Türk müteahhitlere Birleşik Arap Emirlikleri yolu açıldı!
TMB tarafından hazırlanan 2022 Nisan raporuna göre, Birleşik Arap Emirlikleri Türk müteahhitler ile çalışmak istiyor. İşte inşaat sektörünün Nisan 2022 karnesi...
FİYAT FARKINDA GÖZLER, CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’DA: Maliyet artışlarında özellikle 2021 yılında tablo ağırlaşmış, sektörün ana girdilerinde %150 düzeyine varan fiyat artışlarının yaşandığı hesaplanmıştır. TÜİK endeksine göre (malzeme + işçilik) ise inşaat maliyetleri, 2021’de yaklaşık %68 oranında artmış olup maliyet artışları bu yıl da sürmektedir. Bu kapsamda son olarak TBMM’de kabul edilen Torba Yasa’ya eklenen önergeyle, kamu projeleri için fiyat farkı ve tasfiye hakkı getirilmiş olmakla birlikte tasfiye hakkı için projelerde belirlenen yüzde 15 ilerleme oranı düşük bulunmuştur. Firmalara yapılacak yeni fiyat farkı ödemesi hesaplama yöntemi ve oranlar gibi hususlar ise Cumhurbaşkanı Kararı ile düzenlenecektir.
YURT İÇİNDE HAKEDİŞ ÖDEMELERİNDE UZUN SÜRELİ GECİKMELER VAR: Finansal koşullardaki belirsizlikle birlikte sektörde hakediş ödemelerinde dikkat çeken uzun süreli gecikmeler ve artan vergi yüküyle birlikte yüksek borçluluk sürmektedir. BDDK’nın verilerine göre inşaat sektöründe kullanılan nakdi kredi toplamı 2021 yılı Şubat ayında 301,7 milyar TL iken bu rakam 2022 yılının aynı ayında 454,2 milyar TL olmuştur. Sektörün Şubat 2022 itibarıyla takipteki kredi oranı %6,7’dir.
SEKTÖRÜN İSTİHDAM İÇİNDEKİ PAYI DÜŞÜYOR: İstihdam potansiyeliyle de öne çıkan inşaat sektörünün istihdam içindeki payı yaşanan sorunlarla birlikte son yıllarda gerilemiş ve 2017’de %7,5, 2018’de %7, 2019’da da %5,6 olmuştur. Bu oran, 2020’de %5,8’e ve geçen yıl da %6,1’e yükselmiştir. Bununla birlikte istihdam edilen kişi sayısı 2017 yılında 2,1 milyon iken 2020 yılında 1,5 milyona inmiş, yıllık bazda bir miktar toparlanma çabasıyla 2021 yılında 1,8 milyon olmuştur. Yurt dışı projelerde de istihdam edilen Türk işgücü sayısının 35 bin seviyesinden 100 bine çıkarılması hedefi kapsamında TMB, söz konusu işgücüne yönelik gelir vergisi muafiyeti talep etmekte; işçilerin, işveren firmalar aleyhine açtığı davalar çerçevesinde de çalışılan ülke mevzuatının dikkate alınması yönünde bir içtihat geliştirilmesi ihtiyacına işaret etmektedir.
KONUT ÜRETİMİ DE GERİLEDİ: Türkiye’nin yıllık olarak yaklaşık 800 bin yeni konuta ihtiyaç duyduğu hesaplanmaktadır. Ancak sektörde yaşanan daralmaya paralel olarak son dönemde ülke genelinde konut üretimi gerilemiştir. TÜİK Yapı İzin İstatistiklerine göre 2021 yılında yapı ruhsatı verilen daire sayısı %27,8 ve yapı kullanım izni verilen daire sayısı da %4,4 artmıştır. Yapı ruhsatı alınan daire sayısı 710 bin adetle son 4 yılın en yüksek düzeyine ulaşmışsa da yeni ruhsatlarda inşaat sürelerinin ortalama 2-3 yıl olduğu dile getirilerek önceki yılların arz açığının telafi edilmesinin zaman alacağı değerlendirilmektedir. Salgınla birlikte beyaz yakalı çalışan kesiminde izlenen özellikle Ege ve Akdeniz bölgelerine dönük tersine göç hareketi geçen yıl da devam etmiş, değişen konut ihtiyacı kapsamında müstakil yapılarda da ruhsat sayısında önemli artış olmuştur.
