Tebernüş Kireçci sordu, vatandaş cevapladı: Kira kanunu değişmeli mi? 

Türkiye'nin 1 numaralı emlak ve konut editörü Tebernüş Kireçci, resmi Twitter hesabı https://twitter.com/TebernKireci1  'den, "Kira kanunu değişmeli mi? Değişmeliyse nasıl değişmeli? Nasıl bir kanun kiracılar ile ev sahipleri arasındaki savaşı bitirir?" sorularını yöneltti. İşte vatandaşların o sorulara verdiği yanıtlar...

EVSİAD(Ev Sahipleri Dayanışması) Oluşumu:

"Öncelikle kira kanunu değişmeli, 10 yıl kiracı çıkaramazsın maddesi kabul edilemez, sözleşme üzerindeki süreyle sınırlı olmalı, yenilemek isteyen evsahibinin istediği fiyatı vermeli, yerli milli sermaye dostu evsahibi korunmalı, biz Londra, Miamici değiliz!

Kira artış oranı fonksiyonu (maximum ( yıldan yıla (TUFE+UFE)/2, 12 aylık ortalama (TUFE+UFE)/2), + yıldan yıla (EUR+USD)/2 değişim oranı)/2 olarak güncellenmeli, bu artış oranı anayasal güvence altına alınmalıdır! Bu oran piyasa değerinin altında kalırsa 3.yılda piyasa değeri!" 

'KİRA KANUNU DEĞİŞMELİ Mİ?' 

- "Kesinlikle değişmeli mevcut kanunda ev sahibinin bir güvencesi yok. nasıl değişmeli: sözleşmeye bir süre koyuyoruz o süre bittiği zaman kiracı çıkmalı. Ev sahibinin  eve ihtiyacı varsa şartsız şurtsuz çıkması gerekir zaten Ev sahibi bunu kanıtlamak zorunda olmamalı. Bu çok saçma."

- "Ev sahipleri mazotun fiyatını arttırmamalı. Vergilere zam yapmamalı. Ev sahipleri enflasyonu düşürmeli. Ev sahipleri doları düşürsünler. Ev sahipleri ekmeğin,unun, şekerin fiyatına dur demeli. Ev sahipleri betonun (2500TL+KDV /m3) fiyatını düşürsünler. Vicdansız ev sahipleri."

- "Avustralya örneği incelenebilir. Kimse kimsenin malına ortak olmamalı. En fazla 3 yıl olmalı sözleşmeler. Kira ödemeyen kiracının tahliyesi çok hızlı olmalı. Ev tutarken de emlakçı kredi notu, referans mektubu, hakkında icra takibi olup olmadığına bakmalı kiracının." 

- "Amerika'daki gibi olmalı. Sözleşmeme dediğin süreli  olur. 1 yılsa 1 yıl. 3 yılsa 3 yıl. İki taraf da istemediği sürece uzamaz."

- "Nasıl kiracının sözleşmeyi süre bitimi nedeniyle fesih etme  hakkı varsa kiraya verene de süre bitimi nedeniyle sözleşmeyi fesih etme hakkı verilmeli. Bu şekilde olursa kimse tahliye taahhüdüne tenezzül etmez.Her iki tarafta ne zaman sona ereceğini bilir, sürpriz olmaz."

- "Sözleşmeyle sınırlı kalmalı oturumlar. Enflasyonun sebebi ev sahibi değil, her şeye yüzde 200-300 zam gelmişken kira yüzde 25 olsun dersen herkesi birbirine düşürürsün. Kiracımı çıkarıp evimi boş tutacağım kimseyle uğraşamam, hala kredisini ödüyorum ilk ve tek evim. Ben de kiradayım."

- "1- Kira ve satış rayiçleri eksperler tarafından belirlenmeli, 
2- Gayrimenkul satışları ekspertizsiz olmamalı, satış tam değerinden gösterilmeli,
3- değer artışı vergisi kaldırılmalı veya düşürülmeli,
4- Kiracı (min 3 senedir oturuyorsa) satıştan sonra tahliye etmeli.
Not: kiracıyım."

- "Öncelikle bu yasalarla konut yatırımı yapıp kiraya veren zalim, melek, saf yatırımcılara teşvikler getirilmeli. Sözleşme serbestliği getirilmeli, maddeler neyse süre, zam oranı vs o. İşine gelmeyen imzalamaz. Yargı 3 ay içinde davaları sonuçlandırmalı."

Döviz ile kiralama eskiden olduğu gibi serbest bırakılmalı. Döviz kiralamalarda yıllık artış olmaz. TÜİK doğru oranlar açıklamalı. Birden fazla konut alanlar cezalandırılırsa kiralık konut krizi uzaya çıkar. Artış oranı, süresi, taraflar ne imzalıyor anlaşıyorsa o olmalı."

- "Seneye isteselerde istemeselerde değişicek ülkede minimum ev ihtiyacı yıllık 250.000 konut. Ev sahipleri sıkıştırılıyor ve yeni ev işine kimse girmek istemiyor. Artık kimse yeni ev yapayım demiyor öve öve göze sokulan faize artık ev sahipleri parasını atıyor."

- "Bir yakınımın evi kirada yeni 2000 oldu. Ayni binada 15 e oturan da var.Şimdi bu emekli insan evi 2 sene önce ucuza verdi diye kaç yıl bunun ceremesini çekmeli.Evi satmak istiyor kiracı eve kimseyi sokmuyor, telefonlara cevap vermiyor vs. Kimsenin malını satma hakkı alınamaz."

- "Kira bedelini devlet belirlemeli. Sözleşmeler 1 yıllık olmalı. Ev sahibi istemez ise kiracı, sözleşme sonu hemen tahliye edilmeli."

- "Sözleşme tarih sonunda bitmeli, ev sahibi sözleşme sonunda evini geri alabilmeli.  Fiyat artışı serbest bırakılmalı. Barınma amaçlı 1. Ve 2. konutlara çok düşük, yatırım aracı 3. Ve sonrasına yüksek vergi uygulanmalı. Vergi rayiç bedelleri serbest piyasa ile uyumlu olmalı."

- "Kiralar bölge bölge rayiç alt limit ve üst limit şeklinde belirlenmeli. Konutlarla ilgili davaların da çabuk sonuçlanması sağlanmalı. Ev sahibi evine geçmek istiyor çok geçerli nedenleri var sağlık eğitim gibi ama evinden kiracıyı çıkaramıyor. Böyle adaletsiz bir düzen olur mu?"

- "Abi 3 milyonluk eve 10 bin TL kira diyoruz..Ooo İnsafsızlar diyorlar... Bankaya 3 milyon koysam..:) 150 bin TL veriyor.. Valla ev sahiplerinin çogu insaflı....."

- "Kirasını 3 ay üst üste ödemeyen kiracı hiçbir şart/şekil aramaksızın evden çıkmak zorunda olmalı. Ancak gerçekten ödeme güçlüğü çekiyorsa bunu valiliklere iletmeli ve konu devlet nezdinde çözülüp gerekirse devlet doğrudan kira desteği vermeli. Devlet kiracıyla mahsuplaşmalı."

- "Konut, bir yatırım ve rant aracı değildir. Barınma, anayasal bir haktır. Ütopik bir örnek vermek gerekirse, Türkiye’de yapı kullanma izni ve kat mülkiyetli tapusu olmayan konutlar (teknik olarak kaçak yapı) kiralanamaz diye bir yasa olsa sonuçları ne olur???" 

- Bundan sonra kira kontratları 1 yıldan 10 yıla kadar taraflarin anlaşmasına gore yapılmalıdır. Kontrat bitiminde tekrar sözleşme imzalanmadığı takdirde yenilenme durumu ortadan kalkmalıdır. Uzun sözleşmelerde iki taraftan biri caymak isterse de tazminat eklenmelidir. 

Artış ise TEFE-TÜFE ortalaması olarak her yıl yapılabilir. Ya da yuzde 25 devam edecekse o şekilde de devam edebilir. Aslolan sözleşmenin süresinin belirsiz hale düşürülmemesi. 3 yıl, 5 yıl, 10 yıl kac yıllık yapacaklarsa ona göre baştan sözleşme yapmalı taraflar. Cayma tazminatı olmalı."

- "Vergi, teşvik, artışa üst sınır vs. bunların hepsi kiracıyı koruyor gibi görünse de sonuçta döner bir şekilde Kiracının zararına sonuç doğurur. Kesin ve Net çözüm şudur: Sözleşme süresi sonunda bitmeli. Uzun süreli sözleşme yapmak isteyen uzun süreli sözleşme yapar. Nokta."

- "2019'da çevremde 750 TL olan kiralar şu an 15 bin TL. 4 yılda fiyatı net 20 kat arttı. Bunun adı aç gözlülük başka bir şey değil. Dolar 6 kat altın 6 kat asgari ücret 6 kat ekmek 10 kat mazot 11 kat vb. ilk ev ihtiyaç sonrası spekülasyon olarak kullanılıyor şu an üretim maliyeti falan hikaye."

- "Tüm kiralama alt sınır üst sınırı devlet belirlesin ve uygulasin ama ev sahiplerinin de hakkını korusun."

- "Peynir bile bir ayda %25 artarken , ev sahiplerine %25 dayatması neden? 1 yıllık sözleşme yapıp 10 yıl evi işgal etmek kiracılık falan değil. O yüzden evi boş tutacaksın, kiraya vermeyeceksin , şahsen ben öyle yapıyorum." 

- "Koronavirüs ilk çıktığında eczaneler bir maskeyi 10 TL ye satıyordu. Sonra 1 TL sınır konuldu. Kira da aynı sistem pekala kullanılır."

- "Abi ev yatırım aracı olmamalı.. Barınma bir lüks değil ihtiyaç.. Kiralama usulü devlet denetimli evler çözüm olabilir.. Böylece uçuk kiralar olmaz.. Ailenin durumuna göre gerekirse kirada alinmayabilir.. Hem sorun çözülür hemde insanlar ömrünü taş duvara harcamaz.. Yazık günah.."

- "Emekli maaşı 7.500, asgari ücret 11.400 TL. Bu gelirle kira yasası konuşmak mümkün değil,  dünyada hindistan dahil çöp evlerde buradaki kadar ucuz barınma yok. Araştırın. Gelir adaletsizliği, enflasyon, ekonomi düzelmeden gemisini kurtaran kaptan. Yasa falan çok zor." 

- "Tahliye davalarında kanun bile uygulanmıyor. Açın bakın istinaf tahliyeyi durdurmaz yazıyor. Borç için geçerli Tehiri icrayı buna uydurmuşlar o da 3 aydır aslında ama istinaftan gelene kadar tahliye yoooookkkkk!!! Kiracı kaybetse de teminat yatırıp oturuyor."

- "Dolar bazlı + ABD enflasyonu veya altın veya gümüşe sabitleyerek olur"

- "Zaten yasa vardı,12 aylık tüfe ortalamasının üzerinde arttırım yasaktı,hükümet yasayı deldi tek yıl için. %25 sınırı getirdi ama yine aynı hükümet sözünde durmadı süreyi 2 seneye çıkarttı mal sahiplerini mağdur etti, ipler koptu. Adaletli olunmayan yerde huzur olmaz."

- "Ev sahibi devlet ne zam diyorsa ona uymalı çok ağır cezalar gelmeli. O zaman oturmaya ihtiyacı olan ev alır yan gelip yatarak geçinme avantası ortadan kalkarsa evler gerçek değerine döner, avatacılar da kendine başka iş bulur ekonomiye katlıları olur alın teri neymiş öğrenir."

- "Avrupa'da 1 km kare alanda 700 ~ kişi yaşar çünkü şehirleşme insan odaklıdır. İstanbul'da ise 1 km2 alanda 6 bin kişi yaşar çünkü şehircilik bizde rant odaklıdır. Hal böyle olunca kira trafik asayiş eğitim sağlık park.. Her şey problemli oluyor. Yaşamak eziyete dönüyor."

- "Evi yık yak boş tut ama kiracıya verme. Kiracı olmaz ise sorun da olmaz."

- "Hiç kimse istediği kadar 3 4 5 daire alamamalı buna sınır getirilmeli. Herkesin gelirine göre kira belirlenmeli, binaların dayanıklılığı kalitesi tespit edilip ona göre bir fiyat çıkarılmalı. Hatay'da lüks binalara katrilyonlar ödediler ufacık sarsıntıda diri diri gömüldüler."

- "Devlet serbest piyasa diye nasıl ürün fiyatlarına, kurumsallara müdahil olmuyorsa, kiraya da müdahil olmamalı. Ha müdahale edecekse de (ki etmeli) her şeye etmesi lazım. Adalet her alana, her sınıfa dokunmalı. Kiraya ,%25 mi? Ok. O zaman her şey %25 olmalı."

- "Cevabı çok net aksak topal da olsa işleyen tefe tüfeye geri dönülmeli arz talep dengesizliği giderilirse zaten piyasa oturur şu an kaçak yollarla ülkemizde kalanlar sınırdışı edilirse toki ev yaparsa ve satmak yerine kiraya verirse yine fayda sağlar." 

Nasıl bir kentsel dönüşüm İstanbul ve Türkiye’yi kurtarır? İşin düğümünü rezerv alan çözecek!

Osmanlı'dan günümüze kira çıkmazı!

Konutta devlet işe el atmalı!