Tuncer Kayalar: Şirketleri yurtdışına ihalelere götüreceğiz

Dış Ticaret Müsteşarlığı görevinden ayrılan ve Nairobi Büyükelçisi olarak atanan Tuncer Kayalar, "Kenya'da havalimanları, otoyollar, barajlar yapılacak. Bizim şirketleri ellerinden tutup, ihaleye götüreceğiz. Butik çalışıp, direkt çöpçatanlık yapacağız" dedi.

ESKİ Dış Ticaret Müsteşarı Tuncer Kayalar, Büyükelçi olarak atandığı Kenya'ya Nairobi'ye 5 gün önce yerleşti. Kayalar, Türkiye tarihinde büyükelçi olarak atanan ilk müşteşar özelliğine de sahip. Kürşad Tüzmen'in Dış Ticaret Müsteşarı, Kayalar'ın da yardımcısı olduğu 2000 yılında gündeme alınan çevre ülkeler ve Afrika stratejisinin sonuçlarını vermeye başladığını anlatan Tuncer Kayalar ayağının tozuyla Kenya planlarını anlattı. 2003 yılında 15 milyon dolar olan Kenya ihracatının bu yıl 245 milyon dolara çıktığını hatırlatan Kayalar, "Kenyada çok büyük ithalat var. Demiryolu, havalimanları, otoyollar, barajlar yapılacak. Çok önemli ihaleler uzun süre gizli tutulur. Onları yakından takip edeceğiz. Bizim şirketlerin ellerinden tutup, ihaleye götüreceğiz" dedi.
Türk'ü Türk'e rakip yapmayacak
Butik çalışıp, direkt çöpçatanlık yapacaklarını belirten Kayalar sözlerini şöyle sürdürdü: "Demiryolu ihalesi var diyelim. O alanda güçlü şirketlerimizden uygun olanını getireceğiz. Türk şirketlerini birbirine rakip yapmayacağız. Şimdi görüştüğümüz her bakanlıkla temasa geçip, ellerindeki projeleri soracağız. Bizzat ben ilgileneceğim. Hem büyükelçi hem de ticari ateşe gibi çalışacağım. Ticari ateşeliği de güçlendirmek lazım. Onları da biraz koşturacağım." 
Tarıma yatırıma gelin
Kenya'da tarım, turizm ve ticaretten gelir elde edildiğini belirten Tuncer Kayalar, Türk firmalara yatırım yapılacak alanları şöyle sıraladı: "Doğal kaynağı yok. Altın olduğu söyleniyor. Bir-iki maden firmamaız gelebilir. Tarım ve turizm alanında yatırım yapılabilir. Tanzanya'da Bursalı bir grup organik tarım yapıyor. Organik tarım için ideal burası. Kesme çiçek ihracatı 1 milyar dolar. Kesme çicek, sulama, tarım ve gıdaya dayalı sanayiye yatırım yapılabilir. Kenya'nın ABD ile gümrüksüz ihracat anlaşması var. AB ile ortaklık anlaşmaları yapmış. Bunları dikkate alınca tekstil de olabilir. Burada gübre, çimento fabrikasına acilen ihtiyaç var. Yedi Türk iş adamı var burada; sıfıra yakınız. Ürünlerimizin yüzde 30 menşei burası olursa bu bölgede satması çok daha kolay. Türk girişimciler burada yatırım yapıp, pazar yaratıp çok başırılı olabilirler. Kenya'yı yatırım ve ihracat üssü olarak konumlamalıyız. ."

İranlı Türk fuarını fırsat bildi, makarna sattı

TÜRKEL Fuarcılık tarafından ilki düzenlenen Yapı Malzemeleri Fuarı Türkiye'den 50 firmanın katılımıyla Kenya'nın başkenti Nairobi'de 5-7 aralık tarihlerinde gerçekleştirildi. Fuarın düzenlendiği Kenya Uluslararası Konferans Merkezi'nde Türklerin fuar takvimini takip eden İranlılar da aynı tarihte `İran Ürünleri Fuarı' düzenledi. Daha çok Pazar yerini andıran İran fuarında makarna, bal ve İran halısı satıldığı görüldü. Işıl Yazgan "Üç gün süren Yapı Malzemeleri Fuarı'nı ziyaret eden 3 bin zilaretçiyi bir şekilde kendi fuarlarına çekmeye çalışıyorlar ama onlarınki fuar bile değil" dedi.

Rota, krizden az etkilenen ülkelere doğru çizildi

TÜRKEL Fuarcılık Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Işıl Yazgan, fuarların yüzde 100'ünü Rusya ve Bağımsız Devletler Topluluğu'nda düzenlerken şimdi bu oranın yüzde 30'a gerilediğini söyledi. Ortadoğu, Afrika ve komşu ülkelerin ağırlık kazandığını belirten Yazgan şöyle konuştu: "Rotayı ekonomik krizden en az etkilenen ve kalkınan ülkelere doğru çizdik. 2010'da bu bölgelerdeki fuarlarımız sürecek. Şili'de de fuar yapacağız. Artık Latin Amerika'ya açılma oradaki faaliyetleri artırma zamanı geldi. Orada Lübnanlı, Ürdünlü ve Ermeniler Türk mallarını satıyor. Kendimiz satmalıyız. Afrika 400 milyar dolarlık, Latin Amerika 800 milyar dolarlık bir pazar. Afrika'ya ihracatımız en az 40 milyar olmalı."

Bodoslama giren KOBİ'ler Afrika yatırımlarında öncü

AFRİKA'da şu ana kadar Türk yatırımlarının 1 milyar doları bulduğunu hatırlatan Tuncer Kayalar şunları söyledi: "Bunun yüzde 85'ini KOBİ'ler yaptı. Büyük firmalar yeni pazarlara girerken daha tedbirliler. Çok risk almak istemiyorlar. KOBİ'ler öyle değil. Kafadan, bodozlama giriyorlar. Lisan bilmeden cesaret gösteriyorlar. Müsteşarlık olarak biz bu KOBİ'leri alıp ticari heyet olarak götürmüştük. Bu anlamda fuarlar çok önemli bir rol üstlendi. Fuarlar risk aldı; fuarlara da KOBİ'ler katıldı. Kuzey Afrika'ya da önce KOBİ'ler geldi sonra büyük şirketler."

Kara kıtada büyüme umudu vaat ediyor

* Türkiye'nin geçen yıl 7 milyar dolar olan Afrika ihracatı bu yıl 10 milyar dolara çıktı. - Kenya Doğu Afrika'nın en büyük ekonomisi. 100 milyon nüfuslu bölgede Doğu Afrika Birliğinden, tek bir para biriminden söz ediliyor.
* Afrika yarım milyar nüfusa sahip.

Türkler buraya ilk kez gelmiyor, Osmanlı'dan kalan sempati var

TUNCER Kayalar, Türklerin bu bölgeye ilk kez gelmediğini belirterek, "Osmanlı buralarda at koşturmuş. Asker gönderip, buradaki halkları korumuş. Tanzanya'da Zanzibar'da Türkler'e sempati var. Afrika'da Frankafon, Anglafon vardır ama Türkafon yoktur. Osmanlı'nın bıraktığı mirasla burada sıcak karşılanıyoruz" dedi. Müsteşarlığı döneminde Afrika'nın ardından Latin Amerika planlarının olduğunu hatırlatan Kayalar, Türkiye'nin bölgesel güç olmaktan çıkıp dünya gücü olması için çevre ülkeler ve Afrika stratejisinin önemine işaret etti
Demet Cengiz Bilgin/Hürriyet