Taşınmazlarda yeni dönem!

TEMMUZ’DA tatile girmeyen Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni (TBMM) yoğun bir mesai bekliyor. Askerlik süresini altı aya indiren, bedelli askerliği kalıcı hale getiren yeni askerlik sisteminin yasalaşmasının ardından, geçen hafta ilkokula başlama yaşını 69 aya çıkaran kanun teklifi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Düzenleme ile yapılan en önemli değişikliklerden biri de Milli Eğitim Bakanlığında görev yapan sözleşmeli öğretmenler ile Diyanet İşleri Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı’nda görev yapan sözleşmeli personelin kadroya geçme ve tayın sürecinin altı yıldan toplamda dört yıla düşürülmesi oldu. TBMM Adalet Komisyonu’nda “Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu’nda ise tapu işlemlerini kolaylaştıran, Hazine arazisindeki. Yapı kayıt belgeli” yapılara satış için 31 Aralık 2019'a kadar başvuru imkanı getiren “Tapu Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin” görüşmeleri tamamlandı. Gözler önümüzdeki günlerde Meclis’e sevk edilmesi beklenen düzenlemelere çevrildi.

Para’da yer alan habere göre; Yargı reformunun kısa bir süre içinde TBMM’ye sunulma sı bekleniyor. Bu arada açıklanan yapısal dönüşüm adımlar takvimine göre hal yasası, vergi düzenlemeleri, zorunlu birey sel emeklilik sistemi ile entegre kıdem tazminatı fonunun d bu yıl içinde hayata geçirilmesi öngörülüyor. Bu arada Hazin ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nda (TCMB) TL olarak tutulan yedek akçeni bütçeye aktarılmasıyla ilgili düzenlemenin Meclis gündemin gelmesi bekleniyor. TCMB Kanunu’nda yer alan ve Bankanın yıllık safi karının yüzde 20’sinin yedek akçeye ayrıldığım belirten ilgili maddenin kaldırılacağı, ilgili maddeye “Son yıl karından ayrılan ihtiyat akçesi hariç birikmiş ihtiyat akçeleri her yıl kara katılarak dağıtılabilir” ibaresinin ekleneceği ifade ediliyor.

İLKOKULA BAŞLAMA YAŞI 69 AY

Geçen hafta TBMM Genel Kurulu’nda AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan “Bazı Kanunlarda ve 652 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede (KHK) Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” kabul edildi. Düzenlemeye göre, yükseköğrenim düzeyindeki yurtların açılması ve işletilmesi Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın iznine bağlı olacak.

Teklifle, 66 ay olan ilkokula başlama yaşı 69 aya çıkarıldı. Düzenlemeye göre mecburi ilköğretim çağı, 6-13 yaş grubundaki çocuklar yerine 6-14 yaş grubundaki çocukları kapsayacak, ilkokulların birinci sınıflarına o yılın 31 Aralık tarihinde 72 ayını dolduran çocukların kaydı yapılacak. Ancak çocuğun gelişim durumuna bağlı olarak okula erken başlaması veya kaydın ertelenmesi ile ilgili hususlar yönetmelikle düzenlenecek. Milli Eğitim Bakanlığı’nda görev yapan sözleşmeli öğretmen, Diyanet işleri Başkanlığı ile Sağlık Bakanlığı’nın sözleşmeli personelinin kadroya atanabilmeleri için zorunlu hizmet süresi üç yıla, atamaların ardından aynı yerdeki görev süresi bir yıla inecek.

TAPU İŞLEMLERİ KOLAYLAŞTIRILACAK

Komisyonda görüşmeleri tamamlanan “Tapu Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” ile tapu işlemlerine hız kazandırılacak. Teklif ile Tapu Kanunu’na eklenen fıkrayla, taşınmaz mülkiyetinin devrini amaçlayan sözleşmelerde, tarafların farklı tapu müdürlükleri veya yurtdışı teşkilatında bulunmaları halinde, taraf iradeleri resmi görevliler tarafından ayrı ayrı alınarak sözleşme tamamlanabilecek. Bürokrasinin ve kırtasiyeciliğin azaltılması amacıyla tapu işlemlerine fotoğraf yapıştırılması düzenlemesi yürür lükten kaldırılacak. Teklifin aynı şekilde yasalaşmasıyla tapu kaydındaki hisse hataları, hatalı blok veya bağımsız bölüm numaraları daha kolay ve külfetsiz düzeltilecek.

Teklif ile hâzineye ait taşınmazlar üzerindeki yapı kayıt belgeli taşınmazların satışı için başvuru süresi getiriliyor. Teklife göre Yapı kayıt belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin 31 Aralık 2019 tarihine kadar yapacakları satın alma talepleri üzerine taşınmazlar Bakanlık’ça rayiç bedel üzerinden doğrudan satılacak.

Yapı kayıt belgesine konu taşınmaz için tapu tahsis belgesi alınması ve bu belgeye esas arsa bedellerinin ödenmesi halinde ayrıca satış bedeli alınmayacak. Yapı kayıt belgesi alınan taşınmazların satışa konu edilen kısımlarından yapı kayıt belgesi tarihi ile satış tarihi arasındaki dönem için ecrimisil alınmayacak.

Kamu taşınmazları üzerinde yapılacak olan, diğer turizm tesislerine oranla toplam yatırım ve işletme maliyeti daha düşük ve yatırımın geri dönüş süresi daha az olan kamping ve günübirlik tesisleri için uzatılan süreler dahil toplam tahsis süreleri 20 yılı geçemeyecek.

2/B'DE SÜRE UZATILDI

Teklif ile 2/B alanlarında bulunan taşınmazlarla Hâzineye ait tarım arazilerinin satışına ilişkin olarak süresi içinde başvuru yapmayanların başvuru süresi, kendilerine yapılan tebligatta belirtilen bedeli süresi içerisinde ödemeyenlerin ödeme süresi, taksitli satışlarda, sözleşmesinde belirtilen taksitlerden ikiden fazlasını vadesinde ödemeyenlerin ödeme süresi 16 Aralık 2019 tarihine kadar uzatılacak. Bu arada teklife göre 2/B taşınmazlarında kayıt maliki  ve kullanıcı çakışması nedeniyle satın alma ve iade hakkından yararlanamayanlara, 31 Aralık 2020 tarihine kadar başvuruda bulunmaları halinde durumlarına göre eş değer 2/B arazisi verilebilecek.

Belediye ve mücavir alan sınırları içinde yer alan ve imar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan Hâzineye ait tarım arazilerinin satışında başvuru süresi 31 Aralık 2019’a kadar uzatılacak. Hâzineye intikal eden yapı ve tesislerin satışında, yapı ve tesis bedeli, yapı yaklaşık birim maliyet bedelinin yüzde 5’i olarak hesaplanacak.

Teklife göre, İstanbul ili Silivri ilçesine bağlı Sayalar, Danamandıra ve Çayırdere köyleri ile Çatalca ilçesi Hallaçlı, Gümüşpınar, Aydınlar, Karamandere ve Yaylacık köylerinin eski köy yerleşim alanları ile Çatalca ilçesi Binkılıç Mahallesi’nin yerleşim alanında bulunan Hazine’ye ait taşınmazların 7 bin metrekareye kadar olan kısmı, 19 Temmuz 2003’ten önce kullanılıyor olması ve kullanımın halen devam etmesi kaydıyla ve 31 Aralık 2019’a kadar idareye başvuruda bulunulması halinde kullanıcılarına veya bunların kanuni haleflerine doğrudan satılabilecek.

HACİZDE YENİLİK

Teklifle kentsel dönüşüme yönelik önemli düzenlemelere de gidiliyor. Teklife göre dönüşüm uygulamalarındaki taşınmazların dönüşüm uygulamaları için yapım işini üstlenen müteahhide devredilmesi durumunda, müteahhidin üçüncü kişilere olan borçları nedeniyle bu taşınmazlar hakkında haciz ve tedbir uygulanamayacak. Yapım işine başlanılmasından itibaren altı ay içinde kat irtifakının kurulmaması durumunda, bu taşınmazlar hakkında haciz ve tedbirler uygulanacak.

Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamındaki alanlarda ve parsellerde maliklerce anlaşma sağlanmasından sonra bir yıl içinde yeni yapının yapım işine başlanılmamışsa veya yapım işi belirli bir seviyede durdurulmuş ve en az altı aydır inşai faaliyete devam edilmiyorsa, sözleşmelerin feshi için hisseleri oranında maliklerin en az üçte iki çoğunluğuyla karar alınabilecek. Bu kararla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na başvurularak, yeni yapının yapım işine başlanılıp başlanılmadığının veya yapım işinin projenin bitirilmesini gerektirecek seviyedeki ekip ve ekipmanla devam edip etmediğinin tespiti istenecek. Belirtilen durumların tespiti halinde müteahhide 30 gün süre verilerek işe başlaması veya devam etmesi gerektiği, aksi takdirde bu sürenin bittiği tarihte sözleşmelerin resen feshedileceği bildirilecek. Buna rağmen işe başlanılmaması veya devam edilmemesi durumunda, ayrıca ihtar çekmeye gerek kalmaksızın 30 günlük sürenin bittiği tarihte hak sahipleri ile müteahhit arasında imzalanmış olan gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, ilgililerinin muvafakati aranmaksızın resen feshedilmiş sayılacak. Fesih tarihine kadar müteahhit tarafından hak sahiplerine yapılan kira yardımı ödemeleri hak sahiplerinden geri talep edilemeyecek.

RİSKLİ YAPILARDA DURUM

Yıkılacak derecede riskli olan yapıların bulunduğu alanlarla kendiliğinden çöken veya zeminin kayması, heyelan, su baskını, kaya düşmesi, yangın, patlama gibi sebeplerle ağır hasar gören veya ağır hasar görme riski bulunan yapıların bulunduğu alanlarda dönüşüm uygulamaları, maliklerin ve ilgililerinin muvafakati aranmaksızın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca resen yapılabilecek. Riskli yapıların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca verilen süre içinde tahliye edilmesi mecburi olacak. Verilen sürede yapıların tahliye edilmemesi durumunda, kilitli olan kapıları açmak veya açtırmak da dahil olmak üzere tahliye ve yıktırmaya yönelik iş ve işlemler, gerektiğinde kolluk kuvvetlerinin de yardımıyla yapılabilecek.

OSB'ler "Mesleki Eğitim Merkezi" açabilecek

Eğitime yönelik yeni düzenleme ile eğitim-istihdam bağlantısının güçlendirilmesi, özel sektör tarafından mesleki eğitime doğrudan katkı sağlanması ve faaliyet gösterilen alanlarda ihtiyaç duyulan becerilere sahip nitelikli insan kaynağının yetiştirilmesi amacıyla "çıraklık, kalfalık ve ustalık eğitimi ile mesleki ve teknik kurs programlarının uygulandığı özel öğretim kurumu” olarak tanımlanan mesleki eğitim merkezleri, organize sanayi bölgesi (OSB) yönetimlerince ve özel sektör tarafından açılabilecek. Milletlerarası özel öğretim kuruluşlarının okul açılış tarihleri, düzenleme kapsamı dışında tutulacak. Özel okul öncesi eğitim, özel ilkokul, ortaokul ve liselere devam eden öğrencilere okulun öğrenim süresi kadar eğitim ve öğretim desteği verilmesi için öğrencilerde, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olma şartı aranacak.

Öğrenciler için verilen eğitim ve öğretim desteği, gereken şartları karşılayamayan kurumlardan tahsil edilmeyecek.

Metruk yapıları, öncelikle yapı sahipleri yıkacak

Genel güvenlik ve asayiş bakamından tehlike arz ettiği tespit edilen metruk yapılar, öncelikle yapı sahiplerince ortadan kaldırılacak. Teklife göre metruk yapılar ile bir kısmı veya tamamının yıkılacak derecede tehlikeli olduğu belediye veya valilik tarafından tespit edilen yapıların sahiplerine bu yapıların izalesi için belediye veya valilikçe üç gün içinde tebligat yapılacak. Tebligat yapılamaması halinde bu durum tebligat yapan idarenin internet sayfasında 30 gün süre ile ilan edilecek ve konuya ilişkin belge tehlikeli yapıya asılacak. Malik dışında binada ikamet amacıyla oturanlara da ayrıca tahliye için tebligat yapılacak. Yapı sahibi tarafından tehlikeli durumun ortadan kaldırılmaması halinde, tehlikenin giderilmesi veya yıkım işleri belediye veya valilikçe yapılacak. Yapılan masraf yüzde 20 fazlası ile yapı sahibinden tahsil edilecek.

Seralara ruhsat kolaylığı

Teklif ile tarımsal seralarda ruhsat aşamasında yaşanan sıkıntıların giderilmesine yönelik çözüm getiriliyor. Buna göre belediye ve mücavir alanlarda veya dışındaki iskan dışı alanlarda yapılacak entegre tesis niteliği olmayan tarımsal amaçlı seralar, ilgili il tarım ve orman müdürlüğünden uygun görüş alınarak yapı ruhsatı aranmadan yapılabilecek.

Etüt ve projelerin, fen, sanat ve sağlık kurallarına uygun olması zorunlu olacak.

Bu alanlarda yapılacak seralar için yola cephesi olan komşu parsellerden süresiz geçiş hakkı alınmış ve bu konuda tapu kayıtlarına şerh konulmuş olmak kaydıyla yola cephe sağlama koşulu aranmayacak.

Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Genel Başkanı Tahir Tellioğlu: Kentsel dönüşümün onu açılıyor

Kentsel dönüşüm uygulamalarına yönelik kanun teklifindeki değişiklikleri olumlu buluyoruz. Destekliyoruz. Kentsel dönüşümün tıkanmaması açısından birtakım pratik çözümler getiriyor. Bugün kentsel dönüşüm konusunda yaşanan sıkıntılardan biri müteahhitlik tanımı. Kentsel dönüşüm müteahhitlerinin teminat, sigorta ve yükümlülükleri çok fazla. Bu büyük bir zorluk oluşturuyor. Kentsel dönüşüm Türkiye'de aciliyeti ve önceliği olan bir alan. Vatandaşı mağdur etmeden bu işin önünü açacak adımlar atılmalı.

Doç. Dr. Atılım MURAT /TOBB ETÜ İİBF İşletme Bölümü Öğretim Üyesi: TCMB önlemini alacaktır

TCMB’nin 40 milyar TL'lik yedek akçesinin bütçeye aktarılması gündemde. Bu kaynağın nasıl ve nereye kullanılacağı önemli. Bu uygulamanın dünyada örnekleri var. Ayrıca biz 'yedek akçeyi’ dünya ölçeğinin çok üzerinde tutuyoruz. Bu uygulamaya yönelik eleştirilerin başında 'Yedek akçe Merkez Bankası’nın kara gün parasıdır' geliyor. Öyle bir şey yok. Yedek akçe bütçeye aktarılıyor diye Merkez Bankası batmaz. Diğer bir eleştiri de 'Enflasyona yol açar’ şeklinde. Türkiye yüksek enflasyonla mücadele ediyor. Baz etkisiyle de önümüzdeki aylarda enflasyonun 4-5 puan düşmesini bekliyoruz. Bu uygulama zaten enflasyonun düşüş eğiliminde olduğu bir ortamda yapılırsa ki yapılıyor. Elbette Merkez Bankası enflasyonist etki yaratmak istemeyecek, önlemini alacaktır. Rezerv opsiyon mekanizması, açık piyasa işlemleriyle verdiği TL'nin bir kısmını çekecektir.

Merkez Bankası’nın önümüzdeki günlerde iletişim politikasıyla bu süreci doğru yöneteceğini düşünüyorum. Sterilizasyon konusunda, paranın bir kısmının geri çekilmesi konusunda TCMB’den açıklama bekliyorum.