Yüksek kiralara karşı ne yapılabilir?
Yükselen kiralar Türkiye'de genelinde gündemdeki yerini korumaya devam ediyor. Peki, artan kiralar karşısında ne yapılabilir? İşte sektörün önde gelen isimlerinden öneriler...
Son zamanda yükselen kira fiyatları tartışmalara neden oldu. Hürriyet'ten Barış Özkan'ın haberine göre; yüz yüze eğitimin başlaması ve kentsel dönüşüme giren bölgelerde başlayan kiralık ev fiyatlarındaki yükseliş hemen hemen her şehirleri etkiledi.
Yükselen kira fiyatlarına çare olacak ise yeni bir formül değerlendirilmeye alındı. Avrupa ülkelerinde uygulanan formüle göre şirketler belli bir süre kiraya verilmek şartıyla ev veya iş yeri üretimi yapacak. Peki bu formülü etkisi ne olur? Sektör temsilcileri kira fiyatlarına çözüm olarak değerlendirilen formülün fayda sağlayacağı görüşünde bulunurken kısa vadede fiyatların inmesi için ise atıl durumdaki binaların dönüştürülmesi önerisini yaptı.
Mutlaka yararı olacaktır
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa formül hakkında yaptığı açıklamada uygulamanın tam çözüm olmasa bile mutlaka fayda sağlanacağını dile getirdi.
Konut olarak acil ihtiyaç olan bir dönem olduğunu dile getiren Aşa, “Muhtemelen bu döneme yetişmeyecek. Çünkü yeni bir inşaat vakit alan bir süreç. Şu an atıl olan binalar dönüşürse o zaman çözüm olabilir. Projelerin sıfırdan yapılması durumunda, zaman yetişmez. Önümüzdeki yıllar için çözüm olması mümkün. Sıkıntı şu an var ve ben önümüzdeki 2-3 yıl bu sorunun devam edeceği düşüncesindeyim. Düşünülen çözüm mutlaka faydalı olur ancak bu önümüzdeki dönemler için geçerli.” ifadelerini kullandı.
Fiyatlardaki köpük azalır
İlk olarak atıl durumda olan binaların stüdyo şeklinde dönüştürülmesinin, özellikle yurtta kalmak istemeyen öğrenciler için çözüm niteliğinde olacağını söyleyen belirten Aşa, “Söz konusu proje gerçekleşirse şu anda fiyatlarda oluşan köpük gider. Ben kentsel dönüşümlerin gerçekleşmesi halinde de kiraların normale döneceğini söylemiştim. Düşünülen çözümün uygulanması halinde sektördeki psikolojik baskı da azalır diye düşünüyorum. Mal sahiplerinin üzerindeki yanlış psikoloji de giderilmiş olur.” açıklamasını yaptı.
"Boş binalar dönüştürülmeli"
Gayrimenkul Hukukçusu Ali Güvenç Kiraz:
"Burada yapılmak istenen temelde kiralanan taşınmazlarla ilgili kira geliri elde eden şirketlere vergi avantajı sağlamak. Mevcutta boş olan ofisler, kiralık mülke çevrilirse ve bunlar içinde vergi avantajı sağlanırsa o zaman bir çözüm olabilir. Ofis katlar 1+1, 2+1 gibi projelere çok kolay dönüştürülebilir. Dolayısı ile bu düzenleme iyi bir düzenleme, dünyada örnekleri de var. Kiraları da düşüş eğilimine sokabilir ancak mevcut mülklerin dönüştürülmesi çok daha faydalı olur.
Kira artışlarının temelinde talebi karşılamayan arz var. Sokak arası müteahhitlerin bu talebe yetişmesi mümkün değil. Bu projeleri yapacak üreticilerin büyük konut üreticileri olması lazım. Bu şirketler de 2016 ve 2019 krizlerinde büyük zarar gördüler.
Şu an boş olan, kullanılmayan ofisler, AVM’ler, taşınmazlar hızlı bir şekilde dönüştürülürse ve bu avantaj şu an içinde uygulanırsa çok daha etkili olur düşüncesindeyim. Ben bunun çok ciddi bir talep göreceğini düşünüyorum ve talep karşılandığında fiyat artışları da mutlaka duracaktır. Ev sahipleri kiracı bulmakta zorlanırsa kira beklentileri de mutlaka düşecektir."
"HER TÜRLÜ ARZ ARTIRILMALI"
Gayrimenkul Uzmanı Ahmet Büyükduman:
Bunun için çok uzun vadeli ve düşük faizli kredi kullanılması lazım. Türkiye’de müteahhitlerin öz kaynak sorunu var. Konut üretimi düştüğü için kiralar artıyor. Bunu çözmemiz lazım. Avrupa ve ABD’de kiralar yükseliyor. Dünyadan bağımsız yaşadığımız bir durum değil bu. Her türlü arzın artırılması gerektiğini düşünüyorum.
