Yabancıya konut satışı fiyatları etkiliyor mu?
Yurtdışında yabancılara ilişkin doğrudan konut satışı gerçekleştiren şirketlere devlet desteğini öngören uygulamanın ev fiyatlarını yükselteceği olasılığı sosyal medyada tepkilere neden olurken, sektör temsilcileri yabancıya kiralama yoluyla verilen oturum izninin kaldırılmasını istiyor. Yeni düzenleme çerçevesinde doğrudan yurt dışında gayrimenkul pazarlayan ve satan şirketlere devlet desteği verilecek
Ticaret Bakanlığı, geçen günlerde hayata geçirdiği düzenlemeyle beraber yabancıya konut satışını da döviz kazandırıcı hizmetler kapsamına dahil etti. Yeni düzenleme çerçevesinde doğrudan yurt dışında gayrimenkul pazarlayan ve satan şirketlere devlet desteği verilecek. Düzenleme, gayrimenkulde fiyatları yükseltebileceği ihitmaliyle sosyal medyada tepkilere neden olurken, yabancıya satış yapan sektör temsilcileri düzenlemenin sektörün global anlamda oyuncu olmasını sağlayacağına dikkat çekti.
Tepki çeken noktanın altını çizen sektör isimleri, konut kiralama yoluyla oturum izni alarak kiraların artmasına sebep olan kitleyle sınırlı sayıda alımda bulunan yatırımcı grubun karıştırılmamasının gerektiğine dikkat çekerken, Türkiye’nin oturum programı geliştirerek bunu 150 bin dolar ile 200 bin dolar karşılığında vermesinin gerektiğine vurgu yapıldı.
İşte sektör temsilcilerinin konuyla ilgili açıklamaları ve önerileri...
OTURUM PROGRAMI HAZIRLANMALI
Düzenlemeye ilişkin açıklamalarda bulunan Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği (GİGDER) Başkanı Ömer Faruk Akbal, dünyada özellikle Amerika ve ABD’de gayrimenkul alanında faaliyette bulunan büyük firmaların bulunduğuna dikkat çekerek, “Türkiye uluslararası gayrimenkul firması çıkarma alanında ne yazık ki istenilen seviyeye henüz ulaşamadı. Düzenlemeyi hem Türkiye’ye yabancı gayrimenkul yatırımcısı çekme hem de yurtdışında bu konuyla ilgili markaların oluşması açısından çok önemli bir atılım olarak görüyoruz” şeklinde konuştu.
Düzenlemenin yalnızca yurtiçine yatırımcı çekmek şeklinde görülmesinin yanlış olduğunu aktaran Akbal, "Bu sadece bir kısmı. Diğer kısmı ise uluslararası alanda markalarla rekabet etme imkanı sağlaması" diye konuştu ve gayrimenkulün yalnızca satış anlamında değil, emlak yönetimi, gayrimenkul fonu, teknoloji üretimi gibi birçok farklı alanda büyük markaların hizmette bulunduğu bir alan olduğunu vurguladı. Akbal, "Bu destekler de gayrimenkulün etrafl ıca büyümesini sağlayacak bir anlayışın önemli bir adımı olacak" açıklamasında bulundu.
REKABET YERİNE MANİPÜLE VAR
Diğer yandan Akbal, Türkiye’de özellikle kiralama yoluyla oturum izni alan geniş bir kitlenin bulunduğunu vurgulayarak; "Türkiye daire kiralayan yabancıya 1 yıl oturum hakkı veriliyor. Hiçbir ülkede böyle bir uygulama yok" şeklinde konuştu, fakat çalışma ya da öğrenci vizesi olanlara verildiğini ya da 300-400 bin dolarlık oturum programıyla bu şekilde hak kazanıldığını belirtti. Akbal, Türkiye'nin de kiralamayla oturum hakkı yerine 150-200 bin dolar ödeyene bu hakkı vermesi gerektiğinin altını çizdi.
"Herkes vatandaşlık için gelmiyor. Aslında vatandaşlık isteyenlerin oranı azınlıkta" diye konuşan Akbal, oturum programı hayata geçirilirse Dubai'ye giden bu kitlelerin çekilebileceğini, çok fazla rekabetçi olunması gereken bir alanda konunun manipüle edildiğini ve ülkenin geleceği ile oynandığını dile getirdi.
YABANCIYA SATILAN KONUTLARIN YARISI KİRALANIYOR
Bu sene yabancıya stışı yapılan 58 bin konutun 30 bininin yeniden kiraya verildiğinin altını çizen Akbal, "Bu da piyasaya yeni kiralık arz sunulması demek. Mülteciye kızıp bizi dövmesinler" dedi ve her sene 10 milyar dolara yakın bir girdi sağlandığına, turizim gelirinin üçte biri kadar gelirin söz konusu olduğuna vurgu yaptı.
YABANCIYA SATIŞ 10 YILDIR YAPILIYOR, FİYATLAR 1 SENEDE YÜKSELDİ
Düzenlemenin sektörün uzun zamandır üzerinde çalıştığı ve beklediği bir uygulama olduğuna dikkat çeken Inhouse Global Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Ergüven, "Gayrimenkulün bu alanı doğrudan döviz girdisi sağlıyor. Döviz girdisi sağlayan diğer sektörlere destek veriliyor" şeklinde konuştu. Fiyatların yükselmesinin sebebinin yabancılar gibi göründüğünün, ancak yabancılara 10 senedir konut satıldığının altını çizen Ergüven, fiyatların 1 senedir artışta olduğunu belirtti.
Fiyat artışlarındaki en büyük sebebin konut üretiminde son 3-4 yıldan bu yana yaşanan düşüş olduğunun altını çizen Ergüven, yükselişin özellikle salgının ardından faiz oranlarının düşük kalması sebebiyle orta ve üst segment yatırımcının belli bölgelerde gayrimenkul yatırımlarına yönelmesinden ortaya çıktığını ifade etti.
İşi hakkıyla yapan firmaların pazarlama ve tanıtım gibi alanlara para harcadığının altını çizen Ergüven, yeni uygulama ile işi düzgün yapan lisanslı firmaların merpen altı firmalardan ayrılacağına dikkat çekti.
Dünya'dan Leyla İlhan'ın haberine göre; düzenlemenin emlak sektörüne çok yarar sağlamayacağına vurgu yapan İstanbul Emlak Komisyoncuları Başkanı Nizamettin Aşa, “Yabancıya satış yapan biz değiliz. Bizim emlakçıların yüzde 1-2’si bile değil. Bazı ajans adı altında çalışanlar ile yabancı aracılık acente şirketleri ve kaçak çalışanlar bu işi yapıyor. Biz yüzde 2 komisyonu zor alırken, onlar en az yüzde 10 komisyonla çalışıyorlar. Dolayısıyla Türkiye emlak sektörüne faydası olmayacak” açıklamasında bulundu.
Sektörün düzene kavuşması için önce yabancı ajans ve acentelerin piyasada çalışmasını disiplin altına almak gerektiğini belirten Aşa, “Taşınmaz Ticareti Belgesi olmayan aracılık hizmeti veremiyor. Ancak ajans adı altında bu yapılıyor” dedi. Bu tür satışlarda mevcut olan Taşınmaz Ticareti Belgesinin zorunlu hale getirilmesi gerektiğini kaydeden Aşa, “Bu alan belgeli Türk emlak firmalarına açılmalı” dedi. İstanbul Emlak Brokerlerı Kulübü Başkanı Ulvi Özcan, Ticaret Bakanlığı’nın yeni çalışmasını sektöre bir destek gibi görünse de, ülkedeki kira sorununun günden güne büyüdüğü gerçeği dikkate alındığında zamanlaması doğru olmayan bir uygulama olarak niteledi. Toprağın ihracatına karşı olduğunu belirten Özcan, “Eğer devlet sektöre destek vermek istiyorsa, emlakçının kim olduğunun belli olduğu, emlakçılığın standartının düzgünce belirlendiği bir mevzuat için destek sunmalı” dedi. Özcan, “Çünkü şu anda herkes emlakçı olabiliyor. Hiçbir denetim yok. Dolayısıyla bir ilanı portallara 10 emlak ofisi giriyor. Bundan da legal çalışan, saygın emlak ofisleri olumsuz etkileniyor. Emlakçının kim olduğu belli olmalı ki ‘emlakçı tarafından dolandırıldı' gibi ithamların hedefi legal ofisler olmamalı. Mevcut düzenleme sektörün geneli yerine, kısıtlı sayıda birkaç firmaya fayda sağlayacak" diye konuştu.
Konut fiyatları neden artıyor? Yabancıya satış satılık ve kiralık ev fiyatlarını etkiliyor mu?
Konut fiyatlarındaki artışın nedeni yabancıya satış mı?