Satış tahmini 9 ayda yüzde 15 şaştı, inşaatçı YTL ve euroya geçti

Dolar bu defa konut alıcısını değil konut satıcısını vurdu. İnşaat maliyetleri veya fiyat istikrarı adına dolarla satış yapmaya çalışan inşaatçılar dolardan yana dert yanıyor. 2006 yılını 1.42 YTL seviyesinde kapatan dolar, bugünlerde 1.21 YTL seviyesinde işlem görüyor. 100 bin dolarlık bir evin 15 bin YTL ucuzlaması anlamına gelen bu düşüş, lüks konutlarını daha önceden dolar bazlı satan inşaatçıların fikir değiştirmesine neden oldu. Aşçıoğlu İnşaat, Sinpaş, Ulu İnşaat ve AHK İnşaat satışı devam eden konutları için fiyat listelerini YTL ve euro bazlı olarak güncelledi. Her ne kadar 10 Ekim tarihinde 1.19 seviyesine kadar inen dolar kuru, daha sonra toparlanma eğilimine girerek 1.21 YTL'nin üzerine çıksa da kurlarda gelecek döneme ilişkin zayıf beklentiler nedeniyle sıradaki pek çok inşaat şirketinin de aynı tavrı alması bekleniyor.

Aşçıoğlu İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Aşçıoğlu dolardaki hareket yüzünden ciddi zarar ettiklerini söyledi. Emlak danışmanlık şirketi Emlakchi'nin Yönetim Kurulu Üyesi Bilge Özdemir de gayrimenkul satış fiyatlarında dolardan YTL'ye geçiş yaşandığını belirterek "Villa, lüks daire ve ticari gayrimenkul üreticileri yüzde 75'ler seviyesinde fiyatlandırmada doları tercih ediyor, daire üreticileri ise yüzde 90'lar seviyesinde YTL'yi seçiyor" dedi.

Yüzde 25 kaybımız var dolarda düşüş sürecek

Esentepe, Ulus ve Fulya'da birkaç lüks projenin birden satışını gerçekleştiren Yaşar Aşçıoğlu, dövizden yüzde 25 civarında kayıplarının olması üzerine bu aydan itibaren satışlarını euro ve YTL'ye çevirdiklerini açıkladı. Aşçıoğlu, "Bunu yaptık ama aslında euroda da hayır yok, o da düşüyor. Biz de aslında ne yapacağımızı şaşırdık, dövizle satış yapmaya korkar olduk" dedi. Yaşar Aşçıoğlu doların 1.10'a kadar düşebileceğini öngördüklerini, kurdan dolayı oluşan kayıpları fiyatlara zam yaparak absorbe etmeye çalıştıklarını açıkladı.

İstanbul Zekeriyaköy ve Çekmeköy'de lüks konut projeleri satışını sürdüren Sinpaş Genel Müdür Yardımcısı Seba Gacemer de özellikle yılbaşından bu yana dolardan kaçındıklarını söyledi. Müşteriye euro ve YTL ödeme planları sunduklarını anlatan Gacemer, "Aslında maliyet acısından bir fark olmamasına rağmen tüketici artık euroyu bile istemiyor, YTL olarak konutunu alıyor" dedi.

2007 yılında çok sayıda ev sattıklarını anlatan Gacemer, "Kur son iki yıldır bir türlü rayına oturmadı, sürekli fiyat güncellemek zorunda kaldık. Dolar kurundan kaynaklanan farkları kapatmak için çok uğraştık. Buna bir son vermek için biz de doları terk ettik" dedi. YTL ile satış yapmanın şirketin lehine olduğunu anlatan Gacemer, bundan sonra da YTL politikasını sürdüreceklerini anlattı. Dolarla satış politikasından vazgeçenler arasında bulunan Ulu İnşaat ve AHK İnşaat, Antalya'da ortaklaşa ürettikleri Begonville Evleri'nde fiyatı dolardan YTL'ye çevirdi.

İthalat nedeniyle euro kullanıyoruz

Dokuz rezidans blokundan oluşan projede daha önce fiyatı 100 bin dolar olan 130 metrekarelik daireler 188 bin 500 YTL, daha önce 120 bin dolar olan 150 metrekarelik daireler ise 217 bin 500 YTL'den satılmaya başlandı. Teslimatların bu yıl sonu başlayacağı projede yetkililer fiyatları bu ay çevirdiklerini açıkladı.

KKG İnşaat, Dündar İnşaat, Keleşoğlu grubu ise halen dolar bazlı satış yapan firmalardan. Göktürk'te konut inşa eden Aytek İnşaat yetkilileri ise inşaat malzemelerini Avrupa'dan ithal ettikleri için maliyetlerinin euro bazlı olduğunu, bu nedenle 3 yıldır olduğu gibi bundan sonra da euro bazlı satış yapmaya devam edeceklerini söyledi. Emlak danışmanı Bilge Özdemir 90'lı yıllar ve 2000 yıllarının başında dolar fiyatlandırma alternatifini ağırlıklı olarak tercih eden inşaat sektörünün gerekçesinin, maliyetlerinin yüzde 60'lar seviyesinde dolara endekslenmesi olduğunu vurguladı. Özdemir, "Firmalar dolardaki artıştan korunmak için doların fiyatını kalkan olarak görmüştü ama bugünkü seviyesi, kalkanlıktan kevgirliğe yöneldiğini gösteriyor" diye konuştu. Bilge Özdemir yılbaşında 100 bin dolarlık bir gayrimenkulün fatura değerinin 141 bin YTL iken, bugün 119 bin YTL değerine indiğini hatırlatarak 9 ayda yüzde 15'lik kayıp yaşandığını açıkladı. Aynı sürede eurodaki değer kaybı yüzde 8 seviyesinde gerçekleşti.

Döviz cinsi 30 Aralık 2006 değeri 10. Ekim 2007 Değeri 22 Ekim 2007 Değeri

Dolar 1,4190 YTL 1,19 1,215

Euro 1,8720 YTL 1,68 1,734

Kiralarda da dönüş var

Konut sahipleri de kiralamalarda artık dolar yerine YTL'yi tercih ediyor. Ancak gerek konut gerekse ofis, işmerkezi gibi yerlerde finansmanı döviz cinsinden sağlayan ve kur riski almak istemeyen mülk sahipleri çareyi euroya geçmekte buluyor. İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Genel Müdürü Turgay Tanes, gayrimenkul şirketlerinin de artık alışveriş merkezleri, ofislerde kiracıların kabul etmesi durumunda YTL'yi tercih ettiklerini belirterek "Her ne kadar dolar üzerinden verdiğimiz eski kontratlar varsa da yeni kiraya verdiğimiz ofis, alışveriş merkezlerinde YTL tercih ediyoruz. Yani eskiye göre YTL'ye geçiş ciddi ölçüde arttı. Eskisi kadar mülk sahipleri kiraları döviz üzerinden yapmak konusunda ısrarlı değiller" dedi.

Satış şeklini değil ama izleme politikamızı değiştirdik

Konut satışlarını 2005 yılından bu yana YTL bazlı olarak gerçekleştiren Dumankaya İnşaat da döviz kurlarının mevcut performansından dolayı inşaat maliyetlerini izleme politikasını değiştirdi. Dumankaya Yönetim Kurulu Üyesi Ali Dumankaya kurların oynak olduğu ve doların 1.70'lere kadar çıktığı 2005'ten bu yana dolar bazlı satış yapmaktan kaçındıklarını ifade etti. Dumankaya, "Şu anda hâlâ dolar satışı yapanlar olduğu görülüyor. Tabii herkes kendi hesabını yapar ama 1.70'lerden 1.20'lere gelen bir kur üzerinden satış yapmak bence yanlış. Biz daha stabil olacağına inandığımız için YTL'yi seçtik" dedi. Dumankaya YTL tercihinden dolayı iç pazarda sorun yaşamadıklarını ama döviz üzerinden gerçekleştirilen yurtdışı satışlarda zorlandıklarını belirterek kurlardaki düşüş yüzünden bir ay içinde birkaç kez fiyat değiştirmek zorunda kaldıklarını anlattı.

Şirket olarak maliyet izleme politikasını değiştirdiklerini ifade eden Dumankaya, son aylarda inşaat maliyetlerini ve satışlarını dolar bazında endekse bakarak takip etmekten vazgeçtiklerini söyledi. Dumankaya "Biz takip yaparken artık 1.40'ların altındaki doları dikkate almıyoruz, asgari seviye 1.40 olmalı diye düşünüyoruz" dedi. Dumankaya, son günlerde Kuzey Irak sınırında meydana gelen gelişmeler nedeniyle kurların biraz yukarı çıkabileceğini ama bunun şok bir yükseliş olmayacağını da dile getirdi.

Döviz kredisi kullanıcısını zor duruma düşürebiliyor

Güneri İnşaat Yönetim Kurulu Başkanvekili Teoman Rıza Güneri

Dolar üzerinden yapılan satışlarda düşük oranlarda da olsa fiyat artışı söz konusu oldu. Şirket olarak satışını sürdürdüğümüz İkebana Evleri projesinde dövizle satış yapmadık. Çünkü Türkiye'de döviz kurlarının seyri, zaman zaman büyük dalgalanmalar gösteriyor, bu da kredi kullanıcısını zor duruma düşürebiliyor. Biz müşterimizin işini kolaylaştırmak, riskini azaltmak isteyen bir kuruluşuz.

SELMA ŞENOL/REFERANS