Türk turizmciler Rusya kalesini koruyabilir mi

Dünya turizminin iki güçlü oyuncusu TUI ve Thomas Cook, Rusya pazarında satın almalar yoluyla önemli adımlar attı. Ülkedeki Odeon, Pegas, Teztour gibi Türk şirketleri ile global devler arasında ciddi bir rekabet yaşanması bekleniyor.

Türkiye, Doğu Akdeniz çanağındaki en büyük rakibi Mısır'daki olumsuz gelişmelerin de sonucunda ile iddialı bir turizm sezonuna girmeye hazırlanırken, Rus pazarında ilginç gelişmeler yaşanıyor.

Taşıdığı potansiyel ve büyüme rakamları açısından dünya turizm camiasının en gözde ülkesi olan Rusya'daki turizm endüstrisini yıllardır Türk şirketleri elinde tutuyor. Tıpkı yıllar önce Almanya pazarını kontrol ettikleri gibi. Almanya'dan Türkiye'ye en çok turisti getiren Türk tur operatörleri, bu üstünlüklerini tek tek satılarak global devlere kaptırmışlardı. Rusya pazarında yaşanan son gelişmeler, tıpkı Alman pazarında yaşananlara benziyor. Avrupa pazarını kontrolleri altına alan Alman TUI ile İngiliz Thomas Cook, Rusya pazarına dönük son dönemde ciddi satın alma operasyonları yapmaya başladı. Hali hazırda yılda 12 milyon Rus turist dünyanın değişik turistik bölgelerine seyahat ediyor. Bu trafikten en çok 3 milyonun üzerinde turist ile Türkiye, 2 milyon Rus turist ile de Mısır pay alıyor. Ancak potansiyel çok büyük. Çünkü 140 milyonluk ülkede nüfusun yüzde 20'sinin kısa süre içerisinde turizm hareketi içine dahil olacağı hesaplanıyor. Gelir durumu iyi, harcama yeteneği kuvvetli bir pazar olduğu düşünüldüğünde Rusya'nın cazibesi daha da artıyor.

TUI'nin Rusya atağı

Rusya'da öteden beri seyahat organizasyonları Türk şirketlerinin hakimiyetinde gelişti. Yıllardır Pegas, Teztor, Odeon, Mostravel gibi gruplar pazarın yüzde 80'ini domine ettiler. Ancak Rusya pazarındaki gelişim dünya turizm devlerinin ilgisini çekmeyi başardı kısa süre içerisinde. Rusya pazarına ilişkin ilk girişimini, 1995'te faaliyete geçen (ikisi Türk, biri Azeri üç ortak tarafından kuruldu) Mostravel'ın 2004'te yüzde 34'ünü satın alarak yapan Alman dev TUI, 2010'da şirketin yüzde 41'inin daha sahibi oldu.
Bu arada TUI, geçen hafta yapılan son operasyonla da en verimli zamanında 400 bin Rus turist taşıma kapasitesine sahip olan Mostravel'ın tamamına sahip oldu. Daha önce önemli pazarlardan olan Ukrayna'da VKO'nun yanı sıra Voyage Kiev'i de bünyesine alan TUI'nin şimdi tüm gücüyle organizasyon yapısını büyütmeye ağırlık verdiği kaydediliyor. TUI'nun bu ülkede ses getirecek bir satın almaya daha imza atmaya hazırlandığı kaydediliyor.

Yeni satın almalar gelecek

Ekonomist olarak Mostravel'ın kurucularından olan, son satış operasyonunun ardından TUI'nin Rusya'daki genel direktörlüğüne atanan Azeri ortak Rabson Mamedov ile görüştük. TUI'nin cazip imkanlar sunduğunu belirten Mamedov, Rusya pazarının, deneyimli Alman devin adımlan ile çok iyi yolda şekilleneceğini düşünüyor. Ve Avrupalı devlerin kaydediyor.

Rusya pazarında gücünü gösteren bir diğer dev de İngiliz Thomas Cook. Ciddi atılımını Rusya'nın en eski tur operatörlerinden Inturist'i satın alarak gerçekleştirdi. Grubun, farklı operasyonlara daha imza atacağı sıkça tekrar ediliyor.

Her iki grubun da büyüklerin yanı sıra küçük acentalara ve tur operatörlerine dönük operasyonları da bulunuyor. Bu alanda da ciddi satın almalar gerçekleştiriliyor. Yine network oluşturuluyor, profesyonel kadro transferleri gerçekleştiriliyor.

Türkler ne diyor

Odeon Grubu, Rusya'nın en büyük tur operatörlerinden. Türk girişimciliğinin turizmdeki en iyi örneklerinden. 2009'da Rusya'dan 1 milyon 20 bin turist taşıdı. Geçen yıl ise bu rakam bir milyon 350 bine çıktı. "Biz gelişmeleri, 'TUI, Thomas Cook geldi' diye görmüyoruz" diyen Cumhur Yurt, "Biz kalite ve sistem gelecek diye bakıyoruz. Biz de tüm yatırımlarımızı kalite ve sistem üzerine kurduk. İT yatırımları üzerine kurgu yaptık. Bu açıdan bünye olarak çok güçlüyüz, rekabete hazırlıklıyız" diye konuşuyor.
Odeon'un (değişik ülkelerde değişik adlar altında faaliyet yürütüyor) en büyük kozlarından biri de yaygın satış noktalarına sahip olması. Bugün nerede ise Rusya'daki tüm satış noktalarının hemen hemen tamamında işbirlikleri mevcut.
 
Yurt dışındaki tur operatörlerini ve faaliyetlerini en yakından takip eden devlet kuruluşu ise hiç kuşkusuz Kültür ve Turizm Bakanlığı. Çünkü tur operatörlerinin yurt dışı tanıtım faaliyetlerine önemli ölçüde destek oluyor bakanlık. Kültür ve Turizm Bakanlığı Tamum Dairesi Genel Müdür Yardımcısı Levent Demirel, yaşanacak rekabetin pazarı büyüteceğini, Türk şirketlerine olumlu yansıyacağını düşünüyor. Demirel'e göre pazardaki Türk şirketlerinin en büyük artısı, Rusya pazarını iyi tanımaları ve yüksek deneyimleri.
Ekonomist/Mustafa Kemal Çolak