Ekonomi

Türkiye'de benzin, mazot ve LPG'nin fiyatı nasıl belirleniyor?

Son zamanlarda benzin, mazot ve LPG fiyatlarında sık sık hareketlilik yaşanıyor. Bir yandan fiyatlar tırmanırken, akaryakıta küçük çaplı da olsa indirimler de uygulanıyor. Peki, Türkiye'de benzin, mazot ve LPG'nin fiyatı nasıl belirleniyor? İşte yanıtı…Bu sistem ile distribütörler, depo satış fiyatlarını farklı politikalara belirlemekte bu da fiyatlandırmaya direkt etkide bulunmaktadır

Türkiye’de 1 Ocak 2005 tarihi itibariyle akaryakıt sektöründe serbest fiyatlandırma sistemine geçildi. Bu sistem ile distribütörler, depo satış fiyatlarını farklı politikalara belirlemekte bu da fiyatlandırmaya direkt etkide bulunmaktadır. Ancak asıl olarak Türkiye'de benzin, mazot ve LPG'nin fiyatları belirleyen 3 farklı etken vardır…
TÜRKİYE'DE BENZİN VE MAZOT FİYATI NASIL BELİRLENİYOR?
Türkiye akaryakıt sektöründe Petrol Piyasası Kanunu gereğince 1 Ocak 2005 tarihi itibariyle serbest fiyatlandırma sistemi uygulanıyor. Bu sisteme ile sektörde yer alan akaryakıt distribütörleri farklı fiyat politikalarına göre depo satış fiyatını belirleyebiliyor. 


Türkiye’de benzin ve mazot gibi akaryakıtların fiyatları, Rafineri fiyatının oluşumu, Depo satış fiyatının oluşumu ve Pompa satış fiyatının oluşumu olmak üzere üç aşamada belirleniyor. İşte bu aşamaların detayları…
1) Rafineri Satış Fiyatının Oluşumu: 
Bu aşamada ilk olarak yakıt rafineriye gelir. Burada rafineri fiyatına hem Enerji Piyasası Kurumu payı (EPDK) hem de Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) eklenir. Devlet her ürün için farklı bir ÖTV değeri belirler ve vergi akaryakıtın türüne göre değişiklik gösterir.  
Yurt dışından ithal edilen akaryakıtın rafineriye geldiği fiyat da hemen her defasında değişiklik gösterebilir. Çünkü fiyat Akdeniz – İtalyan piyasasında yayınlanan CIF Akdeniz tarafından o günlük döviz kuruna göre belirlenir.  
Rafineri satış fiyatı neticede (KDV hariç); ÖTV, EPDK payı ve Gümrüksüz rafineri fiyatından oluşmaktadır.
2) Akaryakıt Depo Satış Fiyatının Oluşumu:
Rafinerindeki yakıt, distribütör marka tarafından alınır. Burada yakıtı satın alan şirket hem servis ücretini hem de kendi kâr marjını ekleyerek yeni bir fiyat belirler.
Bu aşamada oluşan fiyata “depo satış fiyatı” denir. 

3) Akaryakıt Pompa Satış Fiyatının Oluşumu:
Distribütörden alınan akaryakıt, artık son kullanıcı ile buluşmak üzere akaryakıt bayiine gelir. Burada depo satış fiyatının üzerine bayi masrafları ve nakliye ücreti eklendiğinde tavsiye edilen pompa fiyatı ortaya çıkar.
İşte ilden ile, bölgeden bölgeye değişen akaryakıt fiyatlarındaki bu farkın kaynağı, taşıma masraflarının değişiklik göstermesidir. 

LPG FİYATLARI NEYE GÖRE BELİRLENİYOR? 
Türkiye’de LPG fiyatları, 5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları Piyasası Kanunu’nun 10 uncu maddesi uyarınca erişilebilir Dünya serbest piyasa koşullarına göre belirlenir.
Aynı kanun gereği distribütör ve rafineriler; lisansları kapsamında, erişilebilir Dünya serbest piyasalarındaki fiyatları göz önünde bulundurarak belirledikleri fiyatları, tavan fiyatlar olarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na (EPDK) bildirmek zorundadırlar.

Akaryakıtı 10 TL'ye düşürecek formül açıklandı!