Yedikule'deki tarihi bostanlar için 3 plan ortaya çıktı!

Yedikule’de tarihi bostanların üzerine yapılmak istenen park için 1 değil 3 farklı proje birden olduğu ortaya çıktı. Şantiye alanında tabelayla ilan edilen ‘Uygulama Planı’nda tarihi bostanlardan bir bölüm ‘boş’ bırakılmış. Üzerinde ne olduğuna dair herhangi bir bilgi bulunmuyor. 

Ama Fatih Belediyesi’nin basına dağıttığı bilgi notları ve planlarda tarihi bostanlarda 4 dönümlük arazi ‘park ve yeşil alan’ olarak planlanmış. İstanbul 2. Numaralı Koruma Kurulu’ndan geçirilen avan projede ise aynı 4 dönüm, imara açılarak üzerine 2 ve 3 katlı konutlar yapılmış. Tarihi Sur Koruma Bandı’nda ve sit alanı içinde yükselen Yedikule Konakları da daha önce benzer şekilde inşa edilmişti. 

Fatih Belediyesi yetkilileri, Radikal’in soruları üzerine, uygulama planında ‘boş bırakılan’ geniş bölümde kamulaştırma sorunları olduğunu, bu nedenle planda boş bırakıldığını söyledi. Toplam 4 dönümlük bostanda 3 değişik plan olmasıyla ilgili olarak ise belediyeden bir açıklama gelmedi. 

Sadrazam ve Ortodoks Kilisesi’nin bostanları

Yedikule’deki şantiye tabelasında ‘boş bırakılan’ bölgelerde Sadrazam Bayram Paşa ve Panayia (Belgrad) Rum Ortodoks Kilisesi’nin 18. yüzyıldan beri ekilen bostanları var. 

Ancak yine 2 No’lu Yenileme Alanları Koruma Bölge Kurulu’nun 25 Haziran’da revizyonlarla onayladığı avan projede boş bırakılan bu bölgenin imara açıldığı göze çarpıyor. Avan projede üzerine “Detaylar uygulama projesinde verilecektir” notu düşülmüş. Radikal’in ulaştığı projeye göre ayrıca: 

Hazinedar Süleyman Ağa’nın bostanının yerine ‘Sur Kenarı Cafe’, ‘mevsimlik çiçek alanı’, giriş meydanı, yürüyüş yolu ile süs havuzu inşa edilecek. II. Mahmut döneminden kalma kesme taştan yapılma tarihi su sarnıcı yürüme yolunun altında kalacak. Tescil başvurusu yakın zamanda yapılan 4 tarihi kuyu da projeye dahil edilmemiş, hatta birinin yerinde ‘su deposu’ yapılması planlanmış.

Sadrazam Bayram Paşa’nın bostanının bulunduğu alanda, planda 460 metrekarelik ‘Sur Dibi Restoran’, ikinci bir ‘Sur Kenarı Cafe’, spor alanı ve çocuk oyun parkı görülüyor. Bostanların yığma taştan set duvarlarının üzerinde 57 araçlık iki otopark yer alıyor. 

İsmail Paşa’nın bostanının bulunduğu alana 844 metrekarelik ‘çocuk macera ve egzersiz alanı’, 700 metrekarelik ‘ıslanma havuzu’, ‘Spor cafe’, 184 metrekarelik ‘hayvan dolaştırma alanı’ yapılacak.

Yedikule Zindanları’nın hemen yanına ‘Zindan Cafe’ planlanmış.

Bostanlar için pek çok ‘söz’ verildi

Yedikule Bostanları’nı Koruma Girişimi’nden Yüksek Mimar Ufuk Berberoğlu “Yedikule Konakları’nın bulunduğu alan, tarihi bostan alanıyken, bugün park ve sur manzaralı konutlar olarak karşımızda. Şimdi bu projeyle de parka ve surlara bakacak yeni yoğun yapılaşmanın ayak sesleri duyuluyor” diyor. 

Öte yandan Tarihi Yedikule Bostanları’nda ‘park yapılması bile’ hem Türkiye’nin imzaladığı uluslararası sözleşmelere hem de bu doğrultuda hazırlanan kent planlarına aykırı bulunuyor. Peyzaj Mimarları Odası’nın bir itirazı daha var: “Park projesini hazırlayan 2 firmanın da tescil belgesi yok. Bu nedenle hazırladıkları planlar da iptal edilmeli.” 

Harvard Üniversitesi’nden Aleksandar Shopov ve Bilgi Üniversitesi’nden Ayhan Han’ın Toplumsal Tarih dergisinde yayınlanan makalesine göre kökeni 17’nci yüzyıla dayanan bostanların yıkılması, mevcut imar planlarına aykırı. UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme gereğince 2011’de İBB tarafından hazırlanan Tarihi Yarımada Yönetim Planı’nda “1875 tarihli haritada yer alan ve günümüze kadar mevcudiyetini devam ettiren bostan alanları korunacaktır” denilmiş. Planda ayrıca ‘Doğal niteliğini korumuş bostan alanları’ 2. Derece Koruma Bölgesi olarak listelenmiş. 

Peyzaj Mimarları Odası Genel Sekreteri Redife Kolçak: 6235 sayılı TMMOB Kanunu’na göre hem avan projeyi hazırlayan Salarha Şehircilik’in hem de uygulama projesini çizen Kutup Planlama’nın odamızda firma tescil belgesi yok ve peyzaj projesi çizmeleri yasal değil. Uzmanlık alanları peyzaj mimarisi olmayan firmalarca hazırlanan projelerin derhal iptal edilmesi lazım.

Bostandan 750 bin liralık konaklar çıkmıştı

Molozla kaplanan tarihi bostanların arkasında, 14 bloklu Yedikule Konakları yükseliyor. Konakların bulunduğu 7 bin 422 metrekarelik arazi de bir zamanlar bostandı. Önce bostan yıkılarak futbol sahası yapıldı. 2005 tarihli ‘1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nâzım İmar Planı’nda burası ‘Kara Surları İç Koruma Yeşil Alanı’ ve 2. Derece Koruma Bölgesi’ydi. Arazi, 2006’da 5366 Sayılı Kanun kapsamına alınarak ‘yenileme alanı’ ilan edildi ve yeni bir imar planı hazırlandı. 2008’de hazırlanan 1/1000 ölçekli imar planlarında ‘yeşil alan’ yok olmuş, yerinde konaklar belirmişti.

Belediye: ‘Kamulaştırma sorunu var’

Fatih Belediyesi, planda ‘boş bırakılan’ alanların kamulaştırma işlemi yapıldıktan sonra projeye tekrar dahil edileceğini söyledi. Avan projede 2-3 katlı bina görülen konutların yapılıp yapılmayacağı konusunda sessiz kalan Fatih Belediyesi yetkilileri “Söz konusu parsel 10.000 metrekare olup Rum Vakfı’na aittir. Kamulaştırma maliyetini minimuma indirmek için yüzde 20’sinde düzenleme yapılmıştır. Yüzde 80’lik kısmın kamuya bedelsiz terki hedeflenmiştir.’’