Yabancı sermayeli şirketlerin gayrimenkul alımı kolaylaştırıldı!

Yönetmelikle, yabancı yatırımcıların Türkiye’de kurdukları veya iştirak ettikleri tüzel kişiliğe sahip şirketlerin taşınmaz mülkiyeti ve sınırlı ayni hak edinimine ve kullanımına ilişkin usul ve esaslar düzenlendi.

Türk Vatandaşlığı Kanununun 28. maddesi kapsamındaki doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve çocukları ile yurtdışında ikamet eden Türk vatandaşları tarafından Türkiye’de kurulan veya iştirak edilen tüzel kişiliğe sahip şirketler, şirkette yabancı ortak olmaması kaydıyla, Türk vatandaşlarının tabi olduğu hükümler çerçevesinde taşınmaz edinebilecek.

Yönetmelikte "yabancı yatırımcı" tanımına da yer verildi. Yabancı yatırımcı,  "Türkiye’de yeni şirket kuran ya da menkul kıymet borsaları dışında hisse edinimi veya menkul kıymet borsalarından en az yüzde 10 hisse oranı veya aynı oranda oy hakkı sağlayan edinimler yoluyla mevcut bir şirkete ortak olan yabancı ülke vatandaşlığına sahip gerçek kişiyi, yabancı ülkelerin kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişiyi ve uluslararası kuruluşu" ifade ediyor.

-BAŞVURULAR-

Yönetmelikle Türkiye’de taşınmaz mülkiyeti edinmek isteyen şirketlerin başvuru süreci kolaylaştırıldı.

Şirketin bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi numarası, şirket bilançosu, yöneticilere ilişkin kimlik belgeleri gibi bir takım belgeler artık istenmeyecek.

Taşınmaz ediniminin ana sözleşmede yer alan faaliyet konusuna uygunluğunun, sanayi ve ticaret il müdürlüğünce değerlendirilmesi uygulamasına son verildi, bunun yerine şirketten taahhütname alınması yoluna gidildi.

Yönetmelik ekinde taahhütname örneğine de yer verildi. Yönetmeliğe göre, Türkiye’de taşınmaz mülkiyeti edinmek isteyen şirketler, şu belgelerle birlikte Valilik İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğüne başvuracak:

- Başvuru dilekçesi,
- Taşınmaza ilişkin tapu kayıt bilgileri ve koordinatlı çap örneği,
- Taşınmaz mülkiyetinin veya taşınmaz üzerinde sınırlı ayni hak tesisinin, şirketin ana sözleşmesinde belirtilen ana faaliyet konularını yürütmek üzere talep edildiğine ve taşınmazın bu amaçla kullanılacağına ilişkin taahhütname ile taahhütnameyi imzalayan şirket yetkilisine ait imza sirküleri,
- Şirketin taşınmaz tasarrufuna izinli olduğunu ve temsilcisini gösterir yetki belgesi,
- Şirket hisselerinin borsada işlem görmemesi halinde, yabancı ortaklarının isimlerini veya unvanlarını, tabiiyetlerini ve ortaklık oranlarını içeren şirket merkezinin kayıtlı bulunduğu ticaret sicil memurluğundan son bir ay içinde alınan mevcut durumu gösteren belge,
- Şirket hisselerinin borsada işlem görmesi halinde ise, borsada işlem gören hisselerden şirket sermayesinin yüzde 10’una veya daha fazlasına sahip yabancı ortaklar ile borsada işlem görmeyen hisselere sahip olan yabancı ortakların isimlerini veya unvanlarını, tabiiyetlerini ve ortaklık oranlarını içeren, Merkezi Kayıt Kuruluşundan alınan mevcut durumu gösteren belge.

Yönetmelikte, şirket ortakları arasında kendileri hakkındaki bilgilerin şirkete verilmemesini yazılı talep eden yabancı yatırımcılar bulunması halinde, sözkonusu belge, Merkezi Kayıt Kuruluşu tarafından talep tarihinden itibaren 5 gün içinde doğrudan Valiliğe gönderilecek.

Sınırlı ayni hak edinimine ilişkin başvurularda bu belgelerin bir kısmı talep edilmiyor.

Başvuruların posta yoluyla yapılması mümkün olacak. Başvuru belgelerinin şahsen yetkili temsilci tarafından Valiliğe teslim edilmesi şartı aranmayacak.

Başvuru sürecine ve belgelerine ilişkin bilgiler, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün resmi internet sayfasında yayımlanacak. Bu husus, valilikler tarafından da kamuoyuna duyurulabilecek.

-TAŞINMAZIN BULUNDUĞU BÖLGENİN BELİRLENMESİ-

Valilik, taşınmaz edinimi başvurusunun yapılmasını müteakip, taşınmaza ilişkin tapu kayıt bilgileri ve koordinatlı çap örneğini Genelkurmay Başkanlığı veya yetkilendireceği komutanlıklara göndererek, taşınmazın askeri yasak bölge, askeri güvenlik bölgesi veya ilgili yasa çerçevesinde "yabancıların taşınmaz edinemeyecekleri ve izin alınmadıkça kiralayamayacakları bölgeler" içinde kalıp kalmadığını, 15 gün içinde bildirmesini talep edecek.

Bu süre içinde cevap verilmediği takdirde söz konusu taşınmazın belirtilen alanlar içinde olmadığına hükmedilerek işlem yapılacak.

Valilik, taşınmazın özel güvenlik bölgesi içinde kalıp kalmadığını da il emniyet müdürlüğünden veya il jandarma komutanlığından 15 gün içinde bildirmesini isteyecek.

Yönetmelikte taşınmazın sözkonusu bölgeler içinde ve dışında bulunması durumlarında mülkiyet edinim süreçlerinin nasıl işleyeceğine yönelik esaslar düzenlendi.

Yönetmelikte, valilik bünyesinde oluşturulacak komisyonun çalışma usul ve esasları belirlendi. Ayrıca yerli sermayeli şirketlerin, şirkete yabancı bir yatırımcının katılımıyla yabancı sermayeli hale gelmesi sürecinde taşınmazların durumu ile ilgili esaslara yer verildi.

-TAŞINMAZLARIN KULLANIMIYLA İLGİLİ DEĞERLENDİRME-

Taşınmazların veya sınırlı ayni hakların, şirketin ana sözleşmesinde belirtilen faaliyet konuları çerçevesinde kullanılıp kullanılmadığı, Komisyon tarafından değerlendirilecek. Değerlendirme süreci, re;sen ya da kişi veya kuruluşların yazılı başvuruları üzerine başlatılabilecek.

Kullanımın değerlendirmesi kapsamında öncelikle dosya üzerinde inceleme başlatılacak. Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda gerekli görülmesi halinde yerinde inceleme de yapılabilecek.

Yapılan inceleme sonucunda taşınmazın veya sınırlı ayni hakkın, madde hükümlerine aykırı kullanıldığının değerlendirilmesi halinde, durum yazılı olarak şirkete bildirilecek. Şirketin 30 gün içinde bildirime yazılı bir cevap vermesi gerekecek. Aksi takdirde şirket, bildirimin içeriğini kabul etmiş sayılacak.

Komisyon tarafından, ana sözleşmede belirtilen faaliyet konusuna aykırı kullanımın tespiti halinde kullanımın ana sözleşmede belirtilen faaliyet konusuna uygun hale getirilmesi için şirkete bir defaya mahsus olmak üzere 6 aylık süre tanınabilecek.

Yapılacak değerlendirmenin olumsuz olması halinde Komisyon, Valiliğe bildirimde bulunacak.

Valilik, incelemenin sonuçları hakkında şirkete ve varsa ihbarda bulunan kişiye veya kuruluşa yazılı bilgi verecek. Sonucun olumsuz olması halinde ise, şirkete işlemin gerekçesi, işleme karşı başvurulabilecek yargı yolu ve süresi bildirilecek.

-TAŞINMAZIN TASFİYESİ-

Taşınmaz veya sınırlı ayni hakların, Kanun ve Yönetmelik hükümlerine aykırı biçimde edinildiğinin veya kullanıldığının tespit edilmesi halinde, edinilen taşınmaz veya sınırlı ayni hakların tasfiye işlemlerine başlanılması hususu ilgili belgelerle birlikte Valilik tarafından Maliye Bakanlığına bildirilecek.

Maliye Bakanlığı, taşınmaz maliki veya sınırlı ayni hak sahibi şirkete, taşınmazın veya sınırlı ayni hakkın 6 ay içinde tasfiye edilmesini yazılı olarak bildirecek.

Şirketin, taşınmazı veya sınırlı ayni hakkı, Maliye Bakanlığınca verilen süre içinde tasfiye etmemesi halinde bunlar, Maliye Bakanlığı tarafından genel hükümlere göre tasfiye edilecek ve tasfiye harcamaları düşüldükten sonra bedeli hak sahibi adına açılacak bir banka hesabına yatırılacak.

Yönetmeliğe göre, gerçeğe aykırı belge verenler veya beyanda bulunanlar hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulacak.

Yönetmeliğin bugün yürürlüğe girmesiyle birlikte 2008 yılı sonunda yayımlanan Yabancı Sermayeli Şirketlerin Taşınmaz Edinimine İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.

Henüz sonuçlandırılmamış başvurular ve diğer işlemler hakkında yeni yönetmelik hükümleri uygulanacak.

Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten önce edinilen taşınmazlar veya sınırlı ayni hakların şirketin ana sözleşmesinde belirtilen faaliyet konuları çerçevesinde kullanılıp kullanılmadığı, yönetmeliğin ilgili maddesi uyarınca değerlendirilecek.

Yönetmelik hükümlerini, Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Devlet Bakanı, İçişleri Bakanı, Bayındırlık ve İskan Bakanı ile Milli Savunma Bakanı müştereken yürütecek.
AA