Türkiye yeşil bina sayısında Avrupa lideri!

Sürdürülebilirlik, çevre, enerji tasarrufu tüm dünyada gündemdeki yerini koruyor. Bu nedenle su ve enerjiden yüzde 24-50 civarında tasarruf sağlayan yeşil binalar, gayrimenkul sektöründe yükselişini sürdürüyor.

TOKİ Dergi'de yer alan habere göre; Yeşil binalar yatırım boyutuyla da önem taşıyor. Binaya "yeşil" unvanını veren özellikler, binanın değerini, dolayısıyla satış ve kira fiyatlarını da artırıyor.

Türkiye'de yeşil binaların geçmişi çok eskilere dayanmasa da 2007 yılında hızlı başlayan yeşil üretim trendi, bugün Türkiye'yi dünya gayrimenkul sektöründe ön sıralara taşıdı. Aynı yıl Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği'nin (ÇEDBİK) kurulmasıyla gelişen bilinç sonucunda Türkiye, yeşil bina sayısıyla dünya 6’ncılığına yükseldi. ÇEDBİK verilerine göre Nisan 2019 itibarıyla sertifikalı yeşil bina sayısı 400'e ulaştı.

Amerikan Yeşil Bina Konseyi USGBC verilerinden derlenen bilgilere göre Türkiye, 150 ülke içinde; Kanada, Çin, Hindistan, Brezilya ve Kore'nin ardından 6'ncı sıraya yerleşti, ilk 5 ülkenin LEED sertifikalı bina alanı 31 Aralık 2018 itibarıyla şöyle sıralanıyor: Kanada 46,81 milyon metrekare, Çin 68,83 milyon metrekare, Hindistan 24,81 milyon metrekare, Brezilya 16,74 milyon metrekare, Kore 12,15 milyon metrekare, Türkiye 10,9 milyon metrekare. Nisan sonu itibarıyla Türkiye'deki sertifikalı bina alanı ise 11,3 milyon metrekare oldu.

ULUSAL SERTİFİKA B.E.S.T

Türkiye'deki yeşil binalarda ağırlıklı olarak bulunan ABD kaynaklı LEED sertifikasının yanı sıra BREEAM (İngiltere), CASBEE (Japonya) ile DGNB (Almanya) sertifikaları da bulunuyor. Sertifika almış binaların yaklaşık yüzde 90T LEED, kalanı ise BREAM, DGNB ve EDGE sertifikasına sahip.

Türkiye de kendi yeşil bina sertifikasını 2015 yılında hayata geçirdi. ÇEDBİK'in öncülüğünde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının desteğiyle hazırlanan "Binalarda Ekolojik ve Sürdürülebilir Tasarım Sertifikası" kısa ismiyle "B.E.S.T Sertifikası", Türkiye standart ve yönetmeliklerine uygun, yerel koşullara cevap verecek şekilde düzenlendi. Konut binalarının potansiyeli dikkate alınarak önce B.E.S.T Konut Sertifikası çıkarıldı ve 2016'da da pilot bir projeye sertifika verildi. ÇEDBİK, 2019 sonuna kadar B.E.S.T Ofis ve B.E.S.T Mevcut Bina Sertifikalarını da aktif hâle getirmeyi hedefliyor.

IFC, EBRD vb. kredi kurumlan tarafından tanınan ve uluslararası arenada kabul gören yerli sertifikanın en büyük avantajlarından biri, yabancı sertifikalardan daha ekonomik olması. Tüm bu avantajlarıyla B.E.S.T'in bu yıldan itibaren daha da yaygınlaşması bekleniyor.

YEŞİL OFİSLER

Türkiye'deki mevcut yeşil binaların niteliğine baktığımızda, ofis binalarının önde olduğunu görüyoruz. Özellikle küresel firmaların yeşil bina talebinin yoğun olması, yeni ofis binalarının önemli kısmını etkiliyor. Türkiye'deki yeşil binaların yüzde 41'ini ofis, yüzde 21'ini konut, yüzde 12'sini endüstriyel, yüzde 5'ini eğitim ve yüzde 4'ünü karma kullanım ve otel binaları oluşturuyor.

Türkiye'deki yeşil binaların veri tabanı, Çevre Dostu Yeşil binalar Derneği (ÇEDBİK) web sitesinde ayrıntılı olarak yer alıyor.

ÇEDBİK Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Ünver Karaer, Türkiye'nin yeşil bina sayısında Avrupa'da birinciliğe ve dünyada altıncılığa yükselmesinin, toplumun bilinçlendirilmesiyle doğru orantılı olduğuna dikkat çekti. Buna karşın yeşil bina projelerinin yüzde 95'inin İstanbul, İzmir,  Ankara  gibi büyük şehirlerde öbeklendiğine işaret eden Karaer, "Dağılımın Türkiye'nin her noktasına yayılması için gerek ÇEDBİK olarak gerek Bakanlık ve yerel yönetimler olarak ortak bir çalışma yapılması gerektiğini düşünüyoruz" diye konuştu.

Avrupa ülkelerinde hemen hemen tüm yeni binaların yeşil bina ilkelerine göre inşa edildiğini aktaran Karaer, yeşil bina sayısının artmasının ülkemiz için önemli bir hedef olması gerektiğine dikkat çekti. Öncelikle bu bilincin toplumun her noktasında artmasını ve artık "standart" yani "normal" bina denildiğinde akla "yeşil bina" gelmesi gerektiğini dile getiren Karaer, şunları söyledi:

"ÇEDBİK, Dünya Yeşil Bina Konseyi'nin (WGBC) kurucu üyesi ve ayrıca WGBC'nin Avrupa ayağı olan Avrupa Bölgesel Ağı (ERN) icra kurulu üyesidir. Her iki kuruluş da dünya ve Avrupa düzeyinde yeşil bina konusunda çatı konseyleridir. Bu konseyler yıllık yeşil bina stratejisini, gelişmelerini yönlendiren kurullardır ve ÇEDBİK bu kurulların yönetim grubu içinde yer almaktadır. Son yapılan görüşmelerde artık yeşil binayı NORMAL hatta YENİ NORMAL (NEW NORMAL BUILDING) olarak isimlendirme kararı alınmıştır. Diğer binalara standart bina denmesi uygun bulunmuştur; böyle-ce normal olanın ve yapılması gerekenin, yeşil bina olduğu vurgulanmaktadır."

Ülkemizdeki yeşil binaların artması için yatırımcılara verilebilecek teşviklere de değinen Ebru Ünver Karaer, önerilerini şöyle aktardı: "Suyu verimli kullanan binada suyun birim maliyetinin düşürülmesi, elektriği verimli kullanan hatta yenilenebilir kaynakları kullanan projelerde enerji fiyatlarının düşürülmesi, atıklarını değerlendiren projelerden çöp vergisinin azaltılması, yeşil bina yapan projelere katkı teşviklerinin verilmesi ilk akla gelen çalışmalar olabilir.' Bu konuda uygulayıcılar ve yatırımcılarla konuşularak daha farklı ancak yeşil bina sistemlerini destekleyici özel paketlerin de oluşturulabileceğine inanıyorum. Zira Avrupa'da bu konuda ciddi devlet destekli paketler bulunmaktadır. Bunların incelenmesi ve ülkemizin standartları dikkate alınarak uygun bir şekilde uygulanması bile önemli bir adım olacaktır."

ULUSAL SERTİFİKALI İLK TOPLU KONUT PROJESİ KİPTAŞ BAYRAMPAŞA OLACAK

Ebru Ünver Karaer, gayrimenkul sektöründe ağırlığı olan konutların yeşil binaya dönüşmesinin önemli olduğuna da değiniyor. Site veya toplu konut kapsamında 10 adet sertifikalı proje bulunduğunu aktaran Karaer, KİPTAŞ’ın Bayrampaşa Toplu Konut Projesi'nin ulusal sertifika B.E.S.T Konut için başvuran ilk proje olduğunu ve çalışmaların sonuçlanmak üzere olduğunu açıkladı. KİPTAŞ'ın bu yolda ciddi bir adım attığını vurgulayan Karaer, "Bize iletecekleri dosyaların değerlendiricilerimiz tarafından incelenmesi sonucunda, ilk yerli sertifikamız olan B.E.S.T Konut, 23 binadan oluşan böyle büyük ve kapsamlı projede kullanılmış olacak. Bu ve buna benzer geniş kapsamlı veya daha küçük ölçekli tüm yapılarda yeşil bina sertifikası kullanılması, özellikle yerel ve genel yönetimlerin desteklediği inşaat firmalarının bu konuyu dikkate alıp gerekli önemi vermesiyle başlamalıdır" dedi.

BEST'in ulusal olması ve fiyat gibi avantajları dikkate alındığında, 2019 yılında çok daha fazla projede kullanılacağına inanan Ebru Ünver Karaer, "B.E.S.T'in bilinirliliğinin diğer sertifikalarla aynı düzeye en kısa zamanda ulaşacağına eminiz. Yeter ki yerli firmalar yerli sertifikayı kullanma konusunda bizimle görüşmeye başlasınlar. Umarız KİPTAŞ'ın açtığı bu yolda  TOKİ  veya Emlak Konut da itici kuvvet olurlar" temennisinde bulundu.

YAŞANABİLİR BİR DÜNYA İÇİN YEŞİL BİNALAR

Ebru Ünver Karaer, özellikle su ve enerji tasarrufu sağlayan yeşil binaların avantajlarını şöyle özetledi: "Yeşil binalar, yaşam kalitemizin yükselmesini sağlayacak olan iç ortam hava kalitesini dikkate alan, elektrik ve diğer enerji kaynaklarını daha verimli kullanan ve böy-lece daha az masraflı bir hayat imkânıyla ekonomiye katkı sağlayan binalardır. Ayrıca boşa harcanan su yerine doğanın verdiği imkânları kullanarak (gri su arıtma sistemleri, yağmur suyu toplama sistemleri vb.) çevreye destek olan bu yapıların suyun verimli kullanılmasıyla yaşamamıza ve dünyaya katkısı bulunmaktadır.

Yeşil binalar, kullanım sırasında işletme giderlerindeki azalmayla standart binalara göre daha ekonomiktir. Sertifikalı projelerin satış hızı standart binalara göre yaklaşık yüzde 10 daha yüksektir. Çünkü günümüzde son kullanıcılar, ekonomik ve kaliteli yaşam sağlayan, yaşarken işletim maliyetlerinin düşük olduğu ev ve ofis arayışındalar.

Sertifikalı binaların daha maliyetli olduğu yolundaki genel kanıyı da bu vesileyle düzeltmek doğru olacaktır. Kriterlere uygun bir şekilde, konusunda uzman kişiler tarafından tasarlanan ve inşa edilen yeşil binalarda maliyet artışı olmadan binayı tamamlamak mümkündür."