1999 depreminden sonra toplanan deprem vergisi yine gündemde! 800 bin konut inşa edilebilirdi...

Türkiye’de meydana gelen her büyük depremin ardından kamuoyunda ‘deprem vergisi’ adıyla bilinen Özel İletişim Vergisi’nin (ÖİV) nereye harcandığı sorusu gündem oluyor. 

Cumhuriyet Gazetesi'nde yer alan habere göre; toplanan deprem vergisi konut için harcanmış olsaydı 800 bin adet konut inşa edilebiliyordu. 

Zaman zaman bakanlardan konu ile ilgili farklı açıklamalar geldi. 

Türkiye’yi sarsan 17 Ağustos 1999 depreminden sonra ekonomik kayıpların giderilmesi amacıyla geçici olarak uygulanmaya başlanan fakat sonra kalıcı hale getirilen “deprem vergisi” ile 1999-Temmuz 2022 arasında 83 milyar 621 milyon 940 bin Türk Lirası tutarında vergi toplandı. 

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası yıllık ortalama ABD Doları Efektif Alış Kuru karşılığı kapsamında, 38 milyar 196 milyon 739 bin dolar seviyesinde vergi tahsilatı yapıldı. 

2022 yılının ilk yedi ayında tahsil edilen Özel İletişim Vergisi tutarı da 4.7 milyar Türk Lirası oldu.

2022 yılı merkezi bütçenin Özel İletişim Vergisi’nden elde edeceği gelir hedefi ise 6 milyar 834 milyon 984 Türk Lirası olarak belirlenirken; bu sene yüzde 122 zam yapılan vergide hedef tutar 7 milyar 160 milyon 544 bin Türk Lirası oldu. 

Bugüne kadar toplanan vergiler konutlar için ayrılmış olsaydı, yükselen konut maliyetlerine karşın 800 bin civarında orta seviyeli konut inşa edilebileceği gündeme geldi. 

644 kişinin yaşamını yitirdiği Van depreminin ardından da  “Deprem vergileri nerede” sorusu dönemin Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e yöneltilmiş, Şimşek ise toplanan paraların eğitim, duble yollar, sağlık harcamalarında kullanıldığını dile getirmişti. 

Bakanlığı döneminde bir basın toplantısında açıklamada bulunan Şimşek’e, 1999 depreminden sonra çıkarılan vergiler sonucunda yaklaşık 46 ila 48 milyar TL'lik gelir elde edildiği ve bu vergilerin nereye harcandığı soruldu. 

Şimşek, soruya verdiği yanıtta "Sonuçta bunlar 74 milyonun servetidir. Deprem vergisi adı altındaki vergiden çok sürekli hale gelmiş ÖTV vs var. Bu vergiler bizim sağlığımıza gidiyor" ifadelerini kullanmıştı.

CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun “2002-2020 arasında deprem vergilerinin nerelerde kullanılmıştır” sorusunu yanıtlayan dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, kanundaki ‘Hazine birliği’ ilkesini hatırlatarak, mealen, bütçedeki herhangi bir gider için kullanılmış olabileceğine dikkat çekmişti. 

Bu artık fırsatçılık değil vicdansızlık! En acil ihtiyaç ürünlerine fahiş zamlar yapıldı!

Daha iyi bir bina yönetmeliği Maraş'taki depremin etkisini azaltır mıydı? Washington Post'tan deprem analizi!