10 soruda hazineye ait tarım arazilerinin satışı 2018!

26 Nisan 2012 tarihi itibarıyla belediye ve mücavir alan sınırları içinde yer alan ve imar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan Hazineye ait tarım arazileri satılabiliyor. 

Söz konusu tarım arazileri toprak, topografya ve iklimsel özellikleri tarımsal üretim için uygun olup, hâlihazırda tarımsal üretim yapılan veya yapılmaya uygun olan veya imar, ihya, ıslah edilerek tarımsal üretim yapılmaya uygun hale dönüştürülebilen araziler oluyor. 

Peki, Hazineye ait hangi tarım arazileri satılabilir? Hangileri satılamaz? Hak sahipleri kimlerdir?

1- Hak sahipleri kimler?

26/4/2012 tarihi itibarıyla belediye ve mücavir alan sınırları içinde yer alan ve imar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan Hazineye ait tarım arazilerini, 30/3/2014 tarihi itibarıyla en az üç yıldan beri tarımsal amaçla kiralayan ve kira sözleşmesi halen devam eden kiracıları veya bu arazileri aynı süreyle tarımsal amaçla kullanan ve kullanımlarının halen devam ettiği belirlenen kullanıcıları ya da paydaşlarından; başvuru süresi içerisinde bu arazileri doğrudan satın almak için başvuruda bulunan ve tespit ve tebliğ edilen rayiç bedeli itiraz ve dava konusu etmeksizin kabul edenler hak sahibi oluyor.

2- Satışa konu edilebilecek Hazineye ait tarım arazileri hangileridir?

a) 26 Nisan 2012 tarihi itibarıyla belediye ve mücavir alan sınırları içinde yer alan ve imar planı bulunmayan veya imar planında (ölçeğine bakılmaksızın nazım imar planları ile 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı) tarımsal amaca ayrılanlar,

b) Kamu hizmetine tahsis edilmeyen veya fiilen bu amaçla kullanılmayanlar,

c) Deniz kıyı kenar çizgisine beş bin metre mesafenin dışında bulunanlar,

ç) Tabii ve suni göllerin kıyı kenar çizgisine beş yüz metre mesafenin dışında bulunanlar,

d) İçme suyu amaçlı barajların mutlak ve kısa mesafeli koruma alanları dışında kalanlar,

e) Satış tarihi itibarıyla arazi toplulaştırılması yapılmayacaklar,

f) Özel kanunlar kapsamında kalmayanlar,

g) Kadastrosu yapılanlar.

3- Hangi hazineye ait tarım arazileri satılmaz?

Hazineye ait tarım arazilerinden; Hatay ili sınırları içerisinde bulunanlar ile Çanakkale İlinin Bozcaada ve Gökçeada ilçeleri sınırları içerisinde bulunanlar satışa konu edilmiyor.

Ayrıca, Bakanlıkça satılamayacağı tespit edilen ve valiliklere (defterdarlık) bildirilen il, ilçe ve köylerde bulunan Hazineye ait tarım arazileri de satılamıyor.

Hazineye ait tarım arazilerinden; irtifak hakkı tesis edilen veya kullanma izni verilenler ile Ağaçlandırma Yönetmeliği kapsamında kiraya verilenler satılamıyor.

4- Hak sahibi olabilme koşulları nelerdir?

26 Nisan 2012 tarihi itibarıyla belediye ve mücavir alan sınırları içinde yer alan ve imar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan Hazineye ait tarım arazilerinin doğrudan satın alınmasında hak sahibi olunabilmesi için;

a) Bu taşınmazların kiracılarının 30/3/2014 tarihi itibarıyla en az üç yıldan beri taşınmazı kiralamış olmaları ve halen kira sözleşmesinin devam ediyor olması, kullanıcılarının ise bu taşınmazları 30/3/2014 tarihi itibarıyla en az üç yıldan beri tarımsal amaçlı kullanıyor olmaları ve kullanımlarının halen devam ettiğinin İdarece belirlenmiş olması ya da bu taşınmazların kullanım ve süre şartlarına tabi olunmaksızın paydaşı olunması,

b) Başvuru süresi içerisinde bu taşınmazları doğrudan satın almak için İdareye başvurulmuş olması,

c) İdarece tespit ve tebliğ edilen rayiç bedelin itiraz ve dava konusu edilmeksizin kabul edilmesi gerekiyor.

5- Paydaşlara satış nasıl olur?

Tarım arazilerindeki Hazine payı; kullanım ve süre şartlarına bakılmaksızın, diğer paydaşına, birden fazla paydaşın olması halinde payları oranında diğer paydaşlara veya lehine muvafakatname verilmesi halinde ilgili paydaşa doğrudan satılabiliyor.

6- Kiracılara satış nasıl olur?

Hazineye ait tarım arazileri, 30/3/2014 tarihi itibarıyla en az üç yıldan beri tarımsal amaçla kiralayan ve kira sözleşmesi halen devam eden kiracılarına doğrudan satılabiliyor.

2886 sayılı Kanunun 67 nci maddesine uygun olarak mirasçıların kira sözleşmesini devralmaları halinde mirasçılar da doğrudan satış hakkından yararlanabiliyor.

7- Kullanıcılara satış nasıl olur?

Hazineye ait tarım arazileri, 30 Mart 2014 tarihi itibarıyla en az üç yıldan beri tarımsal amaçla kullanan ve kullanımlarının halen devam ettiği İdarece belirlenen kullanıcılarına doğrudan satılabiliyor.

İdarece taşınmazların 30 Mart 2014 tarihinden önceki tarımsal amaçlı kullanımının tespitinin bu tarihten sonra yapılması da mümkün oluyor. Taşınmazların 30 Mart 2014 tarihi itibarıyla en az üç yıldan beri tarımsal amaçla kullanıldığının belirlenmesi işlemi; milli emlak veya muhakemat birimlerinin kayıtlarında bulunan ve birbirini doğrulayan bilgi veya belgeler (tespit tutanağı, ecrimisil ihbarnamesi, ecrimisil tahsilat makbuzları, mahkeme kayıtları, kamu kurum ve kuruluşlarının yazıları, muhtar ve en az bir bilirkişinin yazılı beyanları, kadastro veya tapulama kayıtları, varsa hava fotoğrafları, tapu kütüğünde yer alan şerh, belirtmeler ve benzeri) dikkate alınarak yapılıyor.

8- Başvuru nasıl yapılır? Başvuruda istenecek belgeler nelerdir?

Tebliğ kapsamında Hazineye ait tarım arazilerini satın almak isteyenlerin, başvuru süresi içerisinde bu taşınmazları doğrudan satın almak için İdareye başvurmaları gerekiyor.

Başvuru sahiplerinin şu belgeleri temin etmeleri gerekiyor;
a) Satın alma talebini içeren örneği yer alan dilekçe,

b) T.C. kimlik numarası beyanı,

c) Varsa ecrimisil ihbarnamesi ve/veya ecrimisilin ödendiğine ilişkin belge örneği,

ç) Varsa satın alma önceliği olan hak sahiplerinden alınan noter onaylı muvafakatname,

d) Tüzel kişiler için ayrıca, taşınmazın tasarrufuna yetkili olduğunu ve temsilcisini gösterir yetki belgesi ile imza sirküleri isteniyor.

9- Satış bedeli ne kadardır? Nasıl tahsil edilir? 

Satış bedeli, rayiç bedelin tamamı oluyor. Satış bedeli peşin veya taksitle ödenebilir. Satış bedelinin taksitle ödenmesi halinde, bu bedelin yüzde yirmisi yapılacak yazılı tebligat tarihinden itibaren en geç üç ay içinde ödeniyor. Kalanı ise, en fazla beş yılda on eşit taksitle kanuni faiziyle birlikte ödeniyor. Taksit dönemleri, hak sahiplerinin talebi dikkate alınarak belirlenir ve taksitli satış sözleşmesi düzenleniyor.

Doğrudan satışa konu edilecek taşınmazlara ilişkin olarak tahsil edilen kira ve ecrimisil bedelleri, satış bedelinden mahsup edilmiyor. Satılan taşınmazlara ilişkin tahakkuk ettirilen ancak tahsil edilmeyen ecrimisil bedellerinin ve varsa ödenmemiş kira bedellerinin tahsiline ilişkin genel hükümler uygulanıyor.

Taksitli satışlarda; tahsil edilen bedeller düşüldükten sonra kalan miktarı karşılayacak tutarda kesin ve süresi son taksit tarihini altı ay geçecek şekilde banka teminat mektubu verilmesi veya satışı yapılan taşınmazın üzerinde 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu hükümleri uyarınca Hazine lehine kanuni ipotek tesis edilmesi halinde, taşınmaz tapuda hak sahibi adına devrediliyor.

İdarece; hak sahibinin satın aldığı taşınmaza ilişkin bilgiler ile T.C. kimlik numarası, nüfus bilgileri, fotoğrafı ve imzasını içerecek şekilde düzenlenen “Doğrudan Satış Hak Sahipliği Belgesi” düzenlenir ve yazıyla tapu idaresine bildirilir. Devir ve kanuni ipotek tapu siciline resen tescil ediliyor.

İpotek tesis edilerek devredilen taşınmazlar için “Doğrudan Satış Hak Sahipliği Belgesi”, kalan taksit tutarını da gösterecek şekilde düzenleniyor. Bu taşınmazların üçüncü kişilere satılması halinde borcun kalan tutarından alıcıların sorumlu olacağına yönelik tapu kütüğünde gerekli belirtmenin konulması yazıyla tapu idaresine bildiriliyor.

Bedelin yetkili kredi kuruluşlarından kredi temin edilerek ödenmek istenilmesi halinde, hak sahibi tarafından ilgili kredi kuruluşu ile yapılan kredi sözleşmesi veya kredi açıldığına dair kredi kuruluşunun resmî yazısı verilir ve kredi kuruluşu tarafından bedel ilgili muhasebe biriminde açılacak emanet hesabına aktarılıyor. 

İdarece, “Doğrudan Satış Hak Sahipliği Belgesi” düzenlenerek tapu müdürlüklerine kredi kuruluşu lehine ipotek tesis edilmesi ve alıcı adına tescil işleminin yapılması hususunda yazıyla bildiriliyor. Ferağ ve ipotek tesisi işlemi yapıldıktan sonra emanet hesabında tutulan bedel bütçe hesabına aktarılıyor.

10- Taksitli satışlarda iki taksitin süresi içinde ödenmemesi durumunda ne olur?

Mülkiyet devredilmeden yapılan satışlarda; onbeş gün içinde hak sahibine tebligat yapılarak, iki taksitin süresi içinde ödenmediği ve bu taksitlerin sözleşme süresinin sonuna kadar ödenebileceği, ancak izleyen taksitlerden herhangi birinin süresi içinde ödenmemesi durumunda sözleşmenin feshedileceği bildiriliyor.

Tebligat sonrasında yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda sözleşme feshediliyor ve onbeş gün içinde ilgilisine tebligat yapılarak tahsil edilen bedelin aynen ve faizsiz olarak kendisine ödenebilmesi için adına açılmış banka hesabı numarasını İdareye bildirmesi istenir, bu bildirimi müteakip en geç otuz gün içinde de tahsil edilen bedel aynen ve faizsiz olarak iade ediliyor.

Mülkiyetin devri suretiyle yapılan satışlarda; onbeş gün içinde hak sahibine ve mülkiyetin üçüncü kişilere devredilmiş olması halinde ayrıca en son kayıt maliklerinden adresleri tespit edilenlere tebligat yapılarak, iki taksitin süresi içinde ödenmediği ve bu taksitlerin sözleşme süresinin sonuna kadar ödenebileceği, ancak izleyen taksitlerden herhangi birinin süresi içinde ödenmemesi durumunda sözleşmenin feshedileceği bildiriliyor. 

İdarenin bu tebligatına rağmen ilgilisi tarafından yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda sözleşme feshedilir ve teminat mektubu veya ipotek paraya çevrilerek kalan borcun tamamı tahsil ediliyor.

Milli Emlak Genel Tebliği sıra no: 382!
 

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com