Türkiye’de yabancıya konut satışı kısıtlanacak mı? Sektör ikiye bölündü!
Kanada’nın 2 sene boyunca yabancıya konut satışını durdurması, Türkiye’de de benzer bir uygulamanın olup olmaması tartışmasını gündeme getirdi. Peki Türkiye’de yabancıya konut satışı kısıtlanacak mı? Sektör ikiye bölündü!
2022 verilerine göre; Türkiye’de yabancıya konut satışının toplam konut satışları içindeki payı yüzde 5 seviyesinde görülüyor. Özellikle Antalya ve İstanbul’un Kadıköy, Beşiktaş, Esenyurt gibi bazı ilçelerinde yabancıya satış, toplam konut satışının yüzde 10-15’i arasında seyrediyor.
Ekonomimcom'dan Leyla İlhan'ın haberine göre; sektör temsilcilerinin bir kısmı, yabancıya konut satışı yasağı getirilmesinin, lüks konut tüketimini durduracağına, Türkiye’nin yıllık 10-15 milyar lira arasında bir gelir kaybına uğrayacağına vurgu yaparken; diğer kısım da aşırı artan fiyatların dengelenmesi için bu tür bir uygulamanın yapılması gerektiğinin altını çiziyor.
Tüketici dernekleri temsilcileri ve akademisyenler ise, devletin temel amacının vatandaşların refahı ve huzuru olması gerektiğine dikkat çekerek, yabancıya konut satışı yasağı getirilmesi gerektiğinin, bu yasağın yalnızca aşırı yükselen konut fiyatlarını durdurmayacağına, kira bedellerini de yaşanabilir ve makul bir seviyeye çekeceğine vurgu yapıyor.
Türkiye’de yabancıların özellikle yüksek bedelli gayrimenkullerin alıcısı olduğunun altını çizen İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Nizamettin Aşa, konuyla ilgili olarak "Son 10 yıldaki toplam satışlar içindeki yabancı payı ortalama yüzde 1 ila 1,5 arasında. Bazı bölgelerde yoğunlaşsa da ülke genelinde öyle çok yoğun bir satış yok. Dolayısıyla yabancılar çok aldı, ülke elden gidiyor gibi bir durum yok" ifadelerini kullandı ve diğer yandan da piyasada emsal fiyatlarını yükseltici etki yarattığını aktardı. Aşa, konuya ilişkin açıklamasını "10 liralık piyasayı 15 liraya çıkardılar. Yabancının piyasadan çekilmesiyle lüks konuta olan talep azalacak. Azaldığı zaman da fiyatlarda bir düşüş yaşanabilir" diyerek tamamladı.
Mars Investment Genel Müdürü Hakan Bucak ise, Kanada’da fiyatların yüzde 50’nin üzerinde yükselmesinin ardından yabancıya satış tarafındaki musluğun kapatılması ve daha farklı bir modele geçilmesinin önerildiğine dikkat çekti. Karara karşın ülkede fiyatların gerilemediğini dile getiren Bucak, Türkiye'de Kanada'ya benzer bir durumun olmadığını aktardı.
Yabancının genel satışlar içindeki maksimum payının yüzde 5,2’ye olduğunu belirten Hakan Bucak, İstanbul’da yüzde 10, Antalya’da yüzde 10-15 civarında yabancıya satış olduğunu söyledi. "Eğer Kanada modeli bizde uygulanırsa markalı konut projelerinin satışında düşüş yaşanabilir. Bu da, yıllık 10-15 milyar dolarlık bir döviz girişini durdurmak anlamına gelir" diye konuşan Bucak, kotalı satış modelini gündeme getirdi.
Bucak, kotalı sistemle Tapu Kadastro'nun verileri inceleyip belli bir yoğunluğa gelince bu bölgelerde kademeli fiyat yükselişine gidebileceğini belirterek "Örneğin Bodrum’da bu oran 1 milyon dolara, İstanbul’da 600 bin dolara yükseltilebilir" açıklamasında bulundu.
Türkiye’de belli bir süre yabancıya satışa yönelik tedbirler gerektiğinin altını çizen Eva Gayrimenkul Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, konuya ilişkin "Çünkü yabancılar fiyatları çok yukarı çıkardı. Dolayısıyla Kanada’nınki güzel ve örnek bir hamle. Türkiye de yakın gelecekte bunu yapılabilir" açıklamasında bulundu ve abancının bir yandan hareket getiriyor gibi dursa da olumsuz yanları olduğuna da dikkat çekti.
Buna bir ara verilmesinin gerekli olduğunu dile getiren Yazıcı, "Özellikle Antalya ve İstanbul gibi büyükşehirlerin ve sınır bölgelerinin kapanması bu anlamda önemli. Çünkü aynı zamanda şehrin demografik yapısını bozan bir baskınlık da söz konusu" ifadelerini kullandı.
Tüketici Dernekleri Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu da konu ile ilgili konuştu ve "Türkiye’de yeni konut arzında büyük sıkıntı yaşanıyor. Bundan dolayı da talep fazla, talep yüksek olunca da fiyatlar olağanüstü arttı. Dolayısıyla alınacak tedbirlerden biri de yabancıya konut satışının kısıtlanması olabilir" açıklamasında bulundu.
Getirilecek kısıtlamanın konut alımlarını bir miktar düşürebileceğinin altını çizen Ağaoğlu, "Belki sadece lüks konutlar için satış imkanı sunulabilir. Yabancıya satıştan dolayı bir gelir kaybı olsa da her demokratik sosyal devlette öncelik kendi vatandaşınadır" dedi ve böyle bir kararın vatandaşlara katkı sağlama imkanı olduğunu belirtti.
