2510 sayılı İskan Kanunu!

2510 SAYILI İSKAN KANUNU!

Kanun no : 2510

Kabul Tarihi: 14/06/1934

MUKADDEME: İSKAN MINTAKALARI

Madde 1 - (Değişik madde: 18/06/1947 - 5098/1 md.)

Muhacir ve mültecilerle göçebelerin ve gezginci çingenelerin yurt içinde yerleştirilmeleri; Türk kültürüne bağlılık ve nüfus oturuş ve yayılışının düzeltilmesi amaciyle Bakanlar Kurulunca yapılacak programa uygun olarak İçişleri ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlıklarınca tertiplenir.

Madde 2 - (Mülga madde: 18/06/1947 - 5098/13 md.)

FASIL I: MUHACİRLERİN VE MÜLTECİLERİN KABULÜ

Madde 3 - (Değişik madde: 18/11/1935 - 2848/3 md.)

Türkiye‘de yerleşmek maksadile dışarıdan münferiden gelmek istiyen Türk soyundan meskün veya göçebe ferdler Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliğinin mütalaası alınmak şartile Dahiliye Vekilliğinin emrile ve müçtemian gelmek istiyen Türk soyundan meskün veya göçebe ferdler ve aşiretler ve Türk kültürüne bağlı meskün kimseler işbu kanunun hükümlerine göre Dahiliye Vekilliğinin mütaleası alınmak şartile Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliğinin emirlerile kabul olunurlar. Bunlara muhacir denir.

Kimlerin ve hangi memleketler halkının Türk kültürüne bağlı sayılacağı İcra Vekilleri Heyeti kararile tesbit olunur.

Türkiye‘de yerleşmek maksadile olmayıp bir zarüret ilcasile muvakkat oturmak üzere sığınanlara mülteci denir. 4 üncü maddede yazılı sebebler bulunmıyan mülteciler Türkiye‘de yerleşmek isterlerse ve bunu yazı ile bulundukları yerin en büyük idare amirine bildirirlerse haklarında Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliğince muhacir muamelesi yapılır.

Öbür mülteciler için Dahiliye Vekilliğince haklarında vatandaşlık kanunu ahkamı tatbik olunur.

Muhacirlerin alınma yolları Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliğince, mültecilerin ise Dahiliye Vekilliğince yapılacak talimatnamelerle tesbit olunur.

(Ek fıkra: 30/06/1939 - 3657/1 md.) Türkiye‘de yerleşmek maksadiyle ve Hükümetten iskan yardımı istememek şartiyle dışarıdan gelmek istiyen Türk soyundan olan kimseler Hariciye, Dahiliye ve Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliklerince müştereken tesbit olunacak şekiller dahilinde konsoloslarımızın verecekleri muhacir vizesiyle Türkiye‘ye gelirler ve serbest muhacir olarak kabul olunurlar. Bu yolda geleceklerin pasaportlarına muktazi meşruhat verilir.

İcra Vekilleri Heyeti bu madde hükümlerinin hangi yerler halkına tatbik olunacağını tayin ve tesbit eder.

Madde 4 - A: Türk kültürüne bağlı olmıyanlar,

B: Anarşistler,

C: Casuslar,

Ç: Göçebe çingeneler,

D: Memleket dışına çıkarılmış olanlar, Türkiye‘ye muhacir olarak alınmazlar.

Bulaşık hastalıklılar doğrudan doğruya Hükümet hastanelerine gönderilip orada parasız tedavi olunurlar.

Madde 5 - Hususi bir ahit dolayısiyle Türkiye‘ye mecburi olarak gelenler yapılan muahede hükümlerine ve Hükümetçe verilen kararlara göre alınırlar.

Madde 6 - A: Muhacirler sınırlardan girdikleri veya nakil vasıtalarından çıktıkları yerin en büyük mülkiye memuruna kendilerini ve ailesi fertlerini yazdırıp bir "muhacir kağıdı" almağa ve bir vatandaşlığa girme beyannamesi imzalamağa mecburdurlar. Muhacir kağıdı muvakkat doğum kağıdı yerine geçer ve bir yıl muteber tutulur.

B: Muhacir olarak alınanlar, İcra Vekilleri Heyeti karariyle, hemen vatandaşlığa alınırlar. Küçükler baba ve analarına veya hısımlarına bağlı tutulurlar. Kimsesiz gelen küçükler, yaşına bakılmaksızın, vatandaşlığımıza geçirilirler.

Madde 7 - A: (Mülga bent: 18/06/1947 - 5098/13 md.)

B: (Mülga bent: 18/06/1947 - 5098/13 md.)

C: Türkiye‘ye geldikleri tarihten itibaren iki yıl içinde iskan istemiyen muhacir ve mültecilere iskan yardımı yapılamaz.

FASIL II: İÇERDE, NAKİLLER, KÜLTÜR VE İDARE TEDBİRLERİ

Madde 8 - (Mülga madde: 15/05/1959 - 7269/51 md.)

Madde 9 - (Değişik madde: 18/06/1947 - 5098/3 md.)

Göçebeler, gezginci çingeneler İçişleri Bakanlığının mütalaası alınarak Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca uygun görülecek yerlerde yerleştirilirler. Bunlar da bu kanunda yazılı yardımlardan ve her türlü muafiyetten istifade ederler.

Madde 10 - A: Kanun aşirete hükmi şahsiyet tanımaz. Bu hususta her hangi bir hüküm, vesika ve ilama müstenit de olsa tanınmış haklar kaldırılmıştır. Aşiret reisliği, beyliği, ağalığı ve şeyhliği ve bunların her hangi bir vesikaya veya görgü ve göreneğe müstenit her türlü teşkilat ve taazzuvları kaldırılmıştır.

B: Bu kanunun neşrinden önce her hangi bir hüküm veya vesika ile veya örf ve adetle aşiretlerin şahsiyetlerine veya onlara izafetle Reis, Bey, Ağa ve şeyhlerine ait olarak tanınmış, kayıtlı, kayıtsız, bütün gayrimenkuller Devlete geçer. Bu kanun hükümlerine ve Devletçe tutulan usullere göre bu gayrimenkuller muhacirlere, mültecilere, göçebelere, naklolunanlara, topraksız veya az topraklı yerli çiftçilere dağıtılıp tapuya bağlanır. Bu gayrimenkullerin aidiyeti tapu sicillerindeki kayıtlara göre tesbit olunur. Tapu sicillerinde aidiyete dair bir kayıt yoksa veyahut kayıtlar yalnız şahıslar namına olupta halk arasında bunların aşirete ait olduğu şayi bulunuyor ve aşiret fertleri de bu gayrimenkullerden başkasına sahip bulunmuyorlarsa aidiyet, tahkikat üzerine, o yerin idare heyeti karariyle hallolunur; idare heyetlerinin valilerce tasdik edilen bu kararı katidir.

C: (Mülga bent: 18/06/1947 - 5098/13 md.)

Ç: (Mülga bent: 18/06/1947 - 5098/13 md.)

Madde 11 - (Mülga madde: 18/06/1947 - 5098/13 md.)

FASIL III: İSKAN

Madde 12 - (Mülga madde: 18/06/1947 - 5098/13 md.)

Madde 13 - (Mülga madde: 18/06/1947 - 5098/13 md.)

Madde 14 - (Mülga madde: 18/06/1947 - 5098/13 md.)

Madde 15 - (Mülga madde: 16/06/1970 - 1306/2 md.)

Madde 16 - A: Karı ve koca bir aile olarak iskan edilir:

B: Evlenmemiş çocuklar, çocuksuz erkek ve kadın dullar, ana ve baba ile veya bunlardan sağ olanı ile birlikte iskan görürler;

C: Anasız ve babasız torunlar dede ve büyük analariyle veya bunlardan sağ olaniyle birlikte iskan edilirler. Ancak torunların hisseleri tapuda kendi adlarına yazılır;

Ç: Anasız ve babasız çoçuklar birlikte bulunduğu ve yaşadığı kan, civar ve sıhri hısımlariyle birlikte yerleştirilirler. Bunların da hisseleri tapuda kendi adlarına yazılır.

D: Anasız ve babasız çocuklar, kan ve civar veya sıhri hısımlarından biri, yoksa kendi başlarına iskan görürler. Bunların küçüklerine ayrıca vasi tayin ettirilir.

E: Evli çocuklar ve evli torunlar, başlı başına bir aile olarak iskan görürler;

F: (C) fıkrasındaki torunların, (Ç) ve (D) fıkralarındaki çocukların, üvey çocukların ve evlatlıkların hisseleri evleninceye kadar hiç bir suretle satılamaz, bağışlanamaz ve haczolunamaz;

G: Türk muhacir ve mülteciler hısım ve akrabalarının bulundukları yerde iskan olunurlar.

Madde 17 - İskan bir aileye, nüfus ve ihtiyacına göre oturacak ev veya ev yeri, sanatkarlara ve tüccarlara ayrıca geçim getirecek dükkan veya mağaza yahut bu gibi yapı veya yeri ve mütedavil sermaye; 

çiftçilere de ayrıca kafi toprakla çift hayvanı, alat ve edevatı, tohumluk, ahır ve samanlık veya yeri vermekle yapılır.

(İkinci fıkra mülga: 11/06/1945 - 4753/64 md.)

İskan derecesini gösteren (Toprak tevzi cetveli) ilişiktir.

(Ek fıkra: 18/06/1947 - 5098/5 md.) İskan edilecek her aileye nüfuslarına göre dağıtılacak çeşitli toprak miktarı ve dağıtış şekli Sağlık ve Sosyal Yardım ve Tarım Bakanlıklarınca hazırlanıp Bakanlar Kurulu 

tarafından tasdik edilecek bir cetvelle tesbit olunur.

Madde 18 - İskanda Hükümetçe verilen talimata göre yapı yapılması için malzeme veya para verilebilir. Yapı yapmakta kendileri de çalıştırılabilir.

İskan için Devlet ormanlarından parasız kereste vermek ve bu yapıları yapmada asker, Devlet memur ve müstahdemlerini ve vasıtalarını kullanmak caizdir.

Madde 19 - Yeniden kurulan veya canlandırılan köylere, orta malı olarak mevcut nüfusun ortak ihtiyacına yetişen mektep, cami, köy odası, karakol, pazar, harman ve mezarlık yerleri, otlak, suvat, Orman Kanunu hükümleri içinde baltalık ve başka ortak ihtiyaçlara lazım yerler parasız bırakılır.

Mektep odası, çeşme, su yolları, kuyu, sarnıç ve sulama tertibatı da Hükümetçe yapılabilir veya tamir edilebilir. Bu işlerde buraya yerleştirilenleri işletmeğe Hükümet salahiyetlidir.

Madde 20 - (Mülga madde: 11/06/1945 - 4753/64 md.)

Madde 21 - (Mülga madde: 11/06/1945 - 4753/64 md.)

Madde 22 - Muhacirlerin, mültecilerin, göçebelerin ve naklolunanların yerleştirilmelerine ayrılan veya bunlara verilen yapılar ve topraklar kimin işgali altında olursa olsun vali veya kaymakamın yazılı emriyle zabıtaca boşaltılır ve kendilerine teslim olunur. Bunlara vuku bulacak tecavüzlerde de vali ve kaymakamlar zabıta marifetiyle tahliyeye salahiyetlidirler.

Madde 23 - Bu kanun hükümlerine göre muhacirlere, mültecilere, göçebelere, naklolunanlara ve yerlilere dağıtılan yapı ve toprakların temlikine vali ve kaymakamlar salahiyetlidirler. Dağıtış defter veya kararlarının altı vali veya kaymakamlarca tasdik edilmesi, temliktir. Tasdikli defterlerdeki veya kararlardaki miktarlar muteberdir.

(Ek fıkra: 05/07/1939 -3667/3 md.) Bu suretle temlik edilmiş olan gayrimenkuller hakkında vukubulacak ayni davalarda hasım taraf yeni malik ile birlikte Hazinedir.

(Ek fıkra: 05/07/1939 -3667/3 md.) Temlik tarihinden itibaren bir sene geçtikten sonra müstehikler tarafından ancak Hazine aleyhine vaz‘ıyet tarihindeki rayiç üzerinden bedel davası açılabilir.

(Ek fıkra: 05/07/1939 -3667/3 md.) Ayın veya bedelin verilmesine hükmolunduğu takdirde mahkeme masrafları yalnız Hazineye yükletilir.

Madde 24 - Muhacirleri ve mültecileri ve naklolunanları kendilerine ev yapıncaya veya Hükümetçe yaptırılıncıya kadar yerleşecekleri yerde veya civarda mevcut Hükümete veya halka ait münasip binalarda barındırmak ve bu binaları vali veya kaymakamın yazılı emriyle zabıtaca hemen boşaltmak caizdir. Ancak bu boşaltmanın ev ve bina sahiplerinin yaşamalarını ve barınmalarını imkansız kılacak yolda olmaması ve bir yıldan fazla sürmemesi şarttır.

Bu yolda binası boşaltılanlara Hükümetçe münasip kira verilir. Muhacirlerin, mültecilerin ve naklolunanların geçtikleri yerlerde muvakkat konaklamak üzere bir haftadan fazla bir müddet için bina boşaltılmasına izin verilemez. Bu maddenin hükümlerini tatbik için Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliğince talimat yapılır.

Madde 25 - Muhacirlerin, mültecilerin, naklolunanların ve göçebelerin yurtlandırıldıklarından başlıyarak iki yıl içinde, görülecek hakiki lüzum üzerine, aynı mıntakalarda iskan yerlerini değiştirmeğe ve düzeltmeğe Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekili salahiyetlidir.

FASIL IV: MECBURİYETLER, TASFİYE VE İSTİHKAK MAZBATALARI

Madde 26 - (Mülga madde: 18/06/1947 - 5098/13 md.)

Madde 27 - (Mülga madde: 18/06/1947 - 5098/13 md.)

Madde 28 - (Mülga madde: 18/06/1947 - 5098/13 md.)

Madde 29 - (Mülga madde: 16/06/1970 - 1306/2 md.)

Madde 30 - (Değişik madde: 18/06/1947 - 5098/7 md.)

Hükümetçe iskan edilenlere borçlu veya borçsuz olarak iskan yoluyla verilen gayrimenkuller on yıl süre ile hiç bir suretle satılamaz, bağışlanamaz, terhin edilemez, haciz olunamaz. Tapularına o yolda kayıt düşürülür.

Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının izniyle Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankasına terhini caizdir.

FASIL V: MUAFİYETLER

1- GÜMRÜK MUAFİYETİ

Madde 31 - (Değişik madde: 30/06/1939 - 3657/2 md.)

Bu kanunun hükümlerine göre alınan muhacirlerle dışarıdan gelen mülteci ve aşiret fertlerinin birlikte getirdikleri aşağıda gösterilen kendi eşyaları, malları ve hayvanları gümrük resmile, bir defaya mahsus olmak üzere, sair bütün teklif ve resimlerden muaftır.

A) Zat ve ev eşyası kamilen.

1 - Bir aile için:

B) Meslek ve meşgale eşyası aşağıdaki kayıtlarla:

Çiftçi ise çift hayvanları, arabaları, araba ve koşum takımları, çiftçiliğe mahsus her türlü alet ve edevat ve makineleri, damızlık hayvanları, tohumluk ve yiyecek zahireleri ve aşlıkları kamilen ve ötedenberi besledikleri büyük ve küçük hayvanlarla zirai mahsullerinden değeri 6.000 liraya kadar olan mikdarı.

San‘at ve serbest meslek erbabından ise; her türlü san‘at ve meslek alet ve edevatı ve makineleri, söküp getirecekleri fabrikaları alet ve edevatı kamilen ve san‘at ve mesleklerine mütaallik mamul ve gayri mamul maddelerden değeri 6.000 liraya kadar olan mikdarları (trikotaj fabrikası makineleri ve kauçuk sanatlar mamulatından bulunan ayakkabıları hariçtir. Ancak zata mahsus ve kullanılmış küçük trikotaj makineleri muafiyetten istifade eder.)

Tüccardan ise: ötedenberi satagelmekte oldukları ticaret mallarından değeri (12.000) liraya kadar olan mikdarı (şeker, kahve, çay, benzin, petrol, koza, ipek ve ipekliler ve inhisara tabi maddelerle trikotaj makineleri ve kauçuk sanayii masnuatından olan ayakkabıları hariçtir.)

Bu üç sınıftan hariç ise; Kendi menkul ve gayrimenkulleri bedeli veya mevcut paraları mukabili satın alacakları mallardan veya kendi menkullerinden getirecekleri 12.000 liralık miktarı (şeker, kahve, çay, benzin, petrol, koza, ipek ve ipekliler ve inhisara tabi maddelerle trikotaj makineleri ve kauçuk sanayi masnuatından olan ayakkapları hariçtir).

2 - Bir cemaat için (bir köy ve mahalle veya cemaata ait kullanılmış eşya).

A) Bütün mektep eşyası;

B) Bütün cami eşyası;

C) Vakıflara ait eşya ve mahsuller;

Ç) Köy ve mahalle odası eşyası, hatıralar ve cemaata yadigar eşya;

D) Köyün ve mahallenin orta malı olan boğalar, aygırlar, tekeler, koçlar ve damızlık bütün hayvanlar;

E) Köy veya mahallenin harman ve orak makinesi ve traktör gibi ortak zirai makine ve aletleri, köy değirmeni ve un fabrikası gibi müşterek sanat fabrika ve makineleri.

3 - Yukarıdaki bendlerde yazılı gümrük muafiyetlerinin tatbik şekilleri

Sıhhat ve İçtimai Muavenet ve Gümrük ve inhisarlar Vekilliklerince müştereken tayin ve tesbit olunur.

Madde 32 - Muhacirler ve mülteciler 31 inci madde haricinde menkul ve gayrimenkul mallarının bedeli veya ellerinde bulunan nakitleri karşılığı Türkiye‘de yapacakları sanat veya ticaret veya ziraat eşyası 

getirebilirler. Bu yolda getirilecek eşya gümrük ve sair resimlere tabidir. Ancak bu eşyanın şeker, benzin, petrol, koza, ipek ve ipeklilerden ve Türkiye‘de inhisara bağlı maddelerle trikotaj makineleri ve kauçuk 

sanayii mahsullerinden olan ayakkabılardan olmaması şarttır.

Madde 33 - Hükümetçe memleket iktısadiyatını korumak üzere alınan ve alınacak olan tedbirler 31 inci ve 32 nci maddelere göre hariçten getirilebilecek eşya hakkında tatbik edilmez.

Madde 34 - 31 ve 32 nci maddelerdeki muafiyetleri kazanabilmek, Türk vatandaşlığına girmek için beyanname verip karşılığında bir kağıt almağa ve getirilen malların, muhacirlerin ve mültecilerin kendi malları 

olmasına vabestedir.

Sınırlarda belli kapılardan başka yollardan girmeğe mecbur kalmış olan muhacirler ve mülteciler getirecekleri mallar için bir beyanname verirler; aksi sabit oluncuya kadar bu beyannameler muafiyet için muteber 

olur. Kapılardan gelecek muhacirlerin ve mültecilerin nizamnamesinde şekil ve mahiyetleri gösterilecek bir vesika göstermeleri yahut yalnız veya toplu bir beyanname vermeleri kafidir.

Türk vatandaşlığına girmekten vaz geçen veya giremiyen veya getirdikleri malların kendi malları olmadığı anlaşılanlardan 31 inci maddeye göre affedilmiş olan teklif ve resimler tam olarak tahsil olunur. 32 nci 

maddeye göre geçirilmiş eşya için bu teklif ve resimler iki kat alınır.

Muhacirlere ve mültecilere ait olmadığı halde bu kanunun hükümlerinden istifade edilerek geçirilecek gerek eşya ve hayvanlar ve gerek sahipleri 1918 numaralı Kaçakçılık Kanunu hükümlerine tabi tutulur.

Madde 35 - Muhacirlerin ve mültecilerin gümrüksüz olarak sokacakları malların değeri gümrükten geçtiği yerin piyasasındaki toptan fiyata göre tayin olunur.

2 - VERGİ VE RESİM MUAFİYETİ

Madde 36 - (Değişik madde: 05/07/1939 - 3683/1 md.)

A) Hariçten gelecek muhacir ve mültecilerin pasaportları üzerine yapılacak vize muameleleri ile kendilerine verilecek eşya ve hayvan vesikaları her türlü resim ve harçlardan muaftır.

B) Muhacir ve mültecilerle bir yerde yurtlandırılan göçebeler ve bir mıntakadan diğer mıntakaya Hükümetçe naklolunanların bu kanun hükmü dairesinde yapılacak iskan yardımı, gümrük ve vergi muafiyeti, tabiiyet, nüfusa ve tapuya tescil ve nakil muameleleri dolayısiyle gerek kendileri tarafından verilecek, gerek alakadar dairelerce tanzim olunacak her türlü evrak ve bu hususta verecekleri arzuhaller damga resmiyle sair bilümum resim ve harclardan muaftır.

Madde 37 - (Değişik madde: 18/06/1947 - 5098/8 md.)

Muhacir ve mültecilerle Hükümetçe bu kanun hükümlerine göre yerleştirilenler aşağıdaki muafiyetlerden faydalanırlar:

1- Vergi muafiyeti:

A) Yukarda yazılı kimseler beş yıl arazi, bina, kazanç, buhran, muvazene, hava kuvvetlerine yardım ve yol vergilerinden muaf tutulurlar.

Bu muafiyet süresi Hükümetçe iskan edilenlere bu kanun hükümlerine göre yapılacak iskan yardımlarından bina ve arazi vergileri için gayrimenkullerin temlik edildikleri tarihi, kazanç, buhran, muvazene ve hava kuvvetlerine yardım ve yol vergileri için bu kimselerin yurda geldikleri ve serbest iskana tabi olanlar da muhacir kağıdının verildiği yılı takibeden yıldan başlar.

Ancak, muhacirlerin huduttan girdiği, mültecilerin yerleşmek talebinde bulundukları, göçebelerin ve içerde bir yerden diğer bir yere yerleştirilenlerin iskanına başlandığı tarihten muafiyet başlangıcına kadar geçecek zaman zarfında mezkur vergiler aranmaz.

Hükümetçe iskan yerleri değiştirilenler yeniden muafiyete mazhar olurlar. Şu kadar ki, nakil tarihinde eski muafiyeti hitama ermiş olanların naklin bittiği tarihten yeni mahallerinde iskan yardımlarının bittiği tarihe kadar geçen zamana ait vergileri de aranmaz.

Bu maddedeki yıl tarihi, taallük ettiği vergi kanunlarında mükellefiyete esas tutulmuş olan yılı ifade eder.

Eski iskan mevzuatına göre iskan hakkına malik olup da İskan Kanunu hükümlerine göre yerleştirilmeleri icabedenler hakkında da yukardaki hükümler uygulanır.

B)Bu kanun hükümlerine göre Hükümetçe temlik edilen toprak ve yapılardan bu temlik dolayısiyle veraset ve intikal vergisi ve ferağ harcı ve resmi alınmaz.

C) Noterlerce yapılacak borçlanma senetleri pula, harca ve ücrete tabi değildir.

2 - Tapu muafiyeti:

Bu kanuna göre gerek parasız ve gerek borçlu ve gerek peşin paralı olarak verilen bütün yapı ve topraklar harçsız, pulsuz tapuya bağlanarak senedi verilir.

Temlik ve teffiz, kıymet takdiri, borçlanma ve ipotek konup kaldırma muameleleri hiçbir harca, masrafa ve pula tabi tutulmaz.

3 - ASKERLİK MUAFİYETİ

Madde 38 - A : Muhacirlerin askerlik çağlarının başlangıcı geldikleri yılda nüfus kütüklerine geçen yaşlarına ve bu esasa göre hesap olunur. Nüfus doğum kağıtlarında doğumlarının ay ve günü yazılı olmıyanların 

doğum günleri yılın temmuzunun birinci günü sayılır.

B : Geldikleri yıl İkinci Kanunun birinde 22 yaşını bitirmiş olanlar muvazzaf hizmete tabi tutulmayıp yaşıtları efrat arasına ihtiyata geçirilirler. Bu gibilerin, her ne sebeple olursa olsun, nüfus kütüğüne yazılmalarının 

gecikmiş olması, geldikleri zaman ve yaşlarına göre başlıyacak olan askerlik çağlarını geciktirmez. Bunlar, nüfus kütüğüne yazıldıkları tarihten başlıyarak iki yıl geçmedikçe talim, manevra ve başka iş için silah 

altına çağrılmazlar.

Geldikleri yıl İkinci kanunun birinde 22 yaşını bitirmemiş olanlar muvazzaf hizmetini yapmağa mecbur tutulurlar. Ancak bunlardan geldikleri tarihte (16:22 dahil) yaşında olupta Hükümetçe iskan edilenlerin ve 

Hükümetin gösterdiği yerde yurt tutanların muvazzaflık hizmetleri, nüfus kütüğüne kaydolundukları tarihten başlıyarak, iki yıl geciktirilirler: Bu hizmetleri en yakın piyade kıtalarında yaptırılmak üzere altı aya 

indirilir. Hükümetçe iskan edilmiyenler veya Hükümetin gösterdiği yerde yurt tutmak istemiyenler yalnız iki yıllık geciktirme hakkından istifade ederler.

C : Memleketlerindeki tahsilleri yedek subay yetişecek derecede olupta, geldikleri tarihte, 22 yaşını bitirmiş olanlarla memleketlerinde askerlik yapmış ve fakat 22 yaşını bitirmemiş bulunanlardan yedek subay 

olmak istiyenler ve geldikleri tarihte, 22 yaşını bitirmemiş ve memleketlerinde askerlik etmemiş olanlar iki yıl geciktirme hizmetinden sonra 1076 numaralı kanun hükümlerine tabi tutulurlar.

Ç : Muhacirler arasında önce tabi oldukları Hükümet ordusunda ihtiyat veya muvazzaf zabit olanlardan lazım olan evsafı taşıyanlar, staja tabi tutularak, yedek subaylığa geçirilirler.

D : Umumi seferberlikte muafiyet yoktur. Ancak nüfus kütüğüne kaydolundukları tarihten başlıyarak üç ay geçmemiş olanların silah altına alınmaları üç ayın sonuna bırakılır.

E : Bir yıl içinde nüfus kütüğüne kayıtlarını yaptırmıyanlar yukardaki muafiyetten istifade edemezler.

F : Eski memleketlerinde askerlik ettiklerini veya bunun yerine bedel verdiklerini tevsik edenler tekrar muvazzaf hizmete tabi tutulmayıp yaşıtları yerli efrat ile ihtiyata geçirilirler.

G : Türkiye içinde bir iskan mıntakasından diğer bir iskan mıntakasına Hükümetçe naklolunarak yerleştirilen vatandaşlardan muvazzaf hizmete tabi olupta bunu henüz yapmamış olanların bu hizmetleri, 

yerleşecekleri yere vardıkları tarihten başlıyarak, iki yıl geciktirilir ve en yakın piyade kıtalarında yaptırılmak üzere altı aya indirilir.

H : Kanunen muhacir tanınmıyan mülteciler ve ecnebilerden Türk vatandaşlığına girenler, vatandaşlığa alındıkları tarihte hangi yaşta iseler o yaştaki yerli efrat gibi askerliklerini yaparlar.

FASIL VI: MALİ HÜKÜMLER

Madde 39 - (Mülga madde: 16/06/1970 - 1306/2 md.)

Madde 40 - İskan ameliyat ve inşaatı için, her yılın tahakkuk edecek miktarı o yıl bütçesinden verilmek üzere, gelecek yıllara sari taahhütler yapmağa Hükümet salahiyetlidir.

Madde 41 - Her yıl, Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti bütçesine ayrı bir fasıl halinde, bu kanunda yazılan işleri görmeğe kafi miktarda tahsisat konulur.

FASIL VII: İSKAN KOMİSYONU

Madde 42 - (Değişik madde: 18/06/1947 - 5098/10 md.)

Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığında Bakanın veya tevkil edeceği zatın başkanlığı altında Sağlık ve Sosyal Yardım, İçişleri, Milli Savunma, Dışişleri, Maliye, Milli Eğitim, Ekonomi, Tarım Bakanlıklarınca ve Ziraat Bankasınca seçilecek zatlardan ve vukuf ve ihtısaslarından istifade edilmek üzere Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca hariçten alınacak en çok üç zattan müteşekkil Merkezi İskan Komisyonu bulunur.

Merkezi İskan Komisyonu başlıca Türkiye‘ye gelecek muhacirlerin veya bu kanuna göre içerde yerleştirilecek vatandaşların iktisadi, içtimai, sıhhi vasıflara ve şartlara göre mürettep yerlerini tetkik etmek, iskan programları hakkında tetkiklerde bulunmak, iskana yarıyacak toprak ve yapıları araştırıp bulmak, muhacirlerin sevk şartlarını mütalaa eylemek, iskan tahsisatının sarf yerleri hakkında mütalaada bulunmak, hariçten ve dahilden yeni yurtlarına yerleşecek olanların sevkleri ve müstahsıl hale girinceye kadar bakımlariyle alakadar olan Devlet daireleri şubelerinin muzaheretlerini ve çalışma birliğini yapmaya yarıyan tedbirleri düşünmek gibi görevlerle mükelleftir. Kararları istişari mahiyeti haizdir.

Merkezi İskan Komisyonunun çalışma tarzı Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca tanzim ve Bakanlar Kurulu tarafından onanacak bir yönetmelikle tespit olunur.

FASIL VIII: İCRAİ HÜKÜMLER

Madde 43 - Muhacirlere, mültecilere, göçebelere ve naklolunanlara, yerleşecekleri kazaya eriştikleri günden başlıyarak en çok üç ay içinde istihkakları olan eldeki yapıların veya yerlerin ve toprakların tam olarak dağıtılıp teslim ve tevzi defterlerinin tapuya tevdi edilmiş ve tapuca da tescilleri yapılarak tapuları kendilerine verilmiş olması mecburidir. Çok miktarda birden toplu muhacir gelen kazalarda Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekili bu müddeti altı ay daha uzatabilir.

Tahsisat verilen yerlerde istihsal vasıtalarının veya bedellerinin tam olarak veya tahsisat miktarına göre kısmen üç ay içinde verilmiş bulunması mecburidir.

Muhacirlere ve naklolunanlara yapılacak yapıların veya yapı yardımlarının yurt yerine vasıl olduklarından itibaren bir yıl ve göçebelere üç yıl içinde yapılması mecburidir.

Zaruri hallerde idarei hususiyelerden, belediyelerden, köy sandıklarından ve imece suretiyle halktan yardımlar temin olunabilir.

Bütün Hükümet memurları her şeyden önce bu madde hükümlerini yapmağa mecburdurlar.

Madde 44 - Muhacirlerin, mültecilerin, göçebelerin ve naklolunanların iskan edilmesinden istihkaklarının eksiksiz olarak vaktinde dağıtılıp teslim olunmasından ve müstahsil hale getirilmesinden vali ve kaymakamlar mesuldürler.

Vilayet ve kazada iskan teşkilatı varsa, bunlar vali ve kaymakamın emrinde bu işleri görürler. İskan teşkilatı olmıyan veya olupta yetmiyen yerlerde vali ve kaymakamlar kendi vilayet ve kazaları Devlet, idarei hususiye ve belediye memurlarından münasip gördüklerini muhacirleri, mültecileri, göçebeleri ve naklolunanları yerleştirmek, bunlara verilecek yerleri ölçmek ve dağıtmak ve inşaata bakmak gibi muhacir ve iskan ve nakil işlerine memur etmeğe salahiyetlidirler. Bu memurlar her şeyden önce bu işleri yapmağa mecburdurlar.

(Ek fıkra: 23/12/1934 - 2650/1 md.) 43 üncü madde ile bu maddenin iskan işlerinin memurlar tarafından yapılmasına dair olan hükümleri Adliye memurlarına şamil değildir.

Madde 45 - Valiler, kaymakamlar bu kanun hükümlerini, İcra Vekilleri Heyetince veya Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliğince verilecek talimat ve emirleri dikkat ve ehemmiyetle tatbik ve takip etmeğe, nahiye müdürleri, emniyet memurları ve jandarma bu emir ve talimatlara istinaden vali ve kaymakamlardan verilecek emirleri dikkat ve ehemmiyetle ve azami süratle yapmağa mecburdurlar.

Yapmıyan veya yapamıyan veya yaptıramıyan veya bunda dikkatsizlik ve gevşeklik gösterenler vazifeden çıkarılırlar.

Madde 46 - 43, 44 ve 45 inci maddelerdeki mecburiyetleri yapmıyan, bu maddelere muhalif hareket eden ve iskan işlerinde gevşeklik gösteren memurlar hakkında kaymakamlar onbeş günlüğe ve valiler bir aylığa kadar para cezası kesmeğe salahiyetlidirler.

Madde 47 - Umumi Müfettişlik teşkilatı olan mıntıkalarda umumi müfettişler muhacirlerin, naklolunanların ve göçebelerin muayyen müddetlerde iskan ettirilip müstahsil hale gelmelerinden birinci derecede 

mesuldürler.

FASIL IX: MÜTEFERRİK HÜKÜMLER

Madde 48 - 18 Teşrinievvel 1912 tarihinden bu kanunun neşri tarihine kadar Trakya‘da iskan edilip tapusu verilmiş olan gayrimenkul sahiplerinden boş kalmış yerlere yeniden Hükümetçe iskan edilmiş olanlar namına tapu senedi verilir ve bunların eski kayıtları terkin olunur.

Bu gayrimenkullerin sahipleri zuhur eder ve başka bir yere iskan edilmediği de anlaşılırsa kendilerine yeni muhacir gibi toprak ve yapı verilir.

Madde 49 - (Değişik madde: 18/06/1947 - 5098/11 md.)

Bu kanunun icra sureti tüzük ve yönetmelikler ile tayin olunur. Hükümetçe iskan edilenlerle bütün muhacir ve mültecilerin bu kanundaki muafiyetlerden istifade etmek üzere ne yolda hareket edecekleri bu tüzükte 

gösterilir.

Madde 50 - 31 Mayıs 1926 tarih ve 885 numaralı, 03/04/1933 tarih ve 2263 numaralı, mahalli iskanlarını bilamezuniyet tebdil eden muhacir ve mültecilerle aşair hakkında 28 İkinci Teşrin 1341 tarih ve 675 numaralı kanunlar, 22/03/1934 tarih ve 2396 numaralı muhacir ve mültecilerin gümrük muafiyeti hakkındaki kanunun muvakkat maddesinden maadaki maddeleri, 2 Haziran 1929 tarih ve 1507 numaralı Askerlik Mükellefiyeti Kanununun muaddel ikinci maddesinin bu kanunun 38 inci maddesine mugayir hükümleri ve bu kanuna muvafık olmıyan bütün hükümler kaldırılmıştır.

Ek Madde 1 -

Aşağıda (A) ve (B) fıkralarında yazılı kayıt ve şartlar dahilinde dış memleketlerden Türkiye‘ye ithal edilecek keresteler, gümrük resmi ile sair bilümum rüsum ve tekaliften muaftır.

A) 2510 ve 2848 sayılı kanunlar hükümlerine göre muhacirler için yaptırılacak evler ve müştemilatı ile diğer tesisatta kullanılmak üzere Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti tarafından dış memleketlerden 1936 

mali yılı iptidasından itibaren 1945 mali yılı sonuna kadar getirilmiş ve getirilecek olan mamul keresteler,

B) Usulü dairesinde izin verildikten sonra 2510 ve 2848 sayılı kanun hükümlerine göre 1935 mali yılı bidayetinden itibaren Türkiye Cumhuriyeti dahilinde yerleşmek veya iskan edilmek üzere dış memleketlerden 

Türkiye‘ye muhacir olarak gelen veya nakil masrafları Devletçe tesviye edilerek getirilen muhacirlerin, her aile için beş metre mikabını geçmemek ve Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti tarafından tayin edilecek 

evsafta bulunmak üzere 1945 mali senesi sonuna kadar beraberlerinde getirerek ilk girim kapılarında Hükümetçe tayin edilen bedel mukabilinde iskan emrine terkettikleri ve edecekleri keresteler.

Ek Madde 2 -

Muhacirlerin iskanına ait inşaatta sarfedilmek üzere Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti tarafından Devlet demiryollarile sevkolunacak kerestelerden, nakil esnasında cari asgari tarifenin yüzde ellisi nisbetinde nakil 

ücreti alınır.

Ek Madde 3 -

İskan edilecek göçebelerden henüz nüfus kütüklerine yazılmamış olanlar gizli nüfus cezasına ve hiç bir harç ve resme tabi tutulmadan nüfusça tescil olunurlar.

Ek Madde 4 -

Hükümetçe yerleştirilmiş olan göçebelerden aranmakta olup da bu kanunun mer‘iyete girdiği tarihe kadar tahsil edilmemiş bulunan harç, resim ve gizli nüfus cezaları aranmaz.

Ek Madde 5 - (Değişik madde: 03/08/1951 - 5826/1 md.)

Kars İlinin Ilıca, Ağrı İlinin Tokaltı, Serdarbulak, Karnıyarık, Şehrigerden ve Yukarıniço Köyleri doğularından geçirilen hattın doğu kısmında kalan ve içinde Küçükağrı Dağı da bulunan yasak bölgeye ordu ve zabıta 

kuvvetlerinden maada Bakanlar Kurulu kararı olmadıkça hiç bir kimse giremez.

Ek Madde 6 -

Yasaklığı kaldırılan ve idareten boşaltılan bölgelerde ihtiyaca göre köy kurulacak olan yerler Tarım, Bayındırlık, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlıklarının tayin edecekleri birer mütehassıstan müteşekkil üç kişilik 

heyet tarafından tesbit edilir.

(Değişik fıkra: 01/07/1953 - 6093/1 md.) Yasak ve idareten boşaltılmış bölgeler dışında kalan serbest bölgelerden 2510 sayılı kanun mucibince nakle tabi tutulan kimselerden,

A) Mürettep yerlerinde iskan edilmeden eski yerlerine dönenler,

B) Mürettep yerlerinde verilen gayrimenkulleri Hazineye terkedenler,

C) Mürettep yerlerinde iskan görmemiş ve eski yerlerindeki gayrimenkulleri de tevzi edilmiş olup da bedellerini almaktan feragat edenler,

Toprağı müsait yerlerde iskan edilirler.

(Değişik fıkra: 01/07/1953 - 6093/1 md.) Ancak serbest bölge ahalisinden olup da bu yerlerde gayrimenkulleri bulunmıyan ve mürettep yerlerinde verilen gayrimenkullerini de satmak suretiyle ellerinden 

çıkaranlardan muhtaç olanlara İskan Kanununun borçlandırma usulleri dairesinde toprak ve ev yeri verilir.

Ek Madde 7 -

Yasaklığı kaldırılan ve idareten boşaltılan bölgeler ahalisinden olupta:

A - (Mülga bent: 01/07/1953 - 6093/5 md.)

B - (Mülga bent: 01/07/1953 - 6093/5 md.)

C) Mürettep iskan yerlerinde verilen gayrimenkullerini satmak suretiyle eski illerinde veya bu iller civarında 2510 sayılı kanunun 15 inci maddesinin üçüncü bendi gereğince borçlanma yoliyle ev yeri ve toprak 

verilenler;

Ç) Mürettep yerlerinde iskan görmemiş ve yasak bölge ile idareten boşaltılmış bölge civarında iskan edilipte iskanına muhassas gayrimenkullerini Hazineye iade etmemiş olanlar;

Bu kanunla derpiş edilen iskan hak ve yardımlarından faydalanamazlar.

Ek Madde 8 - (Değişik madde: 01/07/1953 - 6093/2 md.)

Yasaklığı kaldırılan veya idareten boşaltılan bölgeler halkından olup da üçüncü maddenin şümulü haricinde kalan yardıma muhtaç kimselerin bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde iskanlarını 

istedikleri takdirde bu bölgeler dahilinde veyahut arazisi müsait başka yerlerde İskan Kanunu hükümlerine göre iskanları yapılır.

Ek Madde 9 -

Yasak ve idareten boşaltılan bölgeler halkından olup da mürettep yerlerinde iskan edilmiş olanlarla idareten boşaltılmış bölgelerde arazisi tevzi edilenlerin, istihkak mazbatası mukabili iskan gören veya mazbata 

muhteviyatını almış olanların ve 5826 sayılı kanuna tevfikan iskan edilenlerin gayrimenkulleri hariç diğerlerinin eski yerlerinde kalan ve 2510 sayılı kanunun mülga 26 ncı maddesi gereğince Devlete intikal etmiş 

olan gayrimenkulleri ibraz edecekleri tasarruf belgelerine müsteniden sahiplerine iade olunur.

Bu suretle Hazineye intikal etmiş olan gayrimenkullerin son zilyedleri yasaklığın devam ettiği müddetçe dahi bila inkıta zilyedi addedilir. Şu kadar ki, mürettep yerinde iskan edilmiş olup da iskanına muhassas 

gayrimenkulünü bu kanunun neşri tarihinden önce satmış olanların yasak ve boşaltılmış bölgelerle serbest bölgelerdeki arazileri tevzi veya herhangi bir amme hizmetine tahsis edilmemiş ise mürettep yerinde 

sattıkları gayrimenkullerin 1944 mali yılı vergisine matrah olan kıymetinin dört misli Hazineye ödenmek suretiyle eski yerlerindeki malları sahiplerine geri verilir.

Sahiplerine iadesi lazımgelen yasak bölgelerdeki topraklardan istimlak edilip de şimdiye kadar ödenmemiş olan istimlak bedelleri sahiplerine ödenir.

Ek Madde 10 -

Hükümetçe vücuda getirilecek baraj, havaalanı, fabrika, ekonomik ve savunma ile ilgili diğer tesislerin inşası, tarih ve tabiat kıymetlerinin korunması gibi amaçlar için yapılacak kamulaştırmalar veya özel 

kanunların uygulanması sebebiyle taşınmaz mallarının kısmen veya tamamen ellerinden çıkması neticesi yerlerini terk etme zorunda kalanlardan;

a) Taşınmaz malları tamamen kamulaştırılanlar,

b) Taşınmaz malları kısmen kamulaştırılıp bu yerleri terk etmek zorunda kalanlar,

c) İskan planlama etütlerinin başladığı bütçe yılı başlangıcından en az üç yıl önce kamulaştırma sahasında yerleşmiş olup da taşınmaz malı olmıyanlar;

Diledikleri takdirde Hükümetçe gösterilecek yerlerde 2510 sayılı Kanunla bu kanun hükümlerine göre iskan edilirler. Şu kadar ki; zor durumda olmadan bu kanunun yürürlüğe girmesinden sonra taşınmaz mallarını 

ellerinden çıkaranlar bu kanundan faydalanamazlar. Zor durum hali yönetmelikle belirtilir.

(Değişik fıkra: 21/02/2001 - 4629 S.K./6. md.) İskan edilecek kimselerin taşınmaz maları için özel kanunları gereğince veya kamulaştırma neticesinde kendilerine ödenecek bedeller (tezyidi bedeller dahil), ek 14 

üncü maddede düzenlenen yardımlar dışındaki diğer iskan yardımları ve borçlandırma bedellerinden mahsup edilmek ve iskan amacıyla kullanılmak üzere bir yandan Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü bütçesine özel 

gelir yazılır ve diğer yandan Maliye Bakanlığınca açılacak özel tertibe özel ödenek kaydedilir. Özel ödeneklerden kullanılmayan miktarlar ertesi yıl bütçesine devren gelir ve ödenek yazılır. Mahsup işlemi Maliye 

Bakanlığının uygun görüşü üzerine hazırlanacak esaslar dahilinde yapılır ve artan kısım hak sahiplerine geri verilecek paralar tertibinden iade edilir.

(Ek fıkra: 21/02/2001 - 4629 S.K./6. md.) İskan edilecek kimselerin bu Kanun uyarınca borçlandırılması sonucunda yatıracakları miktarlar da iskan amacıyla kullanılmak üzere bir yandan Köy Hizmetleri Genel 

Müdürlüğü bütçesine özel gelir yazılır ve diğer yandan Maliye Bakanlığınca açılacak özel tertibe özel ödenek kaydedilir. Özel ödeneklerden kullanılmayan miktarlar ertesi yıl bütçesine devren gelir ve ödenek 

yazılır.

Ek Madde 11 -

Köysel alanda iç iskanın düzenlenmesi ve köy gelişme merkezlerinin kurulması için :

A) Yerleşim yerinin elverişsizliği sebebiyle, kalkındırılmasına imkan olmayan veya yol içme suyu, elektrik gibi alt yapı hizmetlerinin pahalıya mal olacağı tespit edilen köylerin, daha elverişli bir yerleşim yerine nakli 

veya mahalle, kom, mezraa ve benzeri dağınık yerleşim ünitelerinin mevcut yerleşim ünitelerinden birinde veya yeni bir yerleşim yerinde toplanması hususu, köy nüfusunun çoğunluğu tarafından istenildiği 

takdirde, ek 8 inci madde gereğince Köy İşleri Bakanlığı emrine geçen araziden imar planında öngörülen miktarda arsa tefrik edilir. Ve (...) yeni yerleşim yerinin köy imar planı yapılır, veya yaptırılır. Köy odası, 

çamaşırhane ve hamam gibi sosyal tesisleri yapılır ve ayrıca, konut, tarımsal yapılar ve tesisler için her aileye yönetmeliğinde belirtilen miktarda kredi açılır. Ve bu kanun hükümlerine göre borçlandırılır.

B) 1 inci madde dışında kalan köylerde köylünün konut, tarımsal işletme yapıları ve sosyal tesis ihtiyacını kendisinin çözmesindeki gücünü desteklemek üzere, (...) hazırlanan tip projeler bedelsiz olarak istekli 

köylülere verilir.

Ayrıca, yönetmelikte belirtilen esaslara göre, her köyde belli sayıda çiftçi ailesine kendi evini yapana yardım metodu uygulaması olarak kredi verilir.

C) Onaylanmış köy imar planlarına göre köylerin iskan gelişme sahaları, ek 8 inci madde uyarınca Köyişleri Bakanlığı emrine geçen araziden ayrılır. Bu araziden ifraz olunan arsalar, bedelleri peşin veya en çok 5 

yılda 5 eşit taksitle ödenmek ve bu kanun gereğince borçlandırılmak suretiyle ihtiyaç sahiplerine devredilir.

Özel kanunlardaki hükümler saklıdır.

Ek Madde 12 -

Bu kanun gereğince nakledilecekler ve iskan edilecekler içinde bir sanat ve meslek sahibi olanlar, sanatkar olarak iskan edilirler. Tarımdaki fazla nüfus, topraklandırılamıyan çiftçiler, bir sanat ve mesleke sahip 

bulunmıyanlar, bir sanat ve meslek sahibi olup da başka bir sanat ve meslek kolunda çalışmak istiyenler ve yeni kurulacak sınai veya diğer tesislere ortak olmak istiyenler, duyulan ihtiyaca ve hazırlanacak 

projelere göre; Sanayi, Milli Eğitim, Çalışma ve Köy İşleri Bakanlıklarınca müştereken düzenlenecek eğitim programına göre ve işbirliği halinde eğitimlerini müteakıp, iskan programı gereğince sanatkar olarak iskan 

edilirler.

Bu maksatla mevcut eğitim merkezlerinden faydalanılır. Eğitim merkezlerinin ihtiyaca yetmemesi halinde Köy İşleri Bakanlığına bağlı göçmen kabul ve yetiştirme merkezleri de bu maksat için kullanılabilir. Bunların 

da yetmemesi halinde mevcutlara eklemeler yapılabileceği gibi yeni eğitim merkezleri de kurulabilir.

Eğitim programlarının hazırlanması, nerede, ne zaman ve ne şekilde uygulanacağı ilgili bakanlıklarca müştereken hazırlanacak bir yönetmelikle belirtilir.

Ek Madde 13 -

Nakil ve iskanları kararlaştırılanların ne zaman, nereye ve ne suretle ve ne gibi şartlarla iskan edilecekleri önceden duyurularak aile reisinden rızalarını bildiren bir taahhütname alınır.

İstekli çok olup da iskan programına göre bir yılda hepsinin yerleştirilmelerinin mümkün olmadığı hallerde öncelik sıraları ve esasları yönetmelikte belirtilir.

Ek Madde 14 -

İskan edilecek göçmen ve mülteciler;

a) Sınırlarımızdan, yurt içinde gönderilecekleri yere kadar gümrükten muaf eşya ve hayvanları ile birlikte nakil,

b) Barındırma, yiyecek, yakacak ve tedavi,

c) Pek muhtaç durumda olanlar bir defaya mahsus olmak üzere giyecek, yardımlarından karşılıksız olarak faydalanırlar. Bu yardımlar, nakil ile başlar, yerleştirildikleri yerlerde müstahsıl hale gelinceye kadar 

devam eder.

Müstahsıl hale gelmenin esasları ve yardım süreleri yönetmelikte belirtilir.

Ek Madde 15 -

Yurt içinde bir yerden başka bir yere göçürülenler de, kaldıkları yerden yerleştirilecekleri yerde müstahsıl hale gelinceye kadar geçecek süre içinde ek 5 inci maddede yazılı iskan yardımlarından karşılıksız olarak 

faydalanırlar.

Ek Madde 16 -

Dışardan gelecek göçmen ve mültecilerle, yurt içinde göçürülenlerden, işyeri gösterildiği halde çalışmak istemiyenlerin karşılıksız iskan yardımları kesilir.

Ek Madde 17 -

Bu kanun hükümlerine göre tahsis, devir ve temlik edilecek arazi ile arsalar şunlardır:

a) Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan arazi,

b) Devletin özel mülkiyetinde bulunup da kamu hizmetinde kullanılmıyan arazi ve arsalar,

c) Bir veya birkaç köy, kasaba ve şehir orta malı olan ve ihtiyaçtan fazla olduğu belirtilmek suretiyle Hazine adına tescil ettirilen arazi,

d) Hazineden bedelsiz olarak belediyelere devredilmiş ve bir maksada tahsis edilmemiş olup, 775 sayılı Kanun amaçları dışında kalan yerler,

e) Göllerin kuruması veya Devletçe kurutulması ve nehirlerin doldurulması ile meydana gelen arazi,

f) Devletçe kurutulan sahipsiz bataklıklardan kazanılan arazi,

g) İşlenmeye elverişli olmıyan tuzlu alkali, taşlık ve benzeri topraklardan

Devletçe ıslah suretiyle elde edilen arazi,

h) 6830 sayılı Kanun hükümlerine göre özel ve tüzel kişilerden kamulaştırılacak veya yönetmeliğe göre satın alınacak arazi ve arsalar;

Yukarda sayılan ve bu kanun hükümlerine göre tahsis ve temlik edilecek olan tarıma elverişli veya elverişsiz arazi ve arsalardan (a), (b) ve (d) bentlerinde yazılı olanlar bu kanunun yürürlüğe girmesiyle; (c) 

bendinde yazılı arazi Köy İşleri Bakanlığınca ayrılmasiyle; (h) bendindeki arazi Hazine adına tapuya tescil edilmesiyle; (e), (f) ve (g) bentlerindeki arazi meydana gelmesiyle Köy İşleri Bakanlığı emrine geçer.

Şu kadar ki, özel kanunlardaki yazılı hükümler saklıdır.

Ek Madde 18 - (Mülga madde: 21/02/2001 - 4629 S.K./1. md.)

Ek Madde 19 -

Bu kanunda yazılı görevlerin gerektirdiği etüt, araştırma, planlama ve projeleme işleri Toprak ve İskan İşleri Genel Müdürlüğünce yapılır veya yaptırılır.

İskan işleriyle ilgili etüt, plan, proje, uygulama, teknik ve idari personel; yetiştirileceklerin eğitimi, yapılacak kamu yapı ve tesisleri giderleri genel bütçeye konulacak ödeneklerden karşılanır.

Ek Madde 20 -

Bu kanun ile T. C. Ziraat Bankasına verilen işler, Bankanın asli görevlerindendir.

Ek Madde 21 - (Mülga madde: 21/02/2001 - 4629 S.K./1. md.)

Ek Madde 22 -

İskan edilenler veya nakledilenler kendilerine verilen taşınmaz mallardan dolayı, kamulaştırılan veya satın alınan taşınmaz mallar için kamulaştırma veya satın alma bedelleri, yapı ve tesisler için maliyet bedelleri, 

Hazine arazisi için rayiç bedelleri üzerinden borçlandırılırlar.

Tahakkuk edecek borçlandırma bedelleri ile faizleri borçlanmayı takip eden 5 inci yılın Ocak ayından başlamak üzere 20 yılda ve 20 eşit taksitle tahsil olunur. (Ek cümle: 09/12/1994 - 4057/1 md.) Ancak, iskan 

edilen ailelere verilen taşınmazlar, gerek idarenin ve gerekse iskan edilen ailelerin istek ve rızaları dışında geri alındığı takdirde, bu ailelerin geri alınmadan dolayı eksilen istihkaklarının karşılanması maksadı ile 

yapılacak kamulaştırma veya satın almadan doğan ilave bedeller (...) Devletçe karşılanır.

Taşınmaz malların borçlandırma bedelleri faize tabi değildir. Kredi ve taşınır malların borçlandırma bedeli üzerinden Maliye, Ticaret ve Köy İşleri Bakanlıklarınca tespit edilecek hadler dahilinde yıllık faiz yürütülür.

Ek Madde 23 -

3202 sayılı T.C. Ziraat Bankası Kanununun 47 nci maddesinde sayılan ertelenme sebepleri dışında kalıp da vadesinde ödenmiyen borçlar, borçlunun tohumluk, istihsal alat, edevat ve vasıtaları dışında kalan 

emvalinden, umumi hükümlere göre T.C. Ziraat Bankasınca takip ve tahsil olunur.

Borçlunun haczi caiz menkul malı bulunmadığı veyahut borcuna yetmediği takdirde; borcun tamamı muacceliyet kesbeder ve bu kanuna göre verilen gayrimenkullerin tapu kayıtları mahkeme karariyle Maliye 

Hazinesi adına tashihan tescil edilir.

Tapuları Maliye Hazinesi adına tashihan tescil olunan taşınmaz malların mahsup işlemleri ek 18 inci madde hükümlerine göre yürütülür.

Ek Madde 24 -

Bu kanuna göre iskan edilenlerin müstahsıl hale gelebilmeleri ve yönetmelikte tespit edilecek hayat seviyesine kavuşabilmeleri için geliştirme, yan gelir temini gibi tedbirler, Köy İşleri Bakanlığı ile diğer ilgili 

Bakanlıklarca müştereken hazırlanacak plan ve projelere göre yürütülür. (Mülga cümle: 21/02/2001 - 4629 S.K./1. md.) Kredi vermede kooperatif kurulması halinde üyelerine öncelik tanınır.

Ek Madde 25 -

Temin edilen imkanlar ve yapılan tavsiyelere rağmen, geliştirme ve yan gelir temini için alınan tedbirlere uymayan ve ilgili Bakanlıklarca yapılan teknik tavsiyeleri tatbik etmiyenlere yapılmakta olan veya yapılacak 

karşılıksız yardımlar ve krediler kesilir. Borçlanmadan mütevellit alacaklar muacceliyet kesbeder.

Ek Madde 26 -

Kredi çesit, had ve şartları, geliştirme ve yan gelir tedbirleriyle karşılıksız yardım ve kredilerin kesilmesi ve borcun muacceliyet kesbetmesi esasları yönetmelikte belirtilir.

Ek Madde 27 -

Verilen arazinin askerlik ve belgelendirilmiş uzun hastalık gibi makbul bir özür olmaksızın üst üste üç yıl işletilmediğinin tespiti halinde Köy İşleri Bakanlığınca, iskan edilene verilen taşınmaz malların geriye alınması 

mahkemeden istenir.

Mahkeme kararı ile taşınmaz malların geri alınması halinde, evvelce ödenen taksitler veya yapılan zaruri ve faydalı giderlerle, taşınmaz mallardan elde edilen intifaın bedelleri karşılıklı olarak hesap edilir. Değerlerdeki 

fazlalıklar taraflarca iade edilir. Bu işlemlerden mütevellit bakıye alacaklar, T.C. Ziraat Bankasınca umumi hükümlere göre takip ve tahsil olunur.

Ek Madde 28 -

Bu kanunun yürürlüğe girmesinden sonra 2510 sayılı İskan Kanununa göre, iskan hakkını iktisap edeceklerle, bu kanunun şümulüne girenlerin iskanları, bu ek kanun hükümlerine göre yapılır.

Bu kanundan önce iskan hakkı doğmuş olanların ise, önceki kanunlarla tanınan hak ve mükellefiyetleri saklıdır.

Ek Madde 29 - (Mülga madde: 21/02/2001 - 4629 S.K./1. md.)

Ek Madde 30 - (Mülga madde: 21/02/2001 - 4629 S.K./1. md.)

Ek Madde 31 -

Bu kanun hükümlerine göre borçlanma suretiyle yapılan iskan yardımlarının tamamı için verilecek taşınmaz mallar üzerinde T.C. Ziraat Bankası lehine birinci derecede ipotek tesis edilir.

Ek Madde 32 - (Mülga madde: 21/02/2001 - 4629 S.K./1. md.)

Ek Madde 33 - (Ek madde: 16/06/1989 - 3583/1 md.)

Bulgaristan‘dan göçe zorlanarak 01/01/1984 tarihinden sonra Türkiye‘ye gelerek yerleşmek isteyen Türk soylu kişiler 14/06/1934 tarihli ve 2510 sayılı Kanun hükümlerine göre Türk kültürüne bağlı serbest veya iskanlı göçmen sayılır ve bunlar hakkında mezkur Kanunda hüküm bulunmaması halinde 17/03/1982 tarihli ve 2641 sayılı Kanun hükümleri (2 nci, 3 üncü, 4 üncü ve 5 inci maddeler hariç) kıyasen uygulanır.

Ek Madde 34 - (Ek madde: 27/05/1992 - 3805/1 md.)

Başbakan, Bulgaristan‘dan zorunlu göçe tabi tutulup, Türkiye‘ye gelerek yerleşmek isteyen Türk soylu kişilerle ilgili olarak 2510 sayılı İskan Kanunu çerçevesinde yapılacak işlemler ile alınacak kararların genel 

koordinasyonu ve bu kişiler için yapılmakta olan veya yapılacak konutların proje, yapım, kontrol ve hak sahibi seçimi, bu taşınmazların hak sahiplerine dağıtım, kişiler adına temlik ve tapuda tescil ile borçlandırma 

konularında bir Bakanı görevlendirebilir.

Görevli Bakan, bu Kanun çerçevesinde kendisine tanınan yetkisini valilere devredebilir.

Ek Madde 35 - (Ek madde: 27/05/1992 - 3805/2 md.)

Göçmen konutlarının yapımı hususlarında, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa dayanılarak yürürlüğe konulan, Fonlar İhale Yönetmeliği Hükümleri uygulanır. Ancak, ita amirliği yetkisi, bu Kanunun ek 34 üncü 

maddesinde belirtilen konuların koordinasyonu ile görevli Bakana aittir.

Madde 51 - Bu kanun neşri tarihinden muteberdir.

Madde 52 - Bu kanunun hükümlerini icraya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.

KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDELER

18/06/1947 TARİHLİ VE 5098 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ MADDELERİ:

Geçici Madde 1 - Bu kanunun yürürlüğe girmesinden önce Bakanlar Kurulu karariyle nakledilmiş olanların mürettep yerlerinde oturma mecburiyetiyle haklarındaki bütün kayıtlar kaldırılmıştır.

Geçici Madde 2 - 2510 sayılı kanunun hükümlerine göre nakledilmiş olup ta gerek haklarındaki kararnamelerin kaldırılması ve gerekse bu kanunun yürürlüğe girmesiyle serbest kalacak olanlar hakkında aşağıdaki esaslar dahilinde muamele yapılır:

1 - (Değişik bent: 28/06/1948 - 5227/1 md.) Yasak bölge olarak tesbit edilmiş yerler halkından olupta 5098 sayılı kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren iki yıl içinde iskanını istiyenlerden muhtaç olanlar, eski illerinde veya bu illere civar illerde yerleştirilebilirler.

Bu takdirde, bunlara mürettep yerlerinde evvelce verilmiş olan yapı ve topraklar, 2510 sayılı İskan Kanununun 39 uncu maddesi hükmüne göre geri alınır.

Bu gayrimenkulleri satmış olanlara eski yerleri civarında verilecek yapı ve topraklar İskan Kanununun borçlandırma usul ve kaidelerine göre borçlandırılır.

Kanunen yasak bölge olarak tesbit edilen yerler civarında olan ve evvelce idaraten boşaltılmış bölge halinde kabul ve iskan ve ikamet yasak edilmiş bulunan yerler halkından 5098 sayılı kanun ile serbest duruma girmiş olanlar da yukardaki hüküm ve şartlar dairesinde iskan edilebilir.

2 - Birinci bentte tasrih edilen yerler dışında kalan bölgeler halkından olup da 2510 sayılı kanunun 27 nci maddesi mucibince geride bıraktığı gayrimenkuller karşılığında istihkak mazbatası verilmek suretiyle malları Devlete intikal etmiş ve aynı kanunun 28 inci maddesi gereğince mürettep yerlerinde ellerindeki mazbatalara mukabil hiç mal almamış olanlara mazbata muhteviyatı olan malları tamamen geri verilir. Buna imkan bulunmadığı hallerde mazbata muhteviyatı dört misli üzerinden Hazinece nakden ödenir.

Ellerindeki mazbataları muhteviyatının tamamına veya bir kısmına mukabil mal almış olanların namlarına tescil edilmiş olsun olmasın bu malları geri alınmaz. Ancak istihkak mazbatasında bakıye kalan miktar hakkında yukardaki hükme göre muamele yapılır.

İstihkak sahibi olanların 1948 yılı sonuna kadar bulundukları yerlerin en büyük mülkiye üstüne başvurmaları ve Hazinece de bu gibi istihkakların 1949 yılı sonuna kadar ödenmesi mecburidir.

3 - 2510 sayılı kanunun 27 nci maddesi gereğince kendileri tarafından veya Hükümetçe tasfiye edilmiyen mallar üzerinde bu gibiler her türlü tasarrufta serbesttirler.

Hükümetçe tasfiye olunmuş ve satış bedelleri sahiplerine ödenmiş veya ödenmek üzere emanete alınmış gayrimenkuller hakkında hiç bir iddia dinlenmez. Sahiplerinin hakları ancak bu bedellere inhisar eder.

Kendi yurtlarına dönenler Hükümetin uhdesinde veya idaresinde veya emanette bulunan menkul veya gayrimenkul mallarını tasarruf etmek isterlerse bu tasarruf tarihinden itibaren mürettep yerlerinde kendilerine Hükümetçe iskan yoluyla verilen gayrimenkuller 2510 sayılı kanunun 39 uncu maddesi hükmüne göre geri alınır.

4 - Yukardaki hükümler gereğince bu gibilere aynen iade edilen gayrimenkuller için nakilleri tarihinden itibaren bu kanunun neşrini takibeden yıl sonuna kadar geçen süre içinde tahakkuk eden arazi ve binalara mütaallik her türlü vergiler aranmaz. Ancak bunlardan tahsil edilmiş olanlar geri verilmez.

5 - Hazine adına tescil edilmiş olup ta bu suretle geri verilmesi gereken gayrimenkullerden dolayı Hükümetçe eski sahiplerine yapılacak ferağ ve tescil işlemlerinde harç ve resim aranmaz.

6 - Bu suretle serbest kalanlar, muhtaç olup olmadıklarına bakılmaksızın, gidecekleri yerlere kadar bir defaya mahsus olmak üzere bu kanuna göre parasız sevkolunurlar.

7 - Serbest kalıp ta yukardaki fıkralara göre iskan isteğinde bulunmıyanlar mürettep yerlerini terk ettikleri takdirde bunlara evvelce verilmiş gayrimenkuller hakkında 2510 sayılı kanunun 30 uncu maddesi hükmü uygulanmaz.

8 - Mukabilinde mal alınıp ta mahsubu yapılmayan mazbataların mahsupsuz kalan bakıyelerinin mahsupları, bütçeye irat ve masraf kaydı suretiyle yapılır.

9 - (Ek bent: 28/06/1948 - 5227/2 md.) 5098 sayılı kanun ile serbest duruma girmiş olanlardan mürettep yerlerinde kalanların müktesep iskan haklarına halel gelmez. Bu takdirde, İskan kanunlarının bütün hükümleri bunlar hakkında da uygulanır.

10 - (Ek bent: 28/06/1948 - 5227/2 md.) 5098 sayılı kanun ile serbest duruma girmiş olan ve geçici ikinci maddenin altıncı bendinin hükümlerinden istifade suretiyle eski yurtlarına dönmüş bulunanlardan tekrar mürettep yerlerine gitmek istiyenler, son defaya mahsus olmak üzere 2510 sayılı kanun hükümlerine göre parasız gönderilir. Gerek bu suretle dönmüş olanların ve gerek kendi paralariyle Batıda mürettep yerlerine avdet etmiş bulunanların yukardaki hükümler dairesinde iskanları ikmal edilir.

Ancak mürettep yerlerinde bu suretle son olarak iskan hakkı verilmiş olan yasak ve mücavir boşaltılmış bölge halkına bundan başka hiçbir yerde iskan hakkı tanınmaz.

(Ek fıkra: 02/06/1949 - 5420/1. md.; Değişik fıkra: 01/07/1953 - 6093/6 md.) 2510 sayılı İskan Kanununun mülga 27 nci maddesi mucibince sahipleri veya Hükümet tarafından tasfiyesi icabettiği halde tasfiye edilmiyen ve fakat tevzie tabi tutulan gayrimenkuller ile 1505 sayılı kanuna göre ve tevzie tabi tutulmak üzere mahalli Hükümet eliyle alınıp tevzi edilmiş bulunan arazi ve bunların mütemmim cüzü olan binalar tevzi edilen eşhasa ait olup bir güna harç ve resme tabi olmaksızın bunlar veya mirasçıları namına tescil olunur. Eski sahipleri bu gayrimenkuller ve arazi ve mütemmim cüzüleri üzerinde bir hak iddia edemezler.

1505 sayılı kanun gereğince mahalli Hükümet eliyle alınıp tevzi edilen gayrimenkullerle mütemmim cüzülerinin bedelleri eski sahiplerine bu kanunun üçüncü maddesine göre ödenir.