Türkiye Cumhuriyeti Deprem Fonu Kanunu Teklifi!

Türkiye Cumhuriyeti Deprem Fonu Kanunu Teklifi TBMM'ye sunuldu. Komisyonda görüşmeleri devam eden kanun teklifi ile Türkiye Cumhuriyeti Deprem Fonu kurulması ve deprem vergisi kapsamında elde edilen gelirlerin bu fona aktarılması planlanıyor.

GENEL GEREKÇE 
Önemli deprem kuşakları üzerinde yer alan ülkemiz, gerek jeolojik nedenlerden dolayı gerek sonradan yapılan imar uygulamalarından dolayı hem kırsal kesimde hem kentsel alanlarda oldukça yüksek deprem riskine maruz bulunmaktadır. 24 Ocak 2020 tarihinde Elazığ ve Malatya'da gerçekleşen 6.8 şiddetindeki deprem de durumun hafızalarda yer edinen vahametini bir daha somutlaştırmıştır. Deprem hem bilimsel olarak hem tarihsel olarak artık ülkemiz için toplumsal bir gerçeklik haline gelmiştir. 

Kentlerde afet risklerinin yüksek oluşunun yanı sıra imar barışı gibi imarsızlığın özendirilmesi ve meşruiyet kazandırılmasıyla birlikte; deprem riskinin sorumluluğu, kamu otoritesinden vatandaşların sorumluluğuna bırakılmıştır. Bu nedenle, deprem riski bulunan konutlar da yasal statüye sahip olmuş ve depremden zarar görecek riskli konutların sayısı daha da artmıştır. Birleşmiş Milletler nezdinde geliştirilen uluslararası afet politikalarında yeni yaklaşımda, risk kavramı üzerine odaklanılırken, ülkemizde mevcut düzenlemelerin bu anlayıştan uzak olduğu görülmektedir. 

Anayasanın 2. maddesinde, Cumhuriyetimizin nitelikleri sıralanırken ülkemizin sosyal bir hukuk Devleti olduğu belirtilmiştir. Sosyal devletin ve uluslararası afet politikalarının bir gereği olarak acil durum yönetimi ve yara sarma etkinlikleri deprem sonrası odaklanılması gereken oldukça önemli bir planlama etkinliğidir. Ülkemizde de 17 Ağustos 1999 depreminin ardından maddi hasarları karşılamak ve yardım faaliyetlerini yürütmek amacıyla çeşitli kalemler üzerinden deprem vergisi alınmaya başlanmıştır. Ancak ne 2011 yılında Van'da gerçekleşen depremde, ne Elazığ'da gerçekleşen depremde bu vergiden dolayı toplanan paralar yaraları sarmayı başaramamıştır. Kızılay Başkanı'nın da deprem sonrasında vatandaşlara yardım çağrısı yapması, deprem vergisi ile bugüne kadar elde edilen gelirlerin amacına uygun harcanamadığını göstermektedir. İş bu kanun teklifiyle, deprem vergisi kapsamında elde edilen gelirler kurulacak olan Türkiye Cumhuriyeti Deprem Fonuna aktarılaraktır. Bu doğrultuda, toplanan paralar sadece deprem sonrasında vatandaşların yaralarını sarması amacıyla kullanılacak gelirlerin başka yerlerde kullanılmasının önüne geçilecektir.

MADDE GEREKÇELERİ 
MADDE 1- Kanun teklifiyle, deprem vergisi kapsamında elde edilen gelirler kurulacak olan Türkiye Cumhuriyeti Deprem Fonuna aktarılaraktır. Bu doğrultuda, toplanan paralar sadece deprem sonrasında vatandaşların yaralarını sarması amacıyla kullanılacak ve gelirlerin başka yerlerde kullanılmasının önüne geçilecektir. 
MADDE 2- Türkiye Cumhuriyeti Deprem Fonunun amacı ve kapsamı ile yetkili, görevli ve sorumlu kuruluşlar belirlenmiştir. 
MADDE 3- Kurulacak Türkiye Cumhuriyeti Deprem Fonu ile elde edilen gelirlerin amacına uygun harcanması sağlanacaktır. 
MADDE 4- Türkiye Cumhuriyeti Deprem Fonu kapsamında harcamaların nasıl yapılacağı tespit edilmiştir. 
MADDE 5- Yürürlük maddesidir. 
MADDE 6- Yürütme maddesidir.