Yüzde 25 sınırlaması kalksa da konut sektöründe ani fiyat artışları ve spekülatif hareketler engellenmeli!

Ev sahiplerinin de kiracıların da merakla beklediği tarih geldi çatto. 1 Temmuz itibariyle uzun zamandır devam eden ‘kiralara yüzde 25 zam sınırlaması’ kaldırılması öngörülüyordu. Ancak hükümetten konu ile ilgili resmi bir açıklama henüz gelmedi. 

Kiralarda yüzde 25 zam sınırının ne kadar uygulandığı tartışmalara konu olsa da bu kuralın tamamen uygulamadan kaldırılmasının kiracılar için de ev sahipleri içinde daha ciddi sorunlara gebe olduğu sık sık gündeme geliyor. 

Aslındacom'dan Berfin Bitirim'in haberine göre; kiralarda yüzde 25 artış sınırının kaldırılması, konut piyasasının gündemine yeni bir tartışmayı ekledi. Bu kararın hem ev sahipleri hem de kiracılar üzerinde
oluşturabileceği etkilerin iyi şekilde analiz edilmesi gerekiyor.  

Konut sahipleri açısından bakıldığında, kira artış sınırının kaldırılması, gelirlerin artması anlamı taşıyor. Özellikle ekonomik belirsizliklerin yaşandığı dönemlerde, kira gelirlerinin enflasyonla orantılı şekilde artmasını talep eden mülk sahiplerinin elini kolunu bağlayan sınırlamanın kalkmasıyla kiralarda artış olması öngörülüyor. 

Diğer taraftan bu kararın piyasa dengelerini nasıl etkileyeceği de bilinmiyor. Kira bedellerindeki yükselişlerin serbest bırakılması, piyasa içinde ani ve kontrolsüz dalgalanmaların önünü açıyor. Bu durum, konut piyasasında dengesizliğe ve hatta bazı bölgelerde yatırım risklerinin artması anlamı taşıyor. 

Kiracılar için durum biraz daha farklı ve endişe verici oluyor. Yüzde 25 sınırının kaldırılması, özellikle dar gelirli ve sabit gelire sahip kiracılar için daha ciddi ekonomik zorluklarla karşı karşıya kalınması anlamına geliyor. 

Yükselen kira bedelleri, zaten zor durumda olan birçok aileyi daha da zor duruma düşürebilir ve konut krizinin hissedilebilir şekilde artmasına zemin hazırlayan bir durum olabilir.  

TÜRKONFED Emlak Komisyonu Başkanı Bora Tren, kira bedellerindeki önlenemez artışların zaten son 2 senedir büyük bir problem haline geldiğine dikkat çekti ve kiracı ve ev sahiplerinin bu dönemde de anlaşmazlık yaşadığını belirtti. 

Bora Tren, konuya ilişkin açıklamasında "Ev sahipleri de çareyi kiracıyı tahliye ettirmekte bulmaya çalışıyor. Fakat borçlar kanunu kiracının tahliyesi konusunda bazı koşullar getiriyor. Bu şartlar tahliyeyi imkansız duruma getiriyor, tahliye imkanının olduğu durumda da, uzun süren mahkeme süreçleri sebebiyle, ev sahipleri 2-3 sene uğraşmak zorunda kalıyorlar. Tabi aynı şekilde kiracıların mağdur olduğu senaryolarla da karşı karşıya kalınması olası. Yüzde 25 sınırlaması getirilmeseydi ve artışlar eskisi gibi TÜFE oranında yapılsaydı, problemler bu denli olmayacaktı. Tabi bu durumda da başka problemler söz konusu olabilirdi. Çünkü yükselen enflasyon oranı ile birlikte, insanların alım gücün düştü" ifadelerine yer verdi. 

Artan kiralar, düşük gelirli ailelerin barınma güvencesini ciddi şekilde tehlikeye atarken, İstanbul’un Bakırköy ilçesinde yaşayan 63 yaşındaki Ç.P., bir sene önce 12 bin TL'ye kiraladığı konut için bu sene kendisinden 22 bin lira talep edildiğini belirtti ve yüzde 25 zam sınırı henüz bitmediği halde ev sahibinin çevredeki kira ücretlerini bahane ederek kendisinden bu ücretin istendiğini söyledi. 

Kiracı Ç.P. konuyla ilgili "Ben bu konutta oturmaya başladığımda ücretler üç aşağı beş yukarı aynıydı. Bir yıl sonraysa tamamen bambaşka bir ücretten bahseder duruma geldik. Bir yıl içinde ne değişti de bu kadar yüksek fiyatlardan konuşuyoruz bilmiyorum. Bu kadar yüksek bedelleri nasıl ödeyecek bu insanlar? Hadi diyelim ki ben kendimi zorladım ödedim; faturalar ne olacak, bütün bir ay yemek yemeyecek miyiz?" ifadelerini kullandı. 

Kiralarda yüzde 25 zam sınırının kaldırılmasının olumlu bir gelişme olduğuna vurgu yapan Emlakçı Gündüz Aydın, ise konut sahiplerinin zaten söz konusu sınırlandırmayı kabul etmediklerinin altını çizdi. 

Kiracının devletin verdiği hak olan yüzde 25 kira zammını uygulamak istediğinde iki taraf arasında sorun çıktığını dile getiren Gündüz Aydın, konut sahiplerinin, emlakçılara başvurarak kiracı ile uzlaşmak için yardım istediğini söyledi. 

Kira zam dönemi geldiğinde iki tarafında empati yapması gerektiğine dikkat çeken Aydın, tarafların sağduyulu olması gerektiğinin ve hakkaniyet gözeterek zam yapılması gerektiğinin altını çizerek, "Vatandaşlar bazen rastgele konuşuyor. Kanun ne diyorsa ona göre hareket edilmesi gerekiyor. Ancak her alanda fiyatlar çok yükseldiği için yüzde 25 kira sınırlaması düşük kalmıştı" diye konuştu. 

Yüzde 25 kira sınırlamasının kaldırılmasından sonra hem konut sahipleri hem de kiracıların haklarının korunabilmesi için harekete geçilmesinin önemli olduğu ifade ediliyor. Kira bedellerindeki yükselişlerin dengeli ve adil bir şekilde uygulanabilmesi için kapsamlı bir yasal çerçeve ve denetim mekanizmasının işlemesi gerekli. 

Kiracıları koruyacak sosyal konut projeleri ve kira yardımları gibi destekleyici politikaların uygulanması sorunları azaltabiliyor. 

Ayrıca, piyasanın yakından izlenmesi ve gerektiğinde müdahalelerin yapılabilmesi oldukça önemli. Piyasa düzenleyici kurumların, ani fiyat artışlarını ve spekülatif hareketleri önlemek amacıyla etkin bir rol oynaması gerekiyor.

Konut sektöründe yeni dönem yarın başlıyor! Yeni kiralar nasıl olacak! İşte örnek kira hesaplaması!