken, eski fabrikalarda rakam 600-700 dolar seviyelerinde görülüyor.
Yabancılardan yoğun talep var
Bozarslan Gayrimenkul-Yapı’dan Çağrı Bozarslan, İkitelli OSB’de 3 bin 250 metrekare büyüklüğündeki bir fabrikayı aylık 119 bin 500 Türk Lirası'na kiraya vermek istiyor. Bu sene müşteri sayısının yükselmesine rağmen yer olmadığına dikkat çeken Bozarslan, taleplerin Türkler’den olduğu kadar yabancılardan da geldiğini belirtiyor. Afganistan’dan Tacikistan’a, Mısır’dan Çin’e kadar pek çok ülke vatandaşından çeşitli sektörlerde üretim yapmak için fabrika talebi aldıklarına vurgu yapan Bozarslan, “Hem satın almak hem de kiralamak istiyorlar. Pandemiden beri hem kiralık hem de satılıkta fiyatlar ikiye katlandı" dedi.
