Ticari İşletme Rehni Sicili Tüzüğü!

TİCARİ İŞLETME REHNİ SİCİLİ TÜZÜĞÜ 

Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 25/7/1972, No : 7/4776 

Dayandığı Kanunun Tarihi : 21/7/1971, No : 1447 

Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi : 21/8/1972, No : 14283 

Yayımlandığı Düsturun Tertibi : 5, Cildi : 11, S. 3012 

BİRİNCİ BÖLÜM 

Genel hükümler 

Kapsam: 

Madde 1 – Ticari işletme rehninin ticaret veya esnaf ve sanat siciline tescili ve sicil memurluğunca yapılacak diğer işlemler bu Tüzükte gösterilmiştir. 

Ticari işletme rehni sicilini tutan merciler: 

 Madde 2 - Ticari işletme rehni sicili, ticaret siciline kayıtlı olanlar için ticaret sicilinde, esnaf ve sanat siciline kayıtlı olanlar için esnaf ve sanat sicilinde tutulur. 

Sicil defteri: 

 Madde 3 – Ticari işletme rehninin kaydı için üç bölümlü bir sicil defteri tutulur. 

 Birinci bölüme rehinler tarih sırası ile kaydedilir. İkinci ve üçüncü bölümler fihrist bölümleridir. 

 İkinci bölüm, rehni veren gerçek kişi ise soyadının, tüzel kişi ise ünvanının; üçüncü bölüm, rehin alcaklısı gerçek kişi 

ise soyadının, tüzel kişi ise ünvanının ilk harfine göre tutulur. 

Sicilin aleniliği: 

 Madde 4 – Ticari işletme rehni sicili alenidir. Herkes sicilde bir kayıt bulunup bulunmadığı ve varsa mahiyeti 

hakkında, sözlü veya yazılı bilgi verilmesini sicil memurundan isteyebilir. 

İKİNCİ BÖLÜM 

Sicile kayıt 

 Kaydın yapılması: 

 Madde 5 – Ticari işletme rehni, noterce düzenlenen ticari işletme rehni sözleşmesinin, düzenlenmesi tarihinden 

itibaren on gün içinde ilgililerden birisi tarafından ibraz edilerek yazılı tescil talebinde bulunması halinde, ticari işletmenin 

kayıtlı bulunduğu ticaret veya esnaf ve sanat siciline kaydolunur. 

Rehnin diğer sicillere bildirilmesi: 

Madde 6 – Ticaret veya esnaf ve sanat sicili memuru, tescilden hemen sonra tesis edilen rehin hakkında; 2106 

 a) Ticari işletmenin üzerinde faaliyet gösterdiği gayrimenkul işletme sahibine ait ise bu gayrimenkulün tapu 

kütüğündeki beyanlar hanesine işlenmek üzere tapu sicil muhafızlığı veya memurluğuna, 

 b) Ferdi markalar ile lisanslar ve ihtira beratları gibi sınai haklar üzerine tesis edilmiş ise Sanayi ve Teknoloji 

Bakanlığınca tutulan sicile işlenmek üzere sözü edilen Bakanlığa, 

 c) Maden işletmesi üzerine tesis edilmiş ise maden siciline işlenmek üzere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına, 

 d) Motorlu araçlar üzerine tesis edilmiş ise motorlu araçlar siciline işlenmek üzere ilgili trafik dairesine, 

 e) Gemiler, ticari işletmenin rehne dahil unsurları arasında bulunduğu takdirde, gemi siciline işlenmek üzere geminin bağlı bulunduğu sicile, yazı ile bilgi verir. 

Rehne dahil münferit unsurlardan bazıları veya tamamı üzerindeki rehnin kalkması, sicil bölgesinin değişmesi, sicil üzerinde değişiklikler yapılması, sicildeki hataların düzeltilmesi ve kayıt silinmesi hallerinde de durum, bu müesseselere aynı 

şekilde bildirilir. 

Sicil bölgesinin değişmesi: 

Madde 7 – Rahinin, ticari işletmesini sicil bölgesinin dışında bir yere nakletmesi halinde, ticaret sicili veya esnaf ve 

sanat sicili memuru, rehin kaydının bir örneğini, işletmenin nakledildiği yerdeki ticaret veya esnaf ve sanat siciline işlenmek 

üzre bu yerdeki ilgili sicil memurluğuna gönderir. 

Değişikliklerin kaydı: 

Madde 8 – Sicil üzerinde, maddi hata dışında herhangi bir değişiklik yapılabilmesi için, alacaklının yazılı muvafakatı 

şarttır. 

İşletme rehnine dahil münferit unsurların alacaklıların muvafakatıyla başkalarıyla değiştirilmesi hallerinde meydana 

gelen değişiklikler,önceden düzenlenmiş olan rehin sözleşmesine ekli listeye noter marifetiyle işlettirildikten sonra siciline 

işlenir. 

Mahkeme veya icra ve iflas dairelerinin bildirdiği değişiklikler, taraflarınisteği olmaksızın sicile kaydedilir. 

Sicildeki hataların düzeltilmesi: 

Madde 9 – Sicile kayıt düşürülürken, kayda esas teşkil eden belgelerden açıkca anlaşılan yazı veya hesap hatası 

yapılmışsa sicil memuru, bu maddi hatayı re'sen veya tarafların isteği üzerine düzeltir. Düzeltme sırasında, yanlış kelime 

veya rakam, yatay bir çizgi ile okunabilir şekilde çizilerek üstüne doğrusu yazılır. Sicil defterlerinin düşünceler hanesinde, 

düzeltmenin sebebi ve tarihi gösterilir. 2107 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

Kaydın silinmesi 

 Kayıt silmeyi gerektiren haller: 

 Madde 10 – Sicildeki rehin kaydı, aşağıdaki hallerde silinir: 

 a) Rehin alacaklısı, kaydın silinmesine yazılı olarak muvafakat etmişse, 

 b) Kesinleşmiş bir mahkeme hükmü ile işletme rehninin mevcut olmadığı veya ortadan kalktığı sabit olursa, 

 c) İşletme rehni, rehnin paraya çevrilmesi yoluyla sona ermişse. 

 Rehne dahil münferit unsurlardan bazılarının kaydının silinmesini gerektiren haller: 

 Madde 11 – Rehne dahil münferit unsurlardan bazılarının kaydı, aşağıdaki hallerde silinir: 

 a) Rehin alacaklısı, kaydın silinmesine yazılı olarak muvafakat etmişse, 

 b) Kesinleşmiş mahkeme hükmü ile bu unsurun rehne dahil bulunmadığı veya bu unsur üzerindeki rehnin kalktığı 

sabit olursa. 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 

Sicil memurlarının bildirme görevi 

Kaydın ilgililere bildirilmesi: 

Madde 12 – Sicil memuru, kayıt sırasında rehin alacaklısının veya vekilinin hazır bulunmadığı hallerde, kaydın 

tesisini rehin alacaklısına veya vekiline bildirir. 

Nakil isteminin bildirilmesi: 

Madde 13 – Borçlunun, alacaklının muvafakatını belirtir bir belge ibraz etmeksizin, sicildeki kaydının başka bir sicil 

bölgesine naklini istemesi halinde, sicil memuru keyfiyeti derhal rehin alacaklısına bildirir. 

Sicilde sonradan tesis edilen kaydın öncekilere bildirilmesi: 

Madde 14 – Sicil memuru, rehni kaydettikten sonra, aynı işletme veya bu işletmeye dahil unsurlardan bazıları 

üzerinde tesis edilecek olan daha sonraki rehinleri, önceki rehin alacaklılarına bildirir. 

Rehnin icra dairesine bildirilmesi: 

Madde 15 – Ticari işletmenin veya bu işletmelerde mevcut unsurların haczi sırasında, ticari işletmenin bağlı 

bulunduğu ticaret veya esnaf ve sanat sicilinden borçlunun işletmesi veya işletmeye dahil münferit unsurları üzerinde rehin 

hakkı tesis edilip edilmediğini, haczi yapacak olan icra memurunun re'sen sorması halinde, sicil memuru gerekli bilgiyi 

derhal vermek zorundadır. 2108 

BEŞİNCİ BÖLÜM 

Çeşitli hükümler 

Ticaret veya esnaf ve sanat siciline verilecek meşruhat: 

Madde 16 – Ticari işletme rehni sözleşmesini ticari işletme rehni siciline kaydeden sicil memuru, sicil esas defterinin 

tescili gerekli diğer haller sütununa işletme üzerinde rehin bulunduğuna dair meşruhat verir ve yanına ticari işletme rehni sicil 

defterinde tesis olunan kayıt numarasını yazar. 

Tebliğ ve bildirme giderlerinin ödenmesi: 

Madde 17 – Bu Tüzükte öngörülen tebliğler ve bildirmeler, giderleri ilgililerine ait olmak üzere, 7201 sayılı Tebliğat Kanununa göre yapılır. 

(Değişik: 28/11/1991 - 91/2474 K.) Rehin tesisi sırasında, ilgilisinden tebliğ giderlerini karşılayacak miktarda para 

alınır, alınan miktar yetmezse tamamlattırılır. Rehnin son bulması halinde artan para varsa ilgilisine geri ödenir. Gider karşılığını yatırmayanların işlemlerinde tebliğ ve bildirme yapılmaz. 

ALTINCI BÖLÜM 

Son hükümler 

Madde 18 – Bu Tüzük hükümlerine göre tutulması gereken defterler ile basılı kağıtlar ve bunların kullanılış şekilleri, Tüzüğün yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde çıkarılacak yönetmelikte gösterilir. 

Geçici Madde - Bu Tüzük gereğince tutulacak defterler ve basılı kağıtlar, Tüzüğün yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlatılarak, sicil memurluklarına gönderilir. 

Madde 19 – 1447 sayılı Ticari İşletme Rehni Kanununun 21 inci maddesine dayanılarak hazırlanan ve Danıştayca 

incelenmiş olan bu Tüzük hükümleri, Resmi Gazete ile yayımı tarihinde yürürlüğe girer. 

 Madde 20 – Bu Tüzük hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.