Türk müteahhitlerin gözü Azerbaycan’da!
Türkiye’nin askeri olarak aktif olduğu ülkelerden Libya’da müteahhitler alacaklarını tahsil edemezken, 2021 için dikkatler savaş sonrasında Dağlık Karabağ’daki yeniden inşa projeleri için Azerbaycan’a döndü. Müteahhitler, Körfez açılımı da talep ediyor.
Türk inşaat sektörü, yurt içinde olduğu kadar yurt dışında da oldukça aktif olarak çalışıyor. Ankara’nın dış politikası, yurt dışı müteahhitlik işlerini de yakından ilgilendiriyor. Sözcü'den Emre Deveci'nin haberine göre; bu durumun bir örneği de Azerbaycan olarak görülüyor. Dağlık Karabağ savaşının bitmesinden sonra Türk müteahhitlerin gözleri buraya çevrildi.
Türkiye Müteahhitler Birliği'nin (TMB) yayımladığı Ocak ayı bülteninde “Dağlık Karabağ’da ortaya çıkacak ihtiyaçlar ile yeniden imar çalışmalarında Türk müteahhitlerinin aktif rol üstlenmeleri ve Azerbaycan ekonomisine en iyi şekilde katkıda bulunmaları önümüzdeki yılın öncelikleri arasında yer almaktadır” ifadeleri kullanıldı.
Ticaret Bakanlığı verilerine göre, Türk müteahhitler Azerbaycan'da 2019'da 556 milyon dolar, 2020'de 343 milyon dolarlık ihale kazandı. 2020’de Türk müteahhitlerin parasal olarak en çok ihale aldıkları 11. ülke Azerbaycan olarak kaydedildi. Bu ülkede 19 proje üstlenildi.
BEKLENTİLER YÜKSEK
Sozcu.com.tr'ye açıklamalarda bulunan TMB Başkanı Mithat Yenigün, 2021'de bu rakamın yükselmesini ve Karabağ'daki yeniden inşa projelerinden önemli pay almayı beklediklerini söyledi.
1972-2020 döneminde Türk müteahhitler yurt dışında 418,6 milyar dolarlık proje üstlenirken, Azerbaycan'ın toplam içindeki payı oransal olarak yüzde 3,5, miktar olarak 14,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.
TEKFEN VE KOLİN İHALE ALDI
2021 ile beraber Azerbaycan'dan inşaat ihalesi haberleri de gelmeye başladı. Tekfen Holding, 13 Ocak'ta KAP'a yaptığı açıklamada, holdingin bağlı ortaklığı Tekfen İnşaat’ın 218 milyon euro proje tutarlı Azerbaycan Merkez Bankası yönetim binası inşaası sözleşmesini imzaladığını açıklamıştı.
Dünya gazetesinden Kerim Ülker haberinde, Kolin İnşaat'ın Karabağ'da 29,4 milyon dolarlık otoyol yapım ihalesini kazandığını belirtti.
Son beş yılda yurt içinde 24,8 milyar TL’lik ihale kazanarak bu alanda Kalyon İnşaat’tan hemen sonra ikinci sırada olan Kolin İnşaat’ın daha önce Azerbaycan’da aldığı dört otoyol inşaatı daha var.
Diğer sermaye grubu Demirören Holding de, Azerbaycan'ın milli piyango şirketi Azerlotereya'yı devralmak üzere Bakü yönetimiyle anlaşma yapmmıştı.
YURT DIŞI MÜTEAHHİTLİKTE İLK SIRADA RUSYA VAR
2020'de üstlenilen 14,4 milyar dolarlık yurt dışı projelerden yüzde 31,9'luk payla 4,6 milyar dolarlık bölümü Rusya'da oldu. 1972-2020 döneminde de yüzde 20,1'lik pay ve 84 milyar dolarlık payla ilk sırada oldu.
LİBYA'DA HEDEFLENEN OLMADI
Türkiye'nin yurt dışındaki ilk müteahhitlik ihalesini aldığı ülke olan ve 2011 yılında Muammer Kaddafi devrilene kadar da yurt dışı müteahhitlik ihalelerinde hep ilk sıralarda bulunan Libya'da ise işler istendiği gibi devam etmiyor.
Muammer Kaddafi döneminde üstlenilen inşaat işlerinden kalan borçların yanı sıra savaş sırasındaki makine ve teçhizat kayıplarının da telafisi yapılamadı.
TMB verilerine göre, Türk müteahhitlerin Libya'da yaptıkları işlerden 1,5 milyar dolarlık hak ediş alacağı bulunuyor. 1,3 milyar dolarlık makine ve teçhizat ülkedeki savaşta yok oldu ve bu zararın telafi edilmesi bekleniyor.
Bunlara ilave olarak, müteahhitlerin Libya'da kazandıkları ihaleler için Türk bankalarından aldıkları 1,2 milyar dolarlık teminatlar da duruyor ve bankalara yıllık 50 milyon dolarlık komisyon ödemesi yapılıyor.
TMB'nin bülteninde, Libya’da Türk inşaat firmalarının sorunlarının çözümü için 2020 yılı Ağustos ayında başlatılan süreçte henüz sonuca ulaşılamadığı belirtildi.
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Planlama Bakanı Tahir El-Cuheymi tarafından Ankara’da imzalanan Türkiye-Libya Mutabakat Zaptı kapsamında, Türk firmalarının Libya iş veren idareleri ile geçmişten kalan sorunlarının müzakere edilmesi ve çözüme kavuşturulması amacıyla belirlenen sürenin yıl sonunda dolduğuna dikkat çeken TMB, durumu şu şekilde açıkladı:
“Bu süreçte, Türk firmaları tarafından yazılı başvuruda bulunularak görüşme talep edilmesine karşın Libya idarelerinden birkaç istisna dışında herhangi bir geri dönüş alınamamış; müzakereler için idarelerce Ulusal Mutabakat Hükümeti Başkanlık Konseyi’nin Türk firmalarının projeleri için tahsis edeceği özel fonun beklendiği öğrenilmiştir.”
MÜTEAHHİTLER SUUDİ AÇILIMI BEKLİYOR
TMB bülteninde dikkat çeken bir talepse Körfezz ile ilgili oldu. “2021 yılı için en fazla iş potansiyeli taşıyan ilk üç pazarı yaklaşık 40 milyar ABD Dolarlık proje portföyleriyle Suudi Arabistan, Nijerya ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) olarak açıklamıştır” bilgisinin verildiği bültende Suudi Arabistan ile ilgili şu ifadelere yer verildi:
“Toplam proje tutarı açısından Suudi Arabistan, Orta Doğu ülkeleri içinde (Irak’ın ardından) ikinci, tüm pazarlar arasında da altıncı ülke konumunda olması nedeniyle önem taşımaktadır. Türkiye aleyhine oluşturulan algının bertaraf edilmesi, özellikle Suudi Arabistan pazarında yaşanan sıkıntıların giderilmesi her zamankinden önemli hale gelmektedir.”
2019’da 19,7 milyar dolar olan yurt dışı müteahhitlik sektörü hizmetleri, 2020’de 14,4 milyar dolara gerilerken, düşüşte Kovid-19 salgınının yanı sıra Suudi Arabistan ve BAE’nin Türk müteahhitlere karşı uyguladığı boykot da etkili olmuştu.
Türk müteahhitler için pandemiye aşı olacak pazar Orta Doğu ve Afrika'da!
