Zenginlere vergisiz hizmet 'GYO sistemi'

Vergi, devletin gerçek ve tüzel kişilerden devlet harcamalarını karşılamak amacıyla aldığı ekonomik yükümlülüktür. Devlet, kimin ne kadar vergi ödeyeceğini ve devlet harcamalarını ihtiyaç sahibi hangi sosyal gruba yapacağını belirle-yerek hedeflediği sosyal adalet sistemini oluşturmaya çalışır. Kısaca vergiler zenginden daha çok alınıp ve fakire daha çok harcanarak toplumsal eşitliğe de katkı sağlamış olur.

Bu işin teorisi, ya uygulama örnekleri nasıl? Sermaye piyasasının ve gayrimenkul sektörünün gelişmesini desteklemek için gayrimenkul yatırım ortaklığı (GYO) şirketleri borsada kurumlar vergisi ödemezler. Amaç; bireysel küçük yatırımcının büyük gayrimenkul şirketlerinin gelirlerinden yararlanması ve gayrimenkul sektörünün de küçük birikimlerle hızla büyümesidir.

Şimdi Türkiye gerçekleşmesine kısaca göz atalım: Öncelikle gayrimenkul sektörünün ve borsanın geliştirilecek bir bireysel yatırımcı kitlesi hâlâ var mı?

Bireysel yatırımcı GYO şirketlerinin kârından yararlansın denilir ama bu şirketler halka arz edilirken vergi ödemeyecek şekilde düşünülerek fi-yatları belirleniyor. Fiyatların da etkisi ile yerli bireysel yatırımcıdan daha ziyade yabancılar tarafından satın alınırlar. (Örnek Akmerkez, Sinpaş GYO) Bu sayede vergi kazancı küçük yatırımcının değil hisse sahibinin kârına dönüşüyor.

Peki; GYO şirketleri vergi ödemiyor ama sosyal devlet anlayışına bir katkıları var mı? İşte işin asıl püf noktası da burada. Halka açık GYO şirketlerinin yaptıkları yatırımlara bakınız. Bırakın alt gelir grubunu orta gelir ve ortanın üst grubuna dahi zor iniyorlar. GYO şirketlerimizin yatırımlarını daha çok villalar, iş kuleleri, plazalar, özel yaşam alanları gibi lüks yerlerde görüyoruz. Vergisizce…..

Peki, ne kadar kâr yaptıklarına da bakalım mı? Veya soralım, GYO'lar inşaat müteahhitlerini kârlılıkta geçebiliyorlar mı? Hem de vergisizce…..

Not: 20 Kasım günü "Türk yatırımcı suçlu da yabancı çok mu dürüst" yazdık. Hemen bir gün sonra Turkcell hisse senedinde sert işlemler yaşandı. Yabancılar çok duyarlı; derhal cevap verdiler. Teşekkürler yabancı!

İBRAHİM KAHVECİ/YENİ ŞAFAK