Yabancı yatırımcılar konut yatırımlarını durdurdu!

Dövizdeki belirsizlik, siyasetteki çalkantı gayrimenkul almak isteyen yabancıların pazarlık masasından kalkmasına neden oldu, müteahhitler endişeli...

Amerikan Merkez Bankası FED’in tahvil alımlarını azaltıp parasal sıkılaşmaya gideceğini açıklamasının ardından Türk Lirası’nın değerinin dolar ve Euro karşısında rekor seviyelere gerilemesi, inşaat maliyetlerinin yüzde 20 artması ve konut kredisi faizlerinin yükselmesi inşaatçıları kara kara düşündürürken bir kötü haber de yabancılardan geldi.

Blok blok satıyorlardı…

Yerli yatırımcıların dövizde kalıp konut yatırımlarını bekletmesinden endişe eden gayrimenkul sektörü yabancıların yatırımlarını durdurma kararı ve sipariş iptalleri ile sarsıldı.

2013 yılı boyunca yeni başlanan hemen her projenin lansmanında inşaatçılar yabancı yatırımcılara blok blok satış yapıldığını ilan etti. Arap yatırımcıların, Dubai Şeyhi’nin, Katar Emiri’nin milyonlarca dolar yatırım yaparak onlarca daire satın aldığı duyuruldu. Yıl boyunca yurtdışında fuarlarda yapılan pazarlama ve lobi faaliyetlerinin toplam satış rakamlarına nasıl yansıdığı henüz netlik kazanmadı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Aralık 2013′te açıkladığı son verilere göre ise geçtiğimiz yılın ilk 10 ayında yaklaşık 15 bin yabancı, toplam 21 bin 691 taşınmaz satın aldı.

Apar topar gittiler

Yabancı uyruklulara gayrimenkul satışını serbest bırakan Mütekabiliyet Yasası’nın ardından Türk gayrimenkul piyasasına olan ilginin 2014 yılında daha da artmasını bekleyen müteahhitlerin bu beklentisi 17 Aralık operasyonun ardından sekteye uğradı. Operasyon kapsamında gözaltına alınan işadamı Ali Ağaoğlu’nun serbest kaldıktan sonra “O üç günlük süreçte 157 milyon dolar kaybettim. Yeniköy’de bulunan araziye otel yapılmasıyla ilgili Araplar’la anlaşma aşamasına gelmiştik. Olay patlayınca adamlar apar topar gittiler” açıklaması sektörün 2014 yılında nasıl bir tablo ile karşılaşacağının habercisi oldu.

Siparişi iptal ettiler

Ardından bu yılın başında satışa çıkan bazı projelerin için düzenlenen lansmanlarda şirket temsilcileri yabancıların döviz kurundaki belirsizlik, siyasi çalkantı nedeniyle yatırımlarını ertelediklerini ve pazarlık masasından kalktıklarını açıkladı.

Bu tabloyla ilgili en net bilgi de gazetelerin emlak editörleriyle buluşan Bak Yapı Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ferhat Bakgör’den geldi. Bursa’da satışına başladıkları Prestij Modern projesinin 278 konutluk blokuna aralarında Suudi Arabistan ve Bahreynlilerin olduğu bir konsorsiyumun talip olduğunu belirten Bakgör, “Lansman öncesinde fuarlarda tanıtılan projenin tek bloğunun tamamı için 60 milyon TL’lik teklif almıştık. Fakat 17 Aralık nedeniyle ancak 12 milyon TL değerinde 50 adet daireyi sattık” dedi. Bakgör, bu durumun Bursa’daki diğer projelerde de yaşandığını aktardı.

Kredi faizlerindeki yükseliş ve iç talepteki daralmayla zor günler geçiren inşaat sektörünün, önde isimleri yabancıların son dönemdeki bekle-gör tavrını Sözcü’ye değerlendirdi:

Yarın ne olacağını bilmezse gelmez

KONUTDER Başkanı Ömer Faruk Çelik: Yabancı yatırımcılar hareketli değil dingin ortamı sever; yarın ne olacağını bilmediği piyasalara girmez. Son dönemde Türkiye’de yaşanan siyasi ve ekonomik belirsizlik hem yabancı hem de yerli yatırımcıyı ürküttü. Bu ortam devam ederse yabancıların Türk gayrimenkul sektörüne yatırım kararları bir süre daha ertelenir veya iptal edilir. İçerideki çalkantı ve FED’den kaynaklı global gelişmelerle aynı döneme denk geldi ve belirsizlik ortamını daha da artırdı. Bu sürecin ne kadar devam edeceğini inşaatçı olarak ben öngöremiyorum. Ekonomide istikrarın bir an önce sağlanması gerekiyor, yoksa fatura çok ağır olacak.

İhtiyatla yaklaşıyorlar

İNDER Başkanı Nazmi Durbakayım:

Siyasetteki ve ekonomideki atmosfer yabancıların Türkiye konut piyasasına bakışını etkiledi. İhtiyatlı bir yaklaşım içinde oldukları da ortada. Yabancılar yatırım için seçim sonuçlarını bekliyor. 2014′ün ikinci çeyreğinden itibaren ‘bekle-gör’ döneminin biteceğini ve uluslararası yatırımcıların gayrimenkul talebinin yeniden canlanacağını düşünüyorum. İnşaatta uzun vadeli düşünmek gerekiyor. Sektör 2008 krizinden dersini çıkardı. Şu an panik havası yok. Doğru lokasyonu seçen, doğru projeyi yapan, doğru fiyat politikasını benimseyenler sıkıntılı günlerde ayakta kalır, ancak yüksek fiyatlı projelerde risk var. Yabancıların talepleri doğrutulsunda projeler üreten, moralini bozmayan ve siyasetteki gelişmeleri bir kenara koyup işine bakanlar kazanacak.

Yatırım iştahı gitti, kaygılı bekleyiş geldi

Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Emin Sazak: 

17 Aralık 2013 sonrasındaki siyasi ve ekonomik yönden dalgalı konjonktürde sektördeki yatırım iştahının yerini kaygılı bir bekleyişe ve temkinli duruşa bıraktı. Bu durumun devam etmesi halinde 2013 yılında inşaat üretiminde kaydedilmiş olan hızlı büyüme trendini aşağı yönde etkileyebileceğini düşünüyorum. Bu süreçte sektör dinamiği açısından dikkate alınması gereken önemli bir yaklaşım, Türk müteahhitlerin pazar çeşitlendirme stratejilerinde dinamik olabilmeleri, ana pazarlarında işlerin durması veya yavaşlaması halinde ilgilerini kısa bir sürede alternatif alanlara yoğunlaştırması olacak. 2014’de yurtiçindeki yatırımların yavaşlaması veya risklerin artması halinde benzer bir sürecin yaşanması ve “yurtiçindeki temkinli duruş”a, “yurtdışındaki aktivite artışı”nın eşlik etmesi yüksek olasılık.

İSMAİL ŞAHİN / Sözcü Gazetesi