Yabancı yatırımın 3'te 1'i gayrimenkule geldi!

Türkiye'de yabancı yatırım 2014'te seyrini koruyup 12.5 milyar dolar seviyesinde kalsa da, 2015'e yüzde20'lik düşüşle girdi. Bu yıla dair umutlar yine 12 milyar dolar seviyesi. Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) Başkanı ve Shell Türkiye Ülke Başkanı Ahmet Erdem ile hem yabancı yatırımı hem de tavan fiyat ve karlılık sorunu yaşayan akaryakıt sektörü konuşuldu.

İlk yarıdaki düşüşe rağmen yıl sonu hedefi 12milyar dolar. Ne olacak da yıl toparlanacak?

1 senelik istatistikler bazen bir şey ifade etmeyebiliyor. Geçen sene ikinci yarıda olan bir iki yatırım bu yıla sarksaydı başka istatistikler ortaya çıkardı. Vay ilk yarı düşmüş diye bakmamak lazım. Fırının ekmek satışı gibi düz bir grafiği yok, belli anlaşmalar ya da alımlar tabloyu değiştirebiliyor. Biz de bu yıl sonunda böyle bir toparlanma bekliyoruz. Bu noktada yatırımların kategorilerine bakmak önemli. Üretime ve katma değere yönelik, kalıcı istihdam ve katma değer yaratan sürdürülebilir yatırım gerek. Genelde öyle oluyor, ama bazı dönemlerde gayrimenkul öne çıkıyor. Bu dönemlere dikkat etmek lazım.

Türkiye'de tehlike arzeden oranlarda mı?

Önceki yıllarda yüzde 20'lerdeydi. Ama 2014'te yüzde 33'e çıktı. 12 milyar doların üçte biri gayrimenkule geldi. Gayrimenkulün artması kötü bir şey değil ama oransal olarak artması dikkat edilmesi gereken bir konu. Çünkü üretime, katma değere yönelik yatırımlar değil. Halbuki bu tür yatırımların varlığını artırmamız lazım. 2014'te yatırımın yüzde 22'si üretime, 12'si finansa geldi.

‘SEÇİMİN DRAMATİK ETKİSİ OLMAZ'

İlk yarıda düşüşe rağmen hedefin aynı kalması gayrimenkule güvenmekten mi kaynaklanıyor?

Gayrimenkul değil de, üyemiz olanlar açısından söyleyeyim: yatırımcılar kısa dönemde olan dalgalanmalar, seçimlerden dramatik olarak etkilenmez. Seçimler kısa vadeli etkiler, bu yılı bile etkileyeceğini öngörmüyorum ben.

Kurda artış yabancı yatırımcıda "Türk şirketler ya da Türkiye'de yatırım yapmak ucuzladı" etkisi yarattı mı?

Tam değil. Uzun vadeli yatırım kısa vadeli hareketten etkilenmez. Satın almada maliyetiniz düşmüş gibi gözüküyor, ama kazandığınız TL olacağı için çok da fazla etkilenmez. Hatta şirketin dövize bağlı maliyetleri varsa risklidir. Kurdaki dalgalanma Türkiye'nin cazibesini çok etkilemez. Zaten son dönemde Türkiye'nin rakibi ülkelerde de benzer kur hareketleri görüldü.

‘92 YILDIR VARIZ'

Tavan fiyatla ilgili yurtdışından nasıl bir görüş iletiyorsunuz EPDK'ya?

Akaryakıt sektörü 120 milyar TL'lik büyüklüğü olan bir sektör. Kâr oranlarındaki ufak dalgalanmalar bile büyük negatif sonuçlar doğurabiliyor. Müdahaleler idarelerin takdirinde, ama önemli olan ortak hareket etmek. Bu konuda öyle bir konu. EPDK görüşlere açık. Etki analizleri yaparak adım atmalıyız. Bu görüşlerin dikkate alınacağını düşünüyoruz. Türkiye potansiyel olarak cazibesini koruyor. Biz de büyümek istiyoruz ama kârlı olmazsa anlamı yok. Kârlı bir şekilde büyümeye devam edeceğiz. Türkiye'de 92 senedir varız. Oldukça zor dönemlerde de çalıştık Türkiye'de. Uzun vadeli yatırımcı boş laf değil yani.

Tek parti iktidarı yerine koalisyon olması yabancı yatırımcı için risk algısı yaratıyor mu?

Koalisyon olması negatif algı oluşturmaz. Tüm yatırımcıların bakış açısı bu geçiş döneminin bir an önce tamamlanması, ekonomik konulara hızla odaklanan bir sürece geçilmesi olacaktır. Ne kadar hızlı ve sağlıklı geçilirse o kadar iyi. Yabancı yatırımcılar da bu görüşte.

Erken seçim arzu edilen bir opsiyon değil o zaman?

Aynen. İş dünyası bu sürecin bir an önce sonuçlanmasını istiyor. Erken seçim gibi yeniden bir sürece girilmesini tercih etmeyiz. O zaman kaybı ve aynı belirsizlik uzamasanın devamı olur.

‘İSTASYONLARIN %10-15'İ TRANSFER OLUR'

Münhasırlık anlaşmaları bu yıl yenileniyor. Oyuncu payları değişir mi?

İstasyon sayılarında çok büyük bir değişim olacağından emin değilim. 2010 senesinde bin 5 civarında farklı şirkete geçmişti. Yani toplamın yüzde 12-13'üne denk geliyordu. Bu sene de herhalde aşağı yukarı yüzde 10-15 gibi benzer sonuç olur.

Anlaşmalar zaten az kâr eden bir yılın ardından şirket bütçelerini nasıl etkileyecek?

Her şirket aldığı tedbirlerle farklı sonuçlar elde edebilir. Ama sadece bu sene masraf olacak diye de bakmamak lazım, o anlaşmayı yaparken 5 senelik perspektif koyuyor kendisine. Bu sene olumsuz etki yapsa dahi 5 senelik süreçte farklı sonuç elde edebilirsiniz.

Habertürk