Tasarım Atölyesi, Kadıköy'de mekansal sorunları çözüyor!

Kadıköy Belediyesi, ÇEKÜL Vakfı ve Kentsel Strateji tarafından kamu, özel ve sivil iş birliğiyle 2013'te kurulan Tasarım Atölyesi Kadıköy (TAK) Kadıköylülerin buluşma noktası. Kadıköylüler, mahallerindeki mekansal problemleri TAK'lar paylaşıyor, bu sorunlar ışığında tasarımcılar proje üretiyor, Kadıköy Belediyesi de bu projeleri hayata geçiriyor. Tasarımları Belediye tarafından beğenilen tasarımcılar ise ödüllerle teşvik ediliyor. Zaten yaptıkları işin en önemli kısmı bu fikirlerin lafta kalmadan uygulamaya geçebilmesi. "Tasarım sizden, uygulaması bizden!" sloganıyla kolları sıvayan TAK ekibinin bir başka özelliği ise tamamen gönüllülerden olunuyor olması. Ekip şu anda Yeldeğirmeni'nde işlere ortak olacak Kadıköylüleri, tasarımcıları, " gönüllüleri, öğrencileri ve destekçileri bekliyor. 

TAK ne anlama geliyor? 

Faruk Göksu: TAK'ın açılımı "Tasarım Araştırma ve Katılım". Bu üç kavramla kentsel problemleri çözmeye yönelik programlar üreten, etkinlikler düzenleyen bir atölye. Bu çerçevede ilk kurucu Kadıköy Belediyesi oldu. Tüm projelerimiz yenilik ve yaratıcılık üzerine odaklanıyor. 

Sıla Akalp: Tasarıma ihtiyacımız var çünkü yaşam kalitesi şehirlerde çok düşük. Araştırma kentin belleğini, geçmişini anlama, arşive dönüştürme ve bunları gelecekte kullanmaya yönelik bir başlık. Katılım ise mahalle kültürünü yaşatmak için olmazsa olmaz bir program. Sokaklardaki, mahallelerdeki yaşlıların ve gençlerin buluşmasınımahalle kültürünün korunmasını amaçlıyor. 

Atölyenin çıkış noktası nedir? 

F.G: Her ne kadar üç kurucu ortağı olsada bütün projelerin çıkış noktası Kadıköylüler. Biz kent sorunlarının çözülmesi için üç kavramı ön plana çıkardık; vizyon, tasarım ve iş birliği. Bu kavramlar kentleşme tarihimize damgasını vurursa kentlerimizi daha farklı hale getirebiliriz. 

Öncelikle tasarımı ele aldık. Yaratıcı fikirleri olan herkese burada masa, bilgisayar ortamı sağlıyoruz, İki yıla yakın bir-sürede 300'ün üzerinde tasarımcının buluştuğu, üçbine yakın etkinliğin olduğu bir katılımı yarattık. Bu da bir şekilde model oldu. 

Kimler çalışıyor TAK'ta? 

F.G: Burada mimar, ürün tasarımcısı, şehir + plancısı, grafik tasarımcılarından oluşan altı-yedi kişilik çekirdek tasarımcı grubu var. Bu kadroyu Kadıköy Belediyesi istihdam ediyor ama tabiiki bütün işleri onlar yapmıyor. Sorunlar Kadıköylülerdten buraya geliyor, fikir sepetine konuluyor, sınıflanıyor ve programlara dönüşüyor. 

Daha sonra tasarımcılara o programlar açılıyor. 

Nasıl programlar bunlar? 

S.A: Şu an 12 programımız var. "Kıyı-Köşe Programında Kadıköy'ün atıl kalmış kıyı köşe mekanlarını, ufak dokunuşlarla, düşük bütçeli projelerle canlandırıyoruz. Kadıköylüler semtlerindeki beğenmedikleri, işlevsiz kötü kıyı köşeleri fotoğraflayıp gönderiyorlar. Biz de onları tasarımcılara açıyoruz. "Tasarım Programlarında Kadıköy'deki kentsel dönüşüm dinamiklerini tasarımcılarla birlikte tartışıyoruz. Kadıköy çok hızlı dönüşen bir ilçe, dolayısıyla dönüşüm olurken tasarımcıların imar planlarına altlık olması açısından tasarımlarını değerlendiriyoruz. Bir başka dikkat çeken "TasarlaTAK" tasarım kültürünü geliştirmeye ve ürün tasarlamaya yönelik. 

TAK ve İKSV aynı projede 

Önümüzdeki günlerde neler yapacaksınız? 

S.A: İKSV'de Tasarım Bianeli olacak. Biz de bu bienal için İsrailli bir ekiple birlikte iş birliği içindeyiz. Kadıköy'detîeş buluşma noktası seçtik. Buralarda geri dönüşümsel malzemelerle kent mobilyaları, oturma grupları oluşturulacak. Tasarımcılar fikirlerini gönderecekler, seçici kurul projeleri seçecek ve Kadıköy temalı ürünler tasarlıyoruz.Önümüzdeki hafta Kadıköy temalı objeler tasarlayacağımız bir çağrı başlatacağız. 

Bahar Yalçın: "TasarlaTAK"ta amaçlanan Kadıköy kimliğini oluştaracak simgeleri ortaya çıkarabilmek. Kadıköy'ün kimliği nedir? Bunlar nasıl ürüne dönüşür? Bu tartışma kısmı aslında bizim için çok dlğerli. 

Bu programlara neden ihtiyaç duyuyorsunuz peki? 

B.Y: Seçilen noktalar, kentin göze batacak şekilde atıl kalmış yerleri oluyor ve bir taleple geliyor. Kendimiz belirlemiyoruz. Şu anda "KıyıKöşe"de üç farklı noktamız var. Biri Caferağa Spor Salonu'nun önündeki merpenler. Çok merkezi bir yerde olmasına rağmen insanların yoğun kullanmadığı bir yer. Burası için üst üste koyulduğunda sehpa olabilecek iki modül geliştirdik. Bu modüller güneş enerjisinden yararlanacak bir sistemle orayı renklendirerek daha prototifleri mahalleliyi^ birlikte uygulayacaklar. Daha sonra bunlar bianelde sergilenecek. 

B.Y: Bu buluşma noktaları keşmekeşin hâkim olduğu noktalar olacak. TAK'ın önünden başlayarak, üaldun Taner'in önü, Boğa heykeli, moda*daki kayalıklar. Amaç buluşma noktalarına hem dikkat çekmek hem de oraları biraz daha tanınır hale getirmek. 

fazla insanın vakit geçirmesini sağlayacak. Uygulanması çok da basit. Diğeri Havuz Meydanı olarak bilinen Mehmet Ayvalıtaş meydanında. 

Orası pek çok kişi tarafından toplanma alanı olarak kullanılıyor ama verimli kullanılan bir oturma grubu yok. Uygulanması düşünülen projelerden bir tanesi de raylı sistemle oturma grupları birleştirilerek forum alanı da yaratılması. 

Çocuklar "KesTak" projesinde biraraya geliyor. 

"Katılım modeli oluşacak" Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu: "Gençlerin ve mahallelinin katılımıyla Kadıköy'ün gelecekle ilgili kimliğini tasarlayıp ortaya çıkartacağız" diyor İSTANBUL semtlerinin hızlı bir dönüşüm sürecine girmesiyle en fazla etkilenen yerlerden biri de Kadıköy oldu. Eskiden İstanbul'un sayfiye yerlerinden sayılan Kadıköy, şimdi şehrin önemli merkezlerinden. Tüm bu hareketliliğe rağmen kimliğini korumaya çalışan Kadıköy Belediyesi TAK'ın kurucu ortaklarından biri. Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu'yla biraraya gelerek TAK' sorduk. 

Kadıköy Belediyesi TAK'ta nasıl bir görev üstleniyor? 

Bizim hedefimiz yerelde örgütlenmeyle ilişkili. TAK elimizdeki örgütlenme yapıları içindeki önemli yerlerden biri. Yeldeğirmeni tarihi bir bölge. Amacımız o tarihi ortaya çıkarmak ve bölgedeki değişime katkı sağlamak. Bunları yaparken mahallelinin de projelerin içinde olduğu bir yere dönüştürmek ve bir katılım modelini oluşturmak. Özellikle gençlerin katılımıyla Kadıköy kimliğinin ortaya çıkarılmasını hedefleyen bir yapı burası. 

Akademik tarafı üniversitelerden alıp, insan tarafını mahalleliyle biraraya getireceğiz ve Kadıköyün gelecekle ilgili kimliğini tasarlayacağız. 

Kadıköy'deki değişimi semtin kimliğini bozmadan nasıl devam ettiriyorsunuz? 

Kadıköy İstanbul'un en az zarar gören bölgelerinden biri. Bu koruma nereye kadar devam edecek diye sorarsanız, bunu dükkanların, resim atölyelelerinin, çarşıdaki balıkçının, antikacıların korunmasını sağlayarak başarabiliriz. TAK, kiliseleri, tarihi camileri, binaları, sokakların korunmasını ön plana çıkardı. Özellikle bu fonksiyonların imar planlarında işlenmesi şu anda gündemimizde. 

Fikirtepe'deki dönüşüm tüm bu bahsettiklerimizi, mahalle kavramını ortadan kaldırıyor mu sizce? 

Uygulama olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yaptığı "mahalle" diye bir şey yok zaten. Dönüşümün amacı içinde yaşayanları daha rahat ettirebilmek için mevcut binaların sağlıklı hale getirilmesidir. Siz binaları yapıyorsunuz ama bu sırada aynı insanları içinde yaşayamayacak duruma getiriyorsunuz. Bu kentsel bir değişim olmuyor, ticaret oluyor. 

Oradaki insanların geçmişle olan bağlarını kesiyorsunuz. Geçmişle bağlarını kopardığınızda gelecekle ilgili de plan yapamıyorlar. 

Bunun toplumsal olarak yaratacağı sorunlar gelecekte karşımıza çıkacak. 

Kadıköy değişiyor, dönüşüyor dedik. 

Kadıköylünün Kurbağalıdere ızdırabı ne zaman son bulacak? 

Şu anda dereden kanalizasyon akıyor. 

Büyükşehir 2012'de bu sorunu çözmek adına bir ihale çıkardı. Ancak proje yavaş ilerliyor, hızlandırılması lazım. Bittiği zaman Kurbağalıdere problemi ortadan kalkacak. Şu anda Kadıköy'deki en ciddi sorun bu. Büyükşehir'le sürekli iletişim halinde olmaya çalışıyoruz. Zannediyorum ki onlar durumun pek farkında değiller, ciddi bir şekilde buraya enerji harcamaları lazım. 

Yurt Pazar