179 alışveriş merkezi Türkiye'ye yayıldı, 22 milyar dolar göründü

1987 yılında ilk modelini Galleria'yla tanıdığımız alışveriş merkezleri (AVM) başlangıçta yavaş yayılsa da son yıllarda hızla kabul görmeye başladı. Halk Galleria'yı uzun yıllar bir AVM olarak değil, 'buz pateni pisti ve dükkanların olduğu yer' şeklinde andı. Türkiye 20 yılda tüm dünyada en çok AVM projesi yapılan ülkeler arasına girdi. 2007'de Türkiye'deki toplam AVM sayısı 179'a, toplam kiralanabilir alan ise 3.5 milyon metrekareye yükseldi. Çoğu İstanbul'da olan AVM'ler için arsa bedelleri de dahil yapılan yatırımın 10 milyar doları aştığı hesaplanıyor. Gelecek 5 yılda yeni yapılacak AVM'ler ile birlikte yatırım tutarının 22 milyar doları geçmesi bekleniyor. Geçtiğimiz aylarda açılan İstinyePark'ın yatırım tutarı tek başına 250 milyon doları aşıyor.

YÜZDE 32 İSTANBUL'DA: Şu anda Türkiye'deki 179 AVM'nin 58'i İstanbul'da, kalan 121'i ise Anadolu'nun çeşitli şehirlerinde bulunuyor. İstanbul, Türkiye'deki AVM'lerin yüzde 32'den fazlasına sahip. İnşaat aşamasındaki AVM'lerde de İstanbul ağırlığı sürüyor. İstanbul'da yapımı süren AVM sayısı 47, Anadolu'da ise 30. Proje aşamasındaki AVM'lerde ise Anadolu 53 ile, 37 olan İstanbul'un ilk kez önüne geçiyor. İnşaat halindekiler ve proje aşamasındakiler eklendiğinde İstanbul'daki AVM sayısı 142'ye, Anadolu'daki AVM sayısı 204'e çıkacak ve Türkiye'de toplam AVM sayısı 346'ya yükselecek.

1 MİLYON METREKARE ARTTI: Türkiye'de AVM'lerin şu anda toplam kiralanabilir alanı 3.5 milyon metrekare. Bu rakam 6 ay öncesine kadar 2.5 milyon metrekareydi. Yılın ikinci yarısında yeni açılan 49 AVM ile toplam kiralanabilir alan büyüklüğü 1 milyon metrekare arttı. Bu tüm dünyada yaşanan en hızlı büyümelerden biri olarak kabul ediliyor. Türkiye'de bin kişiye düşen toplam kiralanabilir alan 49.8 metrekare olarak hesaplanıyor. İstanbul'da ise bu rakam 101 metrekareye çıkıyor. Norveç'te bu rakam 734 metrekare, İngiltere'de 230, İtalya'da 150, Çek Cumhuriyeti'nde 143 metrekare iken, Avrupa ortalaması 200 metrekare oluyor.

İSTANBUL, AVRUPA'YI GEÇECEK: Türkiye'de yapımı süren ve projelendirilen AVM'lerin de devreye girmesiyle toplam kiralanabilir alanın 6.8 milyon metrekareye, bin kişiye düşen alanın da Türkiye'de 100, İstanbul'da ise 247 metrekareye çıkması bekleniyor. İstanbul bin kişiye düşen toplam kiralanabilir alan açısından Avrupa ortalamasının üzerine çıkarken, İtalya ve Çek Cumhuriyeti gibi ülkelere hayli fark atacak.

Dünyaya parmak ısırtan hız

TÜRKİYE'de alışveriş merkezlerinin (AVM) hızla çoğalması pek çok yerli yatırımcıyı olduğu kadar yabancı yatırımcıyı da bu alana itti. Yabancılar hem mevcut AVM'leri satın almakla hem de yeni AVM yatırımları yapmakla ilgileniyor. Türkiye'de yaşanan bu baş döndürücü gelişmelere yabancı gazeteler de geniş yer veriyor. Geçtiğimiz hafta Fransa'nın önde gelen gazetelerinden Le Figaro, Türkiye'deki AVM patlamasına dikkat çekmiş, 2001 krizini unutan OECD'nin en yoksul ülkesi Türkiye'de orta sınıfın tüketim çılgınlığına kapıldığını yazmıştı. Le Figaro'nun "13 milyonluk İstanbul'un kendisi bir alışveriş merkezi'ne dönüştü. 41 merkez açıldı, 35'i de inşa halinde" değerlendirmesi dikkat çekti.

Perakende sektörüne 25 milyar dolar eklenecek

ALIŞVERİŞ Merkezleri ve Perakendeciler Derneği (AMPD) Başkanı Nuşin Oral, inşaatları devam eden alışveriş merkezlerinin (AVM) devreye girmesiyle Türkiye'deki perakendeciliğe 25 milyar dolarlık bir hacim daha ekleneceğini söyledi. Oral, Türkiye'de bin kişi başına düşen toplam kiralanabilir alanın 49.8 metrekare olduğunu hatırlatarak, bu rakamın Avrupa ortalamasının çok gerisinde olduğunu kaydetti. AVM'lerin, bulundukları bölgelerde genel fiyat ve işletme verimlilik seviyesini rekabetçi bir düzeye çekerek, mevcut perakende kuruluşlarının organize olmalarını sağladıklarını belirten Nuşin Oral, şunları söyledi: "Organize olma yolunda atılan adımlar, daha önce küçük ölçekte perakendecilik yapan bu kuruluşları büyük ölçeklerle tanıştırıyor ve ölçek ekonomisinin yararlarından faydalanmalarına neden oluyor. AVM'lerin, tüm işlemleri kayıtlı biçimde yapılıyor. AVM'lerin bu özellikleri sayesinde, bulundukları bölgede yatay ve dikey tüm faaliyetleri belirli bir kayıtlılık zinciri oluşturuyor. Merkezden çevreye doğru bir kayıtlılık etkisinde bulunuyor."
 
DEMET CENGİZ BİLGİN