Sevin Aksoylu, kentsel dönüşümü Roma'da anlatacak!

Uluslararası Sosyal Bilimler Araştırma Derneği ile Roma Sapienza Üniversitesinin ortaklasa yürüttüğü konferans, 6-8 Şubat günleri arasında İtalya'da gerçekleştirilecek. Bildiri çalışmasında, Eskişehir'de kentsel dönüşümün sanayi mirası ve kent kimliği üzerindeki etkilerini ve örnekleri olarak da fabrikalar bölgesini ele alan Prof. Dr. Sevin Aksoylu, şehir merkezinde bulunan ve tarihsel miras açısından önem taşıyan fabrikaların koruma altına alınmadığını anlattı. Eskişehir'in kentsel gelişimini gözlemlemek için 2010 yılında bir araştırma yaptığını söyleyen Sevin Aksoylu, mevcut yapıların ruhsat tarihini ele alan ve coğrafi bilgi sistemleri üzerinde şu anda var olan yapıların yıllara göre dağılımını incelediğini belirtti. 

FABRİKALAR BÖLGESİ ÖNEMLİ 

Çalışmasında, özellikle 1923 ve 1950 yılları arasında Eskişehir fabrika bölgesindeki tarih, açıdan önem taşıyan yapıların değişim ve dönüşümlerini incelediğini ifade eden Sevin Aksoylu şunları dile getirdi: "1923 öncesi dönemde mübadele dolayısıyla özellikle Rus Savaşı'ndan sonra gelen göçmenler oldu. Onların yerleştiği mahalleler var. Bu yapıların birçoğu yıkıldığı için bir iki ufak izlere rastlıyoruz. Bunu da harita üzerinde gösterdim. 1923-50 dönemini çalışmamdaki amacım; bu dönemin daha önce devlet eliyle yapılan TÜLOMSAŞ, Hava İkmal dediğimiz ama o dönemde ismi birazcık farklı olan 1933 yılında yapılan Şeker Fabrikasının bulunduğu yıllar. 23-50 döneminde özellikle bu fabrikalar bölgesi dediğimiz alana gelen göçmenlerin ağırlıklı insa ettiği Anadolu Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sevin Aksoylu "Eskişehir'de Kentsel Dönüşümün Sanayi Mirası ve Kent Kimliği Üzerindeki Etkileri" adlı çalışmasıyla bu yıl üçüncüsü düzenlenecek Avrupa Sosyal ve Davranışsal Bilimler Konferansı'nda Oturum Başkanlığı ve bildiri sunumu yapacak özel sektör eliyle taş ve toprağa dayalı kiremit ve tuğla fabrikaları gibi un fabrikalarının inşa edildiğini görüyoruz.  Bu kentin gelişimine katkı sağlıyor. 

Çünkü 23 öncesi dönemde Odunpazarı yerleşimi var. Mamure Mahallesi gibi göçmenlerin yerleştiği yerler var. 23-50 döneminde yine o fabrikalar bölgesinde insa edilmesi nedeniyle bu alanın çevresinde Yenibağlar, Eskibağlar, Hosnudiye Mahallesi gibi mahalleler oluşmaya başlıyor. Yani kent gelişmesi açısından önem taşıyorlar. Bu bildiride bu araştırmalara yer verildi. Çalışma kapsamında Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun bazı kararları, imar planları ve bazı eski fotoğraflar incelendi. Bunun sonucunda büdiriyi hazırlamaya çalıştım." "Kent kimliği dışında kent imajı nedir?" sorusuna çalışmasında yanıt arayan Prof. Dr. Aksoylu "Son dönemde yapılan kentsel dönüşüm, sanayi arkeolojisi dediğimiz özellikle 20. yy'm ikinci yarısında Avrupa'da başlayan sanayi tesislerinin kültür mirası olarak kabul edilmesi ve bunların korunmasına yönelik uygulamalara ilişkin bazı tanımlamalar yaptım. Daha sonra Eskişehir'in gelişmesinde kent makroformunun gelişmesinde fabrikalar bölgesinin etkisini ele almaya çalıştım." diyerek çözümler ürettiğini vurguladı. 

SANAYİ YAPILARI KORUNMALI 

Prof. Dr. Sevin Aksoylu, sanayi yapılarının korunmasının önemine işaret ederek "Son dönemlerde ülkeler değil; kentler yarışıyor. Buna bağlı olarak kentlerin farklılıklarım ortaya koyarak markalaşması ve pazarlanması gibi bir kavram da oluştu. Kentlerin farklılıklarını ortaya koymaları açısından sanayi yapılarının çok büyük önemi var. Çünkü sanayi yapılarına sadece mimari teknikler açısından değil; bu yapılarda görev alanların yaşamlarının araştırılması açısından da sosyolojik bazı tarafları mevcut. Ekonomik, siyasi süreçlerin ve ekonomik birtakım etkenlerin yanı sıra bir de teknoloji tarihinin gelişimi açısından etkileri yer alıyor. 

Sanayi yapılarının korunmasında sadece onun sanatsal ve estetik bir değerinin olması aranmıyor. Ama sanayi arkeolojisinde bunların inşa edilme amaçları önemlidir. Bizim fabrikalar bölgesi Cumhuriyet döneminde izlenen politikaların bir örneği. Çünkü o dönem birçok örgütsel yapıda değişiklik oldu. Devlet eliyle tüm Türkiye'ye bu politikaların yayılması için çaba harcandı. Demir yolunun geçtiği özellikle Anadolu kentlerinde sanayinin geliştirilmesi yönünde birçok politika izlendi. Eskişehir de bu kentlerden biri." ifadelerini kullandı. 

Eskişehir Anadolu