Sitelerde aidat sorunu!

Satış Çözümleri kurucusu Soner Keleş, konsept projelerde yükselen aidatların konut tercihini etkilediğini değerlendirdi...

Satış Çözümleri kurucusu Soner Keleş, konsept projelerde yükselen aidatların konut tercihini etkilediğini değerlendirdi...

Gayrimenkul sektöründe konsept proje sayısının artması ve site tarzı yaşamın yaygınlaşması ile birlikte yeni bir daire satın almak veya kiralamak isteyen kişilerin seçenekleri arasında, çoğunlukla site içi daire özelliği taşıyan projeler bulunuyor. Diğer evlerle kıyaslandığında çeşitli avantajları içerisinde barındıran bu daireler, ilk sıralarda değerlendiriliyor. Güvenlikten sosyal alan çeşitliliğine kadar çok çeşitli imkânlar sunan siteler tercih ediliyor. Özellikle çocuklu aileler için son derece kullanışlı olan çocuk park alanlarının bulunması, basketbol sahaları ve hatta kimi lüks sitelerde yer alan tenis kortları da bu sitelerdeki daireleri cazip kılan detaylar arasında yer alıyor. Sitelerin kendilerine ait otoparklarının bulunması, araç sahibi olan kişilerin park sorununu ortadan kaldırırken, hemen hemen tüm apartmanlarda asansörlerin yer alması da dairelere ulaşmada büyük kolaylık sağlıyor. Tabi durum böyle olurken alınan hizmetlerin artmasıyla ödenen aidatlar yükseliyor.

Bazı sitelerde aidatlar mahalle arasındaki evlerin kiralarına yaklaşıyor. Başta İstanbul olmak üzere son yıllarda ardı ardına piyasaya sunulan konut projelerinde hem fiyatlar hem aidatlar cep yakıyor. Sosyal donatıları sebebiyle daha çok tercih edilen sitelerin bazılarında neredeyse kira değerine ulaşan aidatlar konut alıcılarını da kiracıları da zorluyor. Yüksek aidatlar günümüzde konut seçiminde dikkat edilmesi gereken önemli kriterler arasına girmiş durumda. Toplu yaşanan bu yerlerde bağımsız bölüm alınırken aidat maliyeti ile birlikte kat maliklerinin uyması gereken ortak kurallar ve birlikte yaşamın ilkelerini düzenleyen yönetim planlarının göz önünde bulundurulması gerekmektedir. 

Konut alıcılarının mahalle arasındaki bir evin kirası kadar yüksek aidat ödemek istememesi de markalı konut üreticilerini yeni projelerde aidat kontrolü yapmaya yönlendiriyor. Site tarzı, sosyal alanları olan konut projelerinde aidat miktarına en çok etki eden faktörlerin başında ortak alan masrafları geliyor. Masraflar projenin büyüklüğüne ya da özelliğine göre aidat ücretlerini artırabiliyor. Konut üreticileri ise bu soruna yönelik bazı çözümler geliştiriyor. Bunlar arasında siteye gelir sağlayacak ticari alanlar oluşturmaktan ortak alanları aydınlatmak için güneş enerjisinden elektrik üretmeye kadar birçok yöntem bulunuyor. Şirketler ya site içindeki kurdukları güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, yağmur suyunu peyzaj sulamasında kullanma gibi alternatif enerji yatırımlarıyla ya da yıllık toptan elektrik satın alarak bu masrafları asgari düzeye çekmeye çalışıyor. Bazı sitelerde kullanışsız sosyal alanlar kapatılırken ortak alan işletme maliyetlerini düşürmek için tasarruflu cihazlar, aydınlatma ve araç gereçleri kullanılıyor.  İçerisinde bulunduğumuz pandemi sürecinde ise  sitelerde spor salonu, havuz, oyun alanları ve kafeler gibi insanların toplu olarak vakit geçirdiği birçok alanın geçici olarak hizmete kapatılmasıyla elektrik, doğalgaz ve su giderlerinin azalması aidatlara  yüzde 15-20 oranlarından indirim olarak yansıdı.

Diğer taraftan aidat konusu ile ilgili son yıllarda Tüketici Hakem Heyetlerine yapılan başvuru sayılarında ciddi artış yaşanıyor. Yüksek aidata karşı tüketici olarak dikkat edilmesi gereken konuları bilmekte fayda var. Aidatların aşırı yüksek olmasını önlemenin ya da denetlemenin en kolay yolu, kat mülkiyeti kanunu gereği yılda bir kez ya da birden fazla bloklu projelerde 2 yılda bir kez yapılan kat malikleri genel kurul toplantısına katılmak hatta imkan var ise bu yönetimlerde görev almak gerekmektedir. Ancak buna rağmen birçok sitede kat maliklerinin yılda bir kez yapılan genel kurul toplantılarına katılmadıkları, katılma oranının çoğu kez yüzde 15-20 civarında kaldığı görülmektedir. Kat maliklerinin ilgisiz davranması nedeni ile genel kurul toplantılarına hep aynı kişiler katılmakta, kimsenin yönetici olmak ve sorumluluk almak istememesi sorunların çözülmesini zorlaşmaktadır. Özellikle günümüzde kentleşmenin ve toplu yapı sayılarının artmasıyla neredeyse kasaba büyüklüğüne ulaşan sitelerde sosyal donatı alanlarının faaliyetlerine devam etmesi güvenlik ve temizlik gibi birçok hizmetin de sekteye uğramaması için, sitenin neredeyse tek gelir kaynağı olan aidatların doğru bir şekilde belirlenmesi ve tahsil edilmesi çok önemlidir. Bu nedenle yılda bir yapılan site aidatlarının belirlendiği genel kurullara katılarak yönetime fikir beyan ederek ve diğer kat malikleri ile de konuşarak sorunların çözüme kavuşturmasında katkı sağlanmalıdır. 

İstanbul’un hızlı değerlenen semtleri hangileri?

İstanbul'da aidatlar cep yakıyor!