Türk akımı projesi askıya mı alınacak?

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Ekonomi Uzmanı Prof. Dr. Erdal Tanas Karagöl, Türk hava sahasını ihlal eden Rus savaş uçağın düşürülmesinin enerjide ilişkileri olumsuz etkilemesinin beklenmediğini vurgulayarak, "Rusya'nın uluslararası anlaşmaları hiçe sayarak Türkiye'ye doğalgaz akışını keseceğine ihtimal vermiyorum. Anlaşmaları hiçe sayarsa, bu Rusya'nın 'harakiri'  yapması anlamına gelir" dedi. 

Karagöl, Türk hava sahasını ihlal eden savaş uçağına müdahalenin ardından gerginleşen Türkiye-Rusya enerji ilişkilerini, AA muhabirine değerlendirdi. 

Rusya ile geçmişten bu yana pek çok kriz yaşandığına ve dış politika anlamında belli konularda görüş ayrılıklarının sürdüğüne işaret eden Karagöl, şöyle konuştu:

"Siyasi anlaşmazlıklar merkeze alındığında, bunun Rusya ile ekonomik ilişkilerle enerji işbirliğine yansımadığını görüyoruz. Türkiye Rusya'nın Almanya'dan sonraki en büyük ikinci pazarı durumunda. Yani Rusya'nın da Türkiye pazarına bağımlılığı söz konusu. Rusya Türkiye üzerinden diğer ülkelere başlatılacak Türk Akımı gibi projelerle gaz ticaretinde Avrupa'ya açılacak en önemli kapılarından biri olarak Türkiye ön plana çıkıyor. Rusya ile sorunun derinleşmesi durumunda, Türkiye'ye akan doğalgazın Ruslar tarafından kesileceğine ihtimal vermiyorum. Aynı şekilde Akkuyu nükleer santrali ve Türk akımı gibi uzun vadeli projeleri askıya alması da ihtimal dahilinde bulunmuyor. Eğer Rusya aksi tutum takınır ve enerjide uluslararası anlaşmaları hiçe sayarsa 'harakiri' yapmış olur."

Karagöl, uluslararası anlaşmaların hiçe sayılmasının hem hukuki hem de ticari sonuçlarının olacağını belirterek, "Rusya anlaşmalarla ortaya koyduğu taahhütlerini Türkiye'ye karşı yerine getirmekten kaçınırsa, bundan kendi ekonomisi çok daha fazla etkilenir. Rusya zaten Ukrayna ile bir problem yaşıyor. NATO üyesi Türkiye'ye yapılacak herhangi bir müdahalenin, NATO'ya yapılmış gibi algılanacağını çok iyi bilen Rusya, harakiri yapıp, radikal karar alıp enerji politikasında büyük bir değişikliğini beklemiyorum"" ifadelerini kullandı.

Rusya'nın enerjide beklenenin dışında olası bir adım atması durumunda Karagöl, "Türkiye böyle bir durumda zorlanabilir, ancak doğalgaz ihtiyacını sıkıştırılmış doğalgaz( LNG) olarak Katar ve Cezayir gibi ülkelerden karşılayabilir" değerlendirmesinde bulundu. 

- "Rusya iç kamuoyunu rahatlatıyor"

Rusya'dan yapılan son açıklamaları, kendi "iç kamuoyunu rahatlatmaya" yönelik çabalar olarak değerlendiren Karagöl, Türk tarafının sorunu daha serin kanlılıkla değerlendirdiğini anlattı. 

Rusya'nın son gelişmeler karşısında süreci nasıl yöneteceğinin de önemli olduğunu belirten Karagöl, "Rusya'nın bugün atacağı adımlar uzun soluklu projelerin ve ekonomik ilişkilerin de geleceğini etkileyecek. Rusya'nın rasyonel olacağını ve ilişkileri bozma riskini göze alamayacağını düşünüyorum" diye konuştu

- Rusya ile enerjide mevcut durum

Türkiye şu anda kullandığı yıllık 50 milyar metreküplük doğalgazın yaklaşık yüzde 55'ini Rusya'dan gelen batı hattı ve mavi akım hatlarından sağlıyor. BOTAŞ verilerine göre, bu yılın 9 aylık döneminde 34,7 milyar metreküplük doğalgaz tüketiminin 19,4 milyar metreküpünü Rusya'dan aldı.

Türkiye'nin Silivri'de bulunan ve kapasitesi 2,6 milyar metreküpe çıkarılan doğalgaz deposunun yanı sıra yine bölgedeki ve Aliağa'daki iki ayrı LNG depolama olanağını da Ukrayna krizinde olduğu gibi kullanabileceği belirtiliyor. Sıkıntı döneminde Türkiye, ayrıca Azerbaycan ve İran'dan gaz miktarını artırmasını talep edebildiği gibi, spot piyasadan da LNG alımıyla stoklarını destekleyebiliyor.   

Rus milli şirketi Rosatom'un üstlendiği Akkuyu'daki nükleer santralde ise ilk ünitenin 2022'de devreye girmesi hedefleniyor. Proje için Rusya, şu ana kadar Türkiye'ye 3 milyar dolar kaynak girişi sağlamıştı.

AA

Haber Sözcü Gazetesi'nde şu şekilde yer aldı;

Rusya, Akkuyu Nükleer Santral Projesi'ni de gözden geçirme kararı aldı.

Rusya, Türkiye’nin Suriye sınırında Rus savaş uçağını düşürmesinin ardından Akkuyu nükleer santralinin inşaatı dahil olmak üzere Türkiye ile tüm ortak projelerin gözden geçirileceğini söyledi.

Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, TASS haber ajansında yer alan açıklamalarında, “Şu anda (Türkiye ile) projelerin geleceği konusunda değerlendirme yapmak istemem, şu anda cevap veremem… Şüphesiz mevcut tüm projeler yakından incelenecektir” dedi. Rusya, Mersin Akkuyu’ya 20 milyar dolarlık yatırımla Türkiye’nin ilk nükleer santralini yapacak.

Sözcü

Haber Vatan Gazetesi'nde şu şekilde yer aldı;

Rusya Ekonomi Bakanı, Türkiye ile yapılacak olan serbest bölge hazırlıklarını durdurmak zorunda olduklarını belirterek, “Türk akımı doğalgaz projesinde bazı kısıtlamalar olabilir. Türkiye ile Rusya arasındaki karşılıklı uçuşlara sınırlama getirebiliriz” dedi.

Vatan

Haber Bugün Gazetesi'nde şu şekilde yer aldı;

Rusya Federasyonu hükümetine bağlı Analiz Merkezi’nin Stratejik Enerji Araştırmaları Direktörü Kurdin, Gazprom'un, Türkiye'ye sattığı gazı kesmeyeceğini söyledi. Kurdin, Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesiyle ilgili de konuştu.

Alexander Kurdin, Türk hava sahasını ihlal eden Rus savaş uçağın düşürülmesinin mevcut projeleri etkilemeyeceği söyledi.

Rus milli doğalgaz şirketi Gazprom'un, her koşulda gaz tedarik eden şirket posizyonunda olmak istediği için Türkiye'ye sattığı gazı kesmeyeceğini dile getiren Kurdin, daha önce Ukrayna-Rusya krizinde olduğu gibi paraları ödendikçe Gazprom'un gaz satmaya devam edeceğini söyledi.

''GAZ SATIŞI TİCARİ BİR OLGUDUR''

Kurdin, "Politik tansiyonun yüksek olması bile etkilemez, çünkü gaz satışı ticari bir olgudur" dedi.

''PROJE İPTAL OLMAZ''

Alexander Kurdin, "Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesi ile ilgili olarak da şunları kaydetti: "Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesi tamamen iptal olmaz fakat herhangi bir siyasi gelişme projenin ertelenmesine sebep olabilir."

Lahey Stratejik Araştırmalar Merkezi Uzmanı Sijbren de Jong da Akkuyu Nükleer Güç Santrali ile alakalı projenin süreçten etkilenebileceğini söyledi.

Türkiye'nin Gazprom'un en büyük ikinci pazarı konumunda olduğunu hatırlatan de Jong, "Rusya'nın gazı kesmesi zaten mantıksız bir durumdur" diye konuştu.

Bugün

Haber Yeni Şafak Gazetesi'nde şu şekilde yer aldı...

Rusya Enerji Bakanı Novak, "Türk Akım konusunda henüz karar almadık" dedi. Rus savaş uçağının Suriye sınırında düşürülmesinin ardından ikşili ilişkilerin gerildiği Rusya'dan ortak projeler hakkında açıklama üstüne açıklama geliyor. Son olarak Rusya Enerji Bakanı Türk Akımı hakkında konuştu. Rusya Enerji Bakanı Aleksander Novak, "Türk Akımı" doğal gaz boru hattı konusunda henüz spesifik bir karar almadıklarını, boru hattına ilişkin kararın yakın gelecekte hükümet tarafından ele alınacağını söyledi. Rusya-Suudi Arabistan Hükümetler Arası Komisyon toplantısının ardından konuşan Novak, "Başbakan Mevdvedev, hükümete Türkiye'ye karşı özel ekonomik tedbirlere ilişkin yasa konusunda öneriler hazırlanması talimatı verdi. Önerilerimiz kısa zamanda geliştirip hükümet tarafından yasa çerçevesinde hangi kararların onaylandığını duyurabilecek duruma geleceğiz" dedi.

Yeni Şafak