TOKİ, 30. yılını kutluyor!

Konut başta olmak üzere yurt içi ve yurt dışında birçok önemli projeye imza atan Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ), kuruluşunun 30. yılını kutluyor.

Kurulduğu 1984 yılından itibaren geçen ilk 19 yıllık sürede sadece 43 bin konut inşa edebilen İdare, 58. Hükümet döneminde başlatılan “Planlı Kentleşme ve Konut Üretim Seferberliği” kapsamında geçen 11 yılda 622 bin konut rakamına ulaştı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı “2023’e kadar bir milyon konut” hedefine emin adımlarla ilerleyen TOKİ, Eylül 2012’den bu yana geleneksel Türk mimarisinin ve kültürünün yansıtılması, korunması ve geliştirilmesi amacıyla konutları yöresel mimaride inşa etmeye başladı.

TOKİ dünyaya model oldu

Özel sektörün yatırım yapmadığı bölgelere de giden TOKİ, Türkiye coğrafyasına eşit bir hizmet anlayışı ile çalışmalarını sürdürüyor. Yatırımlarının yanı sıra konut piyasasını disipline ederek, spekülatif oluşumlara da mani oluyor. Yurt dışında da yakından takip edilen İdare, 90 ülkeden “know how” desteği ve sosyal konut talebi aldı. Birçok ülke konut projelerinde TOKİ’yi model alırken, benzer bir kurum kurulabilmesi amacıyla İdarenin konut üretim ve finansman modelini incelemeye aldılar.

İnşaat sektöründe kamu kanadını temsil eden TOKİ, kamu kurumlarının bina ihtiyaçlarını karşılarken, aynı zamanda atıl ve işgali vaziyette bulunan kamu arazilerini de değerlendirerek ekonomiye katkı sağlıyor. Bu açıdan hem kamunun ihtiyaçları kısa sürede karşılanıyor hem de istihdam ve sektörel canlanmaya destek veriliyor.

TOKİ, gerçekleştirdiği projelerde vatandaşların ve kamu kurumlarının memnuniyetini ön planda tuttu. Kendisini sürekli geliştiren İdare, hızlı organize olarak, planlı ve sonuca giden çalışmalara imza attı. 

1984 yılında kuruldu

90 ülkenin “know how” talebinde bulunduğu ve konut üretim ve finansman modelini mercek altına aldığı TOKİ’nin 622 bin konut rakamına ulaştığı serüveni 17 Mart 1984’te başlıyor. Kurum bu tarihte Başbakanlık Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı adıyla kuruldu. İdarenin kuruluşundan bugüne kadar süreçte konut ve kentleşme sorunlarının çözümüne yönelik önceliklerde değişiklikler oldu ve TOKİ’nin konut ve kentleşme meselesinin tüm boyutlarında faaliyette bulunmasına ihtiyaç duyuldu. 

Bu çerçevede, 06 Ağustos 2003 tarih ve 4966 sayılı kanunla yapılan değişikliklerle, Toplu Konut İdaresi’nin 2985 sayılı Kanunla tanımlanan görevleri arasına yeni görevler eklendi. Bu görevler şunlar:

- Konut sektörüyle ilgili şirketler kurmak veya kurulmuş şirketlere iştirak etmek

- Ferdi ve toplu konut kredisi vermek, köy mimarisinin geliştirilmesine, gecekondu alanlarının dönüşümüne, tarihi doku ve yöresel mimarinin korunup yenilenmesine yönelik projeleri kredilendirmek ve gerektiğinde tüm bu kredilerde faiz sübvansiyonu yapmak

- Yurt içi ve yurt dışında doğrudan veya iştirakleri aracılığıyla proje geliştirmek; konut, altyapı ve sosyal donatı uygulamaları yapmak veya yaptırmak

- İdareye kaynak sağlanmasını teminen kar amaçlı projelerle uygulamalar yapmak veya yaptırmak 

- Doğal afet meydana gelen bölgelerde gerek görüldüğü takdirde konut ve sosyal donatıları, altyapıları ile birlikte inşa etmek, teşvik etmek ve desteklemek

Bununla birlikte TOKİ, uygulama yaptığı bölgelerde birim kurabilme ve gerektiğinde bu birimlerde valilik, belediye ve diğer kamu kurumları personelinden geçici görevli istihdam etme yetkisine sahip oldu. Bu itibarla, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı makam onayı ile İstanbul, Bingöl, Erzurum, Diyarbakır ve Van'da birim kurma kararı alındı. Ayrıca yine yapılan yasal düzenlemelerle İdare, Hazineye ait arazileri bağlı olduğu Bakan ve Maliye Bakanı teklifi ve Başbakan onayıyla bedelsiz olarak devralma yetkisine sahip oldu.

19 yılda sadece 43 bin konut 

TOKİ, kuruluşundan 2002 yılına kadar geçen 19 yıllık süre içerisinde sadece 43 bin konut üretip 940 bin konuta kredi ve 93 bin konuta da tamamlama kredisi desteği sağladı. İdare, 58. Hükümet döneminde başlatılan 59, 60 ve 61. Hükümetler döneminde de sürdürülen “Planlı Kentleşme ve Konut Üretim Seferberliği” kapsamında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın tevdi ettiği 500 bin konut hedefine Haziran 2011’de ulaştı.

11 yılda 622 bin konut 

2023 projeksiyonu dâhilinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın gösterdiği ikinci 500 bin konut hedefine doğru hızla yol alan TOKİ, 622 bin konut rakamına ulaştı.  Bu da “100 bin nüfuslu 23 şehir” anlamına geliyor. TOKİ’nin inşa ettiği konutların önemli bölümünü alt gelir grubundaki vatandaşlarımız için inşa edilen sosyal konutlar oluşturuyor. Konutların yüzde 85’i sosyal konut niteliğinde inşa edildi. İdare, dar ve orta gelir grubuna 246 bin 487, alt-yoksul grubu için 145 bin 71, gecekondu dönüşüm kapsamında 88 bin, afet konutu kapsamında 37 bin 842 ve tarımköy projesi kapsamında 5 bin 694 konut inşa etti. TOKİ, kaynak geliştirme projeleri çerçevesinde ürettiği ‘prestij’ konutlarla alt gelir grubu için yapılan sosyal konut projelerini finanse ediyor. Bu çerçevede 87 bin 358 konut inşa edildi. 

Kira öder gibi taksitle ev sahibi olma imkânı

TOKİ, Türkiye’nin konut ve kentleşme sorunları karşısında, dar ve orta gelirli vatandaşlara düşük maliyetli çözümler üreterek, konut sorununu gidermeye yönelik kapsamlı bir yaklaşım geliştirdi. İdare, piyasa koşullarında olanakları sınırlı vatandaşlarımızı düşük peşinat ve uzun vadeli koşullarla konut sahibi yapıyor. Alt gelir grubu konutlar 6 bin lira peşinat, aylık yaklaşık 300 liradan başlayan taksitlerle ve 180 ay (15 yıl) vadeyle; yoksul grubu konutları ise peşinatsız, aylık 100 liradan başlayan taksitler ve 240 ay (20 yıl) vadeli ödeme koşullarıyla satışa sunuyor.

TOKİ geleceğin Türkiye’sini inşa ediyor 

TOKİ’nin toplu konut projeleri, bir insan hakkı olan barınma ihtiyacını karşılamanın yanında sağlık, eğitim ve dinlenme ihtiyaçları için gerekli donatıların da düşünüldüğü, sosyal açıdan bütünleşmiş yerleşim alanlarından oluşuyor. İdare; sosyal nitelikli konutlarının yanı sıra, kentsel dönüşüm projeleri, büyük şehirlerde uydu kent uygulamaları, afet konutları, tarımköy uygulamaları, gelir paylaşımı projeleri, kamu binaları, tarihi yapıların restorasyonu alanlarında planlama, üretim, finansman ve pazarlama faaliyetlerinde bulunuyor.

Toki Haber