Türkiye'den 60 bin gurbetçi konut aldı!

Gurbetçilerin bundan tam 50 yıl önce Almanya ile başlayan göç macerası beraberinde dev bir ekonomiyle başladığı yere dönüşe geçti. Her yaz sadece eşin dostun değil memleketteki esnafın da dört gözle beklediği gurbetçiler, ekonomik büyümenin en önemli tetikleyicisi olacak.

AB sınırları içinde toplam 5.2 milyon Türk kökenli göçmen yaşıyor. Bunun 144 bini zaman içinde kendi işinin patronu olsa da hızlı büyüyen ekonomisiyle Türkiye artık gurbetçileri daha çok cezbediyor. Türk-Alman Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı Başkanı Prof. Faruk Şen, bu eğilimin en fazla 3 milyon Türkün yaşadığı Almanyada gözlendiğini söylüyor. Avrupada başlayan yeni ırkçılık akımları ve işsizliğin Türkleri zorladığını belirten Şen, Hem bu sıkıntılar hem de hızlı büyüyen Türkiye ekonomisi gurbetçiyi memlekete dönme konusunda tetikliyor. Son iki yılda ikinci ve üçüncü kuşaktan 190 bin Türk genci dönüş yaptı diyor.

60 bin gurbetçi Türkiyeden ev aldı
Yılda 2 milyon gurbetçinin en az bir kere Türkiyeyi ziyaret ettiğini ifade eden Prof. Şen, özellikle 2008den bu yana Türkiye ilgisinin arttığı görüşünde. Faruk Şen, Şu anda Türkiyede ciddi yatırımlar yapmasalar da konut alımları hızlı. 2008e kadar Almanyada 260 bin Türk ev almıştı. Ancak bu rakam şu anda 200 bin. 60 bin gurbetçi evini satıp, Türkiyeye taşımış. Daha çok orta halli konutları tercih ediyorlar diyor. Türkiyeye dönüşlerin daha da artacağını öngören Prof. Faruk Şen, Türkiye ekonomisine olan güvenin ve gelişen sosyal yaşamın bunu tetiklediğini ifade ediyor. Almanya ve Hollanda gibi gurbetçilerin yoğun olduğu bölgelerde Türkiyeden konut satın almak isteyenlere danışmanlık sağlayan firmalar var. Yine Türk girişimcilere ait bu firmalar, gurbetçilere Türkiyede yapılan konut projelerini tanıtıyor.

İstanbulun gece hayatı gençleri çekiyor
Özellikle üçüncü neslin tatilini Türkiyede geçirmek istediğini belirten Faruk Şen, tatil beldelerinin yanında İstanbulun genç gurbetçileri cezbettiğini söylüyor. Özellikle Almanyadaki genç Türklerin İstanbulun eğlence hayatından çok etkilendiğine dikkat çeken Prof. Şen, Eğlence dünyasının İstanbulda korkunç gelişmesi onları çekiyor. İstanbulun büyük gece kulüplerinde yaz geceleri çok sayıda yarı Türkçe yarı Almanca konuşan zengin genç gurbetçilere rastlamak mümkün. Gece hayatına tatilden daha çok para harcıyorlar diyor.

Gelenekleri değişti, araba yerine uçak geldi
Her yıl Türkiyeyi 2 milyon gurbetçi ziyaret ederken, geçen yıllarda geleneklerde yaşanan değişim de dikkat çekiyor. Eskiden lüks otomobillerle Türkiyeye giriş yapan gurbetçiler artık havayolunu tercih ediyor. Türkiyeye girişlerin en az yüzde 80i havayolu üzerinden yapılırken, daha çok birinci nesil otomobili ve ardından gemiyi tercih ediyor. Uçakla ulaşımın artmasında ise artan havayolu şirketleri ve ucuzlayan uçak biletlerinin etkisi büyük. Bu yolla Türkiyeye ulaşan gurbetçi, otomobil kiralayarak seyahatine devam ediyor.

En çok gençler para harcıyor
Artık ikinci ve üçüncü nesilde memleket tatili geleneğinin kalmadığını belirten Faruk Şen, Daha çok İstanbul, İzmir, Antalya gibi yerleri tercih ediyorlar ve asıl parayı da gençler harcıyor. Özellikle İstanbul çok uğranan bir yer oldu. Bir Alman turiste göre yüzde 30 daha çok harcıyorlar. Genç zengin gurbetçiler Türkiyeye en az 1.500 euro bırakıyorlar diyor.

AVM cirolarını en az yüzde 30 arttırıyorlar
Perakende sektörü de gurbetçi yolu gözlüyor. Gurbetçilerin yoğun olarak geldiği illerden biri olan Kayseride esnaf kentin ekonomisine sağladıkları katkıdan dolayı gurbetçileri havaalanında çiçeklerle karşılıyor. Kayseride bulunan Kayseri Park AVM, gurbetçilerin gelmesiyle birlikte cirolarını yüzde 38 oranında arttırdı. Ciroların artmasında gurbetçilerin payının büyük olduğunu kaydeden Kayseri Park Genel Koordinatörü Muhsin Erkoç, Kayseriparkı yaz döneminde en çok hareketlendiren kesim gurbetçiler. Örneğin temmuz ayında ciromuz mayıs ayına göre yüzde 38 arttı. Bu direkt gurbetçilerden olan bir etki. Gurbetçiler 2-3 hafta kalıyorlar ve alışverişlerini 1 haftaya sıkıştırıyorlar. Normal vatandaşa göre alım güçleri çok yüksek dedi.

Gurbetçi iki kat fazla harcıyor
Yıllarca akraba ziyaretleri için Türkiye yollarına düşen gurbetçiler, aradan geçen sürede ciddi bir turizm hareketinin de başlamasına neden oldu. Bugün yılda 1 milyondan fazla gurbetçi akraba ziyareti dışında tatil için Türkiyeyi seçerken, kişi başı yaptıkları 1135 dolar harcama rakamıyla da ekonomiye ciddi bir gelir sağlıyor. Türkiyeye önceleri aile ve akraba ziyareti ile başlayan gurbetçi akını son 10-15 yılda özellikle ikinci ve üçüncü jenerasyonun etkin hale gelmesiyle ciddi bir turizm hareketine dönüştü. 70li yıllardan itibaren önceleri gurbetçileri taşımak üzere kurulan başta Öger ve GTI olmak üzere birçok şirket zamanla Tüm Avrupaya tatil paketi satmaya başladı. Bu şirketlerin de katkısıyla gurbetçiler Türkiye ekonomisine yılda 5 milyar dolara yakın bir katkı sağlıyor.

Türkiyede gurbetçi turizminin son 10-15 yılda arttığına dikkat çeken Kayı Grup Yönetim Kurulu Başkanı Talha Görgülü, Bu pazarın artmasında bizim gibi yurtdışından gerçekleştiren havayolu şirketlerinin etkisi büyük. Artık gurbetçiler Türkiyeye sadece memleketine gitmek için gelmiyor. Çünkü artık gurbetçilerde jenerasyon değişti. İnsanlar köylerinde harcadıklarından daha az para ile modern bir ortamda tatil yapabiliyor. Biz yıllarca bu kitleyi turizme çekmek için yurtdışında reklamlar yaptık diye konuştu.

Havayolu şirketleri tetikledi
Yabancılara göre gurbetçilerin daha uzun süre kaldığını ifade eden Türkiye Otelciler Federasyonu Başkanı Ahmet Barut, Gurbetçi turizmi aslında Türkiyede 1970li yıllardan itibaren var. Fakat son yıllarda gurbetçiler sadece aile ziyareti için gelmiyor. Eski kuşak arabasına atlayıp ailesinin yanına geliyordu. Fakat zamanla ikinci kuşakla birlikte tatile gelen gurbetçi sayısı arttı. Çünkü son yıllarda Türkiyeye uçuş imknları arttı. Uçak filosunun genişlemesiyle gurbetçi vatandaşlarımızın ihtiyaçları doğrultusunda havayolu şirketleri kuruldu. Bu da turizmi ciddi anlamda canlandırdı diye konuştu.

Pastırma esnafı da gurbetçi yolu gözlüyor
Kayseride sucuk ve pastırma satıcıları, tatil için memleketlerine gelen gurbetçilerin piyasaya hareketlilik getireceği günleri umutla bekliyor. Çünkü gurbetçilerin alışveriş yaptığı ürünler arasında pastırma ve sucuk ilk sıralarda yer alıyor.

Tatilde gezmek için dizel otomobil alıyor
Yaz tatilini geçirmek üzere Türkiyeye gelen Avrupadaki gurbetçilerin çoğu, bulundukları ülkede yüksek vergi nedeniyle, geri döndüklerinde satmak üzere 1-2 aylığına dizel otomobil satın alıyor. Dizel araçlar az yaktıkları için tercih ediliyor. Ancak Avrupada, benzinli araçlara göre daha az çevreci olan dizel araçların kişiye aylık vergi yükü 600 euroyu buluyor.

SPK ve İMKB Avrupada gurbetçi avına çıktı
Avrupadaki gurbetçi vatandaşların, toplam 80 milyar doların üzerinde birikimleri olduğu tahmin ediliyor. Daha önce Maliye Bakanlığının Varlık Barışı yasasıyla Türkiyeye getirmeye çalıştığı gurbetçi Türk birikimlerinin peşine şimdi de Sermaye Piyasaları Kurulu (SPK) ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) düştü. İki kurum da geçen mayıs ayından itibaren Avrupadaki gurbetçilere büyüyen Türkiye ekonomisini anlatmaya başladı.

Nuriye Doğu-Sevgi Sayar Başaran/Radikal