Türkiye'de 100 yıllık gayrimenkul potansiyeli var

 Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Bekir Cumurcu, "Çok büyük heyecanlarla tadını çıkardığımız konut sektöründeki hareketliliği 2008 yılında görmeyeceğiz, 2009 yılından sonra daha iyi olmasını umacağız" dedi. Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) tarafından 8'incisi düzenlenecek olan "Gayrimenkul Zirvesi 8" 4-5 Haziran 2008 tarihleri arasında İstanbul'da gerçekleştirilecek. Bu yıl "Türkiye'nin 100 Yıllık Gayrimenkul Potansiyeli" temasıyla düzenlenecek zirvede, iki gün boyunca gayrimenkul sektöründeki yatırım fırsatları ve sorunlar ele alınacak. İlk gün 3, ikinci gün 4 olmak üzere toplam 7 oturumunda 30'u aşkın konuşmacı görüşlerini katılımcılarla paylaşacak. Zirvede, dar ve orta gelirlilerin konut sahibi olmasına yönelik olarak GYODER adına Affordable Housing Institute tarafından hazırlanan "Affordable Housing: Dar Gelirlilerin Konut İhtiyacı ve ÇözümÖnerileri", "Türkiye'de Perakende Pazarı ve Alışveriş Merkezleri için Öngörüler 2015" ve gelişmekte olan 10 ilin (Denizli, Manisa, Trabzon, Balıkesir, Hatay, Malatya, Kahramanmaraş, Tekirdağ, Aydın, Muğla) ele alındığı "İller İçin Öngörüler" başlıklı üç raporun sonuçları açıklanacak. Zirve öncesinde düzenlenen basın toplantısında konuşan GYODER Başkanı Bekir Cumurcu, dünyada ABD'de tutsat (mortgage) kredileri ile başlayan global bir sorun olduğunu, Türkiye'de ise konut kredilerinden kaynaklanan bir problem bulunmadığını belirtti. Cumurcu, "Biz var olan bu problemleri ithal etmiş durumdayız. Likidite sorunu, güven krizi oldu. Bunun sonucu olarak maliyetler, risk primi artmaya başladı. Genel ekonomik aktivitede bir yavaşlama oldu. Bunun inşaat ve gayrimenkul sektörüne yansımalarının kaçınılmaz olduğunu görüyoruz" dedi. Türkiye'de hala pozitif büyümenin devam ettiğine işaret eden Cumurcu, "Ancak çok büyük heyecanlarla tadını çıkardığımız özellikle konut sektöründeki hareketliliği 2008 yılında görmeyeceğiz. 2009 yılından sonra daha iyi olmasını umacağız. Eldeki stokları daha rahat eritmek için piyasayı motive edici kampanyalardan da görüyoruz ki piyasa az çok endişe yaşıyor" diye konuştu.

"Gelecek yıl zirveyle birlikte gayrimenkul fuarı  gerçekleştirilecek"

GYODER Yönetim Kurulu Üyesi Turgay Tanes de önümüzdeki yıldan itibaren İstanbul'da zirve ile birlikte gayrimenkul fuarın gerçekleştirmeye başlayacaklarını, bunu uluslararası bir fuarcılık firmasıyla işbirliğine giderek, 3 gün fuar 1 gün zirve şeklinde yapılacağını bildirdi. Toplantıda konuşan GYODER Başkan Yardımcısı Nurhan Azizoğlu da "Biz (Türkiye'nin daha 100 yıllık gayrimenkul potansiyeli var, korkacak birşey yok) diyoruz" şeklinde konuştu. Son 3 yılda Türkiye'de hiç olmadığı kadar kaliteli konut üretildiğini söyleyen Azizoğlu, İstanbul'un önümüzdeki dönemde de gayrimenkulün yıldızı olmaya devam edeceğini kaydetti. GYODER Yönetim Kurulu Üyesi ve Soyak Genel Müdürü Emre Çamlıbel de daha önceki raporlarda Türkiye'nin önümüzdeki 10 yıl boyunca yıllık 600-700 bin yeni konut ihtiyacı olacağının, bu ihtiyaca sahip olan ailelerin ise sadece yüzde 20'sinin konut alacak finansal güce sahip olduğunun ortaya konduğunu hatırlatarak, bağımsız olarak hazırlanan "Affordable Housing: Dar Gelirlilerin Konut İhtiyacı ve Çözüm Önerileri" raporunda ise Türkiye'de dar gelirlilerin konut edinmesi için ne tür finansal modeller ve yapısal değişiklikler yapılması gerektiğine dair görüşlerin sunulacağını aktardı. Çamlıbel, "Dünya Bankası ve IFC'den bu raporun içeriğine yönelik kritiklerini alacağız. Zirve sonrası rapora son halini vererek yayınlayacağız" dedi. Soruları da yanıtlayan Çamlıbel, doğru konumlandırılmış konut projelerine hala talep olduğunu söyledi.

"Bu ilerde konut ihtiyacı 472 bin adet"

Toplantıda "İller İçin Öngörüler" başlıklı rapora ilişkin özet bulguları anlatan Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Başkanı Dr. Can Fuat Gürlesel ise, raporda 10 ile ilişkin 2015 öngörülerinin yer aldığını ve bu illerle birlikte araştırması yapılan il sayısının 25'e ulaştığını söyledi. Gürlesel, "Türkiye'de 2015'e kadar kentsel alanda konut ihtiyacı 6,1 milyon adet. Türkiye'de toplam konut ihtiyacının yüzde 85'ini bu 25 il kapsamış olacak" dedi.10 ilin toplam nüfusunun 9,6 milyon olduğunu ve Türkiye nüfusunun yüzde14'ünü oluşturduğunu ifade eden Gürlesel, "Bu illerin 2015'te nüfusu10,2 milyona ulaşacak. Bu illerde 2 milyon adet konut var. Bunların yüzde 22'si inşaat izni alınmaksızın yapılmış. Bu illerde 2015'e kadar konut ihtiyacı 472 bin adet olarak görünüyor. Türkiye konut ihtiyacının yüzde 6'sı bu illerde ortaya çıkacak" diye konuştu. Gürlesel, Türkiye'de perakende harcamalarının yüzde 25'inin bu illerde yapıldığını, bu illerde toplam 20 alışveriş merkezi bulunduğunu, 2015'e kadar bu illerde toplam 450-740 bin metrekare ilave kiralanabilir alana sahip alışveriş merkezleri yapılabileceğini kaydetti. Konaklama tesisi için Muğla, Aydın, Balıkesir'in ve Tekirdağ'ın ön plana çıktığını söyleyen Gürlesel, Muğla ve Aydın'da yabancıya dönük ikincil konut talebinin yüksek olduğunun öngörüldüğünü belirtti. Gürlesel, sanayi alanı olarak Manisa ve Hatay'ın lojistik olarak daTekirdağ, Balıkesir'in çok önemli gelişme potansiyeline sahip olduğunu kaydetti.

2008'de 4,4 milyon metrekare kiralanabilir alan

Konuşmasında "Türkiye'de Perakende Pazarı ve Alışveriş Merkezleri için Öngörüler 2015" raporu hakkında da bilgi veren Gürlesel, Türkiye'deki perakende harcama büyüklüğünün 221,6 milyar dolar olduğunu, bunun 125,6 milyar dolarının gıda, 96 milyar dolarının ise gıda dışı harcamaların oluşturduğunu söyledi. 2007 sonu itibariyle toplam 3,51 milyon metrekare kiralanabilir alana sahip 153 adet alışveriş merkezi bulunduğunu söyleyen Gürlesel, "30 ilde alışveriş merkezleri var. Bin kişi başına düşen kiralanabilir alışveriş merkezi alanı 49,4 metrekare. 2001'de bu 18 metrekare idi. İstanbul'da bin kişi başına kiralanabilir alışveriş merkezi alanı 108 metrekare. Avrupa ülkelerinde bin kişi başına kiralanabilir alan 220 metrekare. Türkiye hala alışveriş merkezleri yatırımlarında cazibesini koruyor" dedi. 2008 sonunda 4,4 milyon metrekarelik alışveriş merkezleri kiralanabilir alan büyüklüğüne ulaşılacağını, bunun 2010 yılında 6 milyon metrekare olacağını ifade eden Gürlesel, "Türkiye'de alışveriş merkezleri 2010 sonunda doygunluğa ulaşacak. Biz 2015'e kadar bu rakama ulaşacağımızı düşünüyorduk ancak büyüme kısa süreye sıkıştı" diye konuştu. Gürlesel, iyi konumlanmamış alışveriş merkezlerinde sıkıntı olabileceğini, orada gerek satın alma gerek ortaklık yoluyla yabancı payının artacağını kaydetti. Soruları yanıtlayan Organizasyon Komitesi Başkanı Işık Gökkaya da, zirvede yüzde 35-40 yabancı yatırımcı göründüğünü ifade ederek, "Bizde her zaman olduğu gibi yabancı ilgisi yoğun" dedi.