Seçim süreci ve Birlik'in yapısı

30 Nisan 2010 tarihinde yapılacağı açıklanan seçimler yeterli çoğunluk sağlanamadığı  için 26 Mayıs 2010 tarihine ertelendi. Ertelenen seçimler için yaptığımız hazırlıkları yeniden gözden geçirme fırsatı olarak değerlendirebileceğimiz bu süreç bizim için yine heyecanlı geçecek. Tüzel kişiliği haiz kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olan Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği'nin ilk yönetim kurulu için yapılacak seçimler önemine uygun bir şekilde hiçbir şüpheye yer bırakmayacak şekilde Beyoğlu 1. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı denetimde, daha önce belirlenen Haliç Kongre Merkezi'de yapılacak.

Seçimler için belirlenen ilk tarih olan 30 Nisan'a kadar değerleme uzmanları başvuruları, adaylıkları gibi konularda yoğun bir gündem yaşandı. Bu süreçte Birlik seçimlerine katılacak üyelerin listesi açıklandı. Listeler 25 Nisan'a kadar askıda kaldı. Listede adı olmayanlara itiraz hakkı tanındı. Üyeler vatandaşlık numaraları ile SPK'nın internet adresinden sorgulama yapabildiler.

Birlik'e  üye olma süreci ise 12 Nisan 2010 tarihinde SPK'da yapılan son değerlendirme toplantısı ile bu dönem için tamamlandı. SPK tarafından verilen Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı lisansına sahip olan değerleme uzmanlarına Birlik'e üye olmak için başvuruda bulunmak zorunluluğu getirildi.  Uzmanların yaptığı başvurular da Birlik içinde bu işle ilgilenecek birim oluşuna dek SPK tarafından değerlendirildi. SPK tüm başvuruları, 30/12/2009, 18/03/2010 ve 12/04/2010 tarihli toplantılarında kabul etti. Üyelik başvurularına ilişkin sorgulamayı yine SPK'nın internet sitesinden vatandaşlık numarasıyla yaptı. Seçimlere ilişkin ilan ve davet metni ise Habertürk ve Zaman gazetelerinde yayınlandı.

SPK düzenlemelerinin ve bu ön hazırlıkların yanı sıra adaylar ve üyeler olarak bizlerin de seçimlere ilişkin yoğun bir hazırlık dönemi oldu. Seçim öncesi durumu değerlendirmek üzere bazı adaylar(LİDEBİR adayları) ve üyeler ile birlikte  Ankara  Akar Otel'de buluştuk. Toplantıya Türkiye Değerleme Uzmanlar Birliği Başkanı ve biz değerleme uzmanları katıldı. Toplantımızın başlangıcında Sayın Murat Parmakçı konuşma yaptı. Başkan'ın konuşmasının ardından sözü yönetim kurulu adayları aldı. Ben de yönetim kurulu adayı olarak bir sunum yaptım. Neden aday olduğumu, bu görev için ne gibi planlarım olduğunu katılımcılarla paylaştım. Daha sonra diğer LİDEBİR adayları sunumlarını yaptılar. Adayların konuşmalarının ardından kokteyle geçildi ve Türkiye'nin çeşitli illerinden gelen değerleme uzmanları mesleğe ilişkin soru ve görüşlerini paylaşma, tartışma imkanı buldu. Aynı tür toplantı 29 Nisan 2010 tarihinde İstanbul'da tekrarlandı.Böylece İstanbul'lu meslektaşlarımıza LİDEBİR adayları tanıtılmış oldu.

Meslektaşlarımızla bir araya gelme fırsatı bulduğumuz bu tür toplantılarda mesleğimize ilişkin dile getirilen sorunlar genellikle aynı olmaktadır. Rapor ücretlerinin azlığı, kamu kurumlardan gerekli bilgileri almanın zaman ve enerji kaybına yol açması, raporlamada standart bir formatın olmaması,Mesleğe vasıflı istihdamın sağlanamaması, haksız rekabet ortamının olduğu gibi sorunlar hemen her ortamda dile getirilmektedir. Temennimiz ise Birlik'in bu tür sorunları kökten çözecek nitelikte olmasıdır. Bu yüzden Birlik'in bundan sonraki uzun yıllar boyunca işleyişine yön verecek olan ilk yönetim kurulu çok önemlidir. Yıllardır emek verdiğimiz ve kaliteden vazgeçmeden yürüttüğümüz bu mesleğin kamu niteliği taşıyan bu örgütlenmesinde de aktif olarak görev almak isteyişimizin nedeni de fazlası ile farkında olduğumuz bu önemdir. 

Statüsü  belirlenen Birlik'in ilk yönetim kurulu üyelerini ve denetim kurulunu belirleyeceği bu seçimler büyük önem taşımaktadır. Mesleğimizin saygınlığı ve sorunlarını çözme adına büyük bir adım olan Birlik, ikinci önemli adımını yapacağı seçimler ile atacak. Gerek adayları niteliği gerekse seçimlere ilişkin yapılan hazırlıklar, ortaya sunulan öneriler Birlik'in oluşturulması gibi umut verici hareketlerdir.  Adayların ve diğer değerleme uzmanlarını birbirlerine verdiği destek bundan sonraki sürecin niteliği için güzel başlangıçlardır. Temennimiz seçilecek Yönetim Kurulu'nun değerleme uzmanları ve firmaları arasındaki bu desteği, bilgi paylaşımını daim kılacak nitelikte kaynaştırıcı nitelikte davranabilmesidir. Şeffaf, adil, çözümcü ve başarı odaklı, kaliteden ödün vermeyecek bir yönetim anlayışı için adayız ve mesleğimiz adına en hayırlısı olmasını diliyoruz.

Mayıs ayına ertelenen seçimler açıklanan davete göre  divan başkanı ve katiplerin seçilmesinin ardından açılış konuşması ile başlayacak. Ardından gündemin okunacağı seçimlere 1200'e yakın üye oy kullanabilecek. Üyeler vekaleten oy kullanamayacaklar. Her üye kendisi adına, bizzat seçimlere katılarak oy verebilecekler. Bu oylama sonucunda yönetim kurulu ve denetleme kurulu belirlenecek.

Tüm bu süreçten sonra ortaya çıkacak bu mesleki örgütlenmenin ne olduğu, neleri kapsadığı ve konuları nasıl düzenlediğini ayrıntılarıyla ele alacak olursak karşımıza şu konu başlıkları çıkmaktadır:

Uzmanlar Birliği Nedir? Ne Yapar?

Kurulmasına 2007 tarihinde yürürlüğe giren “5582 Sayılı Konut Finansmanı Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” uyarınca karar verilen "Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği, artık hayat buldu. 17 Aralık'ta beklenen karar çıktı ve Birlik'in statüsü düzelendi ve yayınlanarak yürürlüğe girdi. Resmi Gazete'de de belirtildiği üzere bu statünün amacı; “Türkiye'de sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde gayrimenkul değerleme faaliyetinde bulunmak üzere kendilerine gayrimenkul değerleme uzmanlığı lisansı verilen kişilerin üye olacağı, tüzel kişiliği haiz, kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olan Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği'nin yapısını, üyelik esaslarını ile görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin usul ve esaslarını düzenlemektedir.” Bu amaçta çok açıkça görülmektedir ki; yapılan düzenleme gayrimenkul piyasasının ve gayrimenkul değerleme etkinliklerinin gelişimini sağlamaya yöneliktir. Yapılan düzenlemede Birlik'in kurulma amacı ise gayrimenkul piyasasının ve gayrimenkul değerleme faaliyetlerinin gelişmesini, Birlik üyelerinin dayanışma ve değerleme faaliyetlerinin gerektirdiği özen ve disiplin içerisinde çalışmalarını, üyelerin mesleki menfaatlerinin korunmasını, haksız rekabetin önlenmesini, mesleki konularda üyelerin aydınlatılmasını ve eğitilmesini sağlamak olarak açıklanmıştır. Bu anlamda açıklanan karar, sektörümüz adına çok olumlu bulduğumuz önemli bir düzenlemedir. Makalenin bu kısmında yasanın hangi maddelerini içerdiğini, sektör ve çalışanlar açısından ne gibi yenilikler, denetlemeler ve kurallar getirdiğini irdelemek amacındayım. Böylece bundan sonraki adımlara dair bir yol haritası çıkarmış olacağız. Ayrıca diğer bir amacım da daha önceki yazılarımda sürekli olarak ifade ettiğim mesleğimizin ve sektörümüzün sorunlarına, ihtiyaçlarına ne derece yanıt veren bir düzenleme olduğunu da ayrıntılarıyla ortaya koymaktır.

Birlik Üyeliği Uzmanlara Kamusal Meşruluk Kazandırıyor

Değerleme Uzmanlığının Etik Çerçevesi Netleşti

      Birlik'in, değerleme uzmanlığına ilişkin önemli katkısı mesleğin etik açıdan çerçevesini belirlemek ve bu anlamda mesleği daha sağlam temellere oturtmaktır. Dürüst, ilkeli, tarafsız, bağımsız olması gereken değerleme uzmanları ve bu hizmeti veren şirketlerin kendi ilkeleri ve denetim sistemleri elbette ki mevcuttur. Ancak Birlik, mesleğin standart bir oto kontrol sistemi içine girmesine olanak sağlayacaktır. Ayrıca açıklanan karara göre Birlik, değerleme işini yapanlar ile bu hizmeti kullanan müşteriler arasında da bir nevi hakemlik görevini de üstlenecektir. Alınan karar doğrultusunda müşteriler herhangi bir şikayeti olursa Birlik içindeki yetkili organa doğrudan  başvurabilecektir. Bu şikayetler ve sorunlar kayıt altına alacağı için ileride aynı sorun başka biri tarafından dile getirildiğinde çözüm daha hızlı gelecektir. Ayrıca Birlik'in bu denetim organı sayesinde gayrimenkul gibi çok önemli ve hassas bir hizmeti veren şirketler kaliteyi her zaman yüksekte tutmak zorunda kalacak, buna özen göstermeyen firmalar ise kendini açığa vererek bu sektörden çekilmek zorunda kalacakladır. Bu konuya ilişkin açıklanan maddelerden bazıları ise şunlardır: “Birlik üyelerinden meslek onuruna veya meslek ilke ve kurallarına uymayan fiil ve hareketlerde bulunan, müşterisine karşı yükümlülüklerini haklı bir neden olmaksızın yerine getirmeyen, görevinin gerektirdiği dürüstlüğe uygun şekilde davranmayan, değerleme mesleğinde düzeni ve dürüstlüğü bozan, faaliyetlere hile karıştıran, faaliyetlerin açık, düzenli ve dürüst yürütülmesine ilişkin mevzuata ve kararlara aykırı hareket eden üyeler hakkında fiilin nitelik ve önemine göre bazı disiplin cezaları uygulanır. Uyarı, kınama, para, üyelik iptali bu cezalardandır.”

Rapor Fiyatlandırmasında Denetim ve Sabitleme

      Birlik'in rapor fiyatlandırması açısından kontrol ve sabitleme getirmesi de bu mesleğe duyulan saygıyı ve verilen değeri arttırması açısından önemli bir uygulama olacaktır. Statünün, rapor fiyatlarına ilişkin olan maddelerinin uygulamada uluslar arası standartlara uygun şekilde gerçekleşmesini umut ediyor ve böyle olması gerektiğini öneriyoruz. 

Birlik Eğitime Verdiği Önemle Kalifiye Eleman Sorununa İyi Bir Çözüm

      Açıklanan kararda dikkat çekici bir nokta da Birlik'in mesleki eğitime ve gelişime verdiği önemdir. Birlik'in görevleri arasında değerleme uzmanlarının en yetkin hale gelmesi için eğitim ve gelişimlerini sağlayacak etkinlikler yer almaktadır. Bu da giderek çeşitlenen ve hızla ilerleyen değerleme faaliyetinin hızına yetişen, sektörün ihtiyaç duyduğu kalifiye eleman konusunda katkı sağlayacak bir düzenlemedir. Ayrıca değerleme işi içinde farklı alanlarda uzmanlaşma olanağını da sağlayabilecektir. 

Resmi Gazete'ye Göre Birlik'in Görevleri

      Değerleme Uzmanlar Birliği'nin görevleri kurulma amacına uygun olarak en ince ayrıntısına kadar belirlenmiştir. Resmi Gazete'de yayınlanan ve uzunca maddelere ayrılan  bu görevlerden bazıları ise şunlardır:

Gayrimenkul piyasasının ve gayrimenkul değerleme faaliyetlerinin gelişmesini sağlamak üzere araştırmalar yapmak, eğitim ve sertifika vermek, üyelerin sicil bilgilerinin tutulmasını sağlamak.
Birlik üyeleri tarafından yürütülen faaliyetlerin adil ve dürüst olması, iş ahlakının ve Birlik üyelerinin dayanışma ve mesleğin gerektirdiği özen ve disiplin içerisinde çalışmalarının sağlanması için sermaye piyasası mevzuatında belirlenen niteliklere aykırılık teşkil etmeyecek şekilde değerleme standartları ve meslek kuralları oluşturarak SPK'ya bildirmek.
Haksız rekabeti önlemek amacıyla gerekli tedbirleri alarak SPK'ya bildirmek.
Kendisine mevzuatla verilen veya SPK tarafından belirlenen konularda düzenlemeler yapmak, yürütmek ve denetlemek.
Mesleki gelişmeleri, idari ve yasal düzenlemeleri izleyerek üyeleri aydınlatmak,
Mesleki konularda ilgili kurum ve kuruluşlara görüş bildirmek ve ilgili konularda üyeleri temsilen ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak.
Değerleme uzmanları arasında mesleki dayanışmayı güçlendirmek.
Birliğe iletilmesi zorunlu olan konut finansmanı kapsamında yapılan değerlemelere ilişkin bilgilerin, Birliğe gönderimine ilişkin usul ve esasları belirlemek.
Üyeleri arasında veya üyeleri ile müşterileri arasında değerleme hizmetleri konusunda uyuşmazlıkların çözümüne yardımcı olmak; bu amaçla, hakem listesi oluşturarak, tarafların mutabakatı halinde hakem veya hakemleri atamak suretiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu çerçevesinde tahkim hizmeti vermek.
Üyelerin, müşterilerine verdikleri hizmetler karşılığında tahsil edecekleri ücret ve masrafların tutarlarına ve sınırlarına ilişkin esasları belirlemek ve SPK'ya bildirmek.
Üyeleri hakkında yapılan şikayetleri değerlendirmek ve yapılan işlemin sonuçlarını SPK'ya bildirmek.
Yabancı ülkelerin, değerleme konusunda faaliyet gösteren dengi kuruluşları ile her türlü işbirliği yapmak.
Amacıyla ilgili konularda, ulusal veya uluslararası mali, iktisadi ve mesleki kurum, kuruluş ve ortaklıklara üye olmak ve/veya hissedar olarak katılmak.