Yüzde 1'in altını görmeden kredi almayın

Merkez Bankası'nın faiz indirimine bir süre daha devam edip daha sonra  üç yıl sabit tutacağı açıklamasıyla birlikte piyasa faizi olarak da  adlandırılan bono faizi tek haneli rakama giderken bankalar da kredi  faizlerini indirmeye başladı. Dün Halk Bankası'na konut kredisi faizini  üç yıla kadar 1.18'e çekti. Banka 5 yıllık krediyi yüzde 1.23'e 10  yıllık krediyi ise yüzde 1.27'ye indirdi. Halkbank bu indirimle  piyasadaki en ucuz kredi faizine sahip banka oldu. Ancak bu faizin bile

yıllık bileşik tutarı yüzde 15.80'i buluyor. Bankanın 10 yıl vade için belirlediği faiz oranı yüzde 1.27'nin yıllık bileşik tutarı ise yüzde  16.35'e denk geliyor. Oysa Merkez'in ekonominin canlanması için kredi faizlerini aşağı çekme amacıyla 'bono faizini tek haneye indireceğim' açıklamasıyla birlikte gösterge bono faizi yüzde 10.35 ile tarihi en düşük düzeye geriledi. Bankacılar, bono faizinin tek haneli rakama ineceğinden şüphe duymuyor. Piyasa faizi olarak da bilinen bono faizinin bu inişine bankaların Merkez Bankası'nın amacına uygun olarak kredi faizlerinde nasıl bir tepki vereceği ise şimdi merakla beklenmeye başladı.

Halkbank üç yıla kadar faizi 1.18'e çekti
Halkbank tüketici ve konut kredilerinde faiz indirdi. Bireysel kredilerdeki yeni faiz indirim çerçevesinde tüketici kredilerine yüzde 1.45, konut kredilerine yüzde 1.18'den başlayan faiz oranları uygulanacak. Kamu çalışanları ile maaşlarını Halkbank'tan alanlar için konut kredileri faiz oranı 61-120 ay vade aralığında yüzde 1.36'dan yüzde 1.27'ye, 1-60 ay vade aralığında yüzde 1.32'den yüzde 1.23'e indi.

Arada 6 puanlık fark var
Çünkü Merkez Bankası'nın faizi indireceğim söylemi ve bono faizlerinin de buna karşılık vermesine rağmen en iyi kredi faizi ile bono faizi arasındaki fark 6 puanı buluyor. Bankaların genelinin uyguladığı kredi faiz oranı ile bono faizi arasındaki fark ise 7-8 puanı geçiyor. Uzmanlar bono ile kredi faizleri arasındaki farkın en fazla 2 puan olması gerektiğini belirtiyor. Bu nedenle konut kredisini faizlerinin yıllık bileşik yüzde 12.5'e kadar inmesi gerekiyor. Bunun aylık karşılığı ise yüzde 0.98'lik faiz. Eğer bono faizi Merkez'in hedeflediği ve bankacıların da beklediği gibi yüzde 10'un altına gerilerse kredi faizlerinin dünyaca kabul edilebilir ölçü olan 2 puan fazlası yani yıllık yüzde 12 aylık ise yüzde 0.95'e gerilemesi gerekiyor.

0.88'e düşme ihtimali az değil
Merkez'e güven duyarak Hazine kağıtlarına saldıran bankalar faizin tarihi dibe inmesine neden oldu. Uzmanlar talep koşullarının ve artan işsizliğinin enflasyon endişesi yaratmayacağından yola çıkarak Merkez'in şu anda yüzde 8.25 olan gecelik faizi yüzde 7'ye indirebileceğini tahmin ediyor. Böylece bono faizinin de yüzde 9'a kadar gerileyebileceği tahmini de piyasa da genel kabul görüyor. Eğer bankalar Merkez'in çizdiği üç yıllık perspektife inanıp aynı hareketi kredi faizlerinde de yaparsa kredi faizinin de 2 puan fazla yani yüzde 11'lere kadar gerilemesi ihtimali yüksek. Bu durumda bankaların aylık kredi faizini yüzde 0.88 olarak ilan etmesi gerekecek.

2006'da 1.5 puandı
Kredilerin açılıp faizlerin inişe geçtiği 2006 yılına bakıldığında şu andaki konut kredisi faizlerinin ne kadar yüksekte kaldığı ortaya çıkıyor. Çünkü 2006'da kredi faizi yüzde 1.1'e kadar inmişti. Hatta yüzde 1'in altına inen bankalar bile vardı. Aylık yüzde 1.1'in yıllık bileşiği yüzde 14.03'e denk geliyor. Bankalar 2006'da yüzde 1.1 ile kredi verirken bono faiz oranı yüzde 13.41'i buluyordu. Diğer bir ifade ile kredi faizleri bono faizinin 1.5 puan üstündeydi. 2006'da enflasyon yüzde 8 civarındaydı ve enflasyonda yılın sonuna doğru yükseliş beklentileri hakimdi. Şimdi yıllık enflasyon yüzde 5.7 ve Merkez'in tahmini iniş sürecinin devam edeceği yönünde.

Pazartesi kritik gün, faiz yüzde 1.2'nin altını görebilir
Merkez'in açıklamalarının ardından ilk ses Halkbank'tan gelirken diğer bankaların da pazartesi veya salı günü yapılan toplantılar sonunda konut kredi faizlerinde indirime gitmesi bekleniyor. Merkez Bankası'nın para politikası ile bankalara yol gösterdiğini belirten Halkbank Bireysel Kredilerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Bilgehan Kuru, "Bankalar biraz daha cesur olacak. Kredi mekanizmasının eskisi gibi çalışması için enflasyonun kontrol altında olduğunu görmek durumundayız. Aktif kalitesinde daha fazla olmayacağına kanaat getirirsek reel faiz ile kredi faizi arasındaki fark en az iki puan daha daralacaktır" dedi.

Mevduatta yüzde 10.5-11 bir daha zor bulunabilir
Bono faizinin tarihin en düşük düzey olan yüzde 10.35'e gerilemesiyle bankalar da mevduat faizlerinde indirime hazırlanıyor. Faizin tek haneye iniceği yönünde oluşan güçlü inanç kredi faizinde enflasyon endişesi ile nazlanan bankaları mevduatta daha hızlı harekete geçirecek.

Şimdi alan 10 yılda 30 bin lira fazla faiz öder
Veriler şimdi konut kredisi alanların bankaya en iyi faiz oranı ile bile yıllık yüzde 3.30 daha fazla faiz ödediğini ortaya koyuyor. Eğer Merkez Bankası gecelik faizi yüzde 7'ye indirir ve bono faizi de yüzde 9'a kadar gerilerse konut kredisi faizi aylık yüzde 0.88'e gerilediğinde aynı oranda kredi alanların taksiti de aylık bin 353 liraya gerileyecek. Böylece vatandaşlar aylık 327 lira daha az taksit ödeyecek. 10 yıl sonunda ise faiz farkı 39 bin 240 olarak ev alan vatandaşın cebinde kalacak.
Rahim AK/Gazete Habertürk