7 maddede konut satışlarında yaşanan düşüşün nedenleri! Uzmanlar açıkladı!

Sözcü'den Gamze Bal'ın haberine göre; Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa ve gayrimenkul değerleme uzmanı Ahmet Büyükduman, konut satışlarında yaşanan gerilemenin nedenlerini açıkladı. 

1- ASTRONOMİK FİYAT YÜKSELİŞLERİ 

Konut satışlarındaki düşüşün en önemli sebeplerinden biri, yükselen fiyatlar nedeniyle talebin azalması. Merkez Bankası’nın (TCMB) son verisine göre, Türkiye genelinde konut fiyatları temmuz ayında, bir önceki aya göre yüzde 8, 2021'in aynı dönemine göre ise yüzde 173,8 yükseldi. Bir konutun metrekare başı fiyatı temmuzda 13 bin 936 lira oldu. Böylece 100 metrekarelik bir konutun fiyatı ülke genelinde ortalama 1,3 milyon lirayı aştı. 

Satılık ev fiyatlarında yapılan yükselişleri astronomik diyerek değerlendiren ve bu yükselişlerin satılık konutlara talebi düşürdüğünü aktaran İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, “Fiyatlar çok yüksek. İnsanların alım gücünün üzerinde fiyatlar isteniyor şu an. Bu, talebi azaltan en önemli etkenlerden biri” açıklamasında bulundu.

2- KISITLI KREDİ KULLANDIRIMI

Kredili konut satışlarındaki düşüşün  ilk sebeplerinden biri ise  bankaların kredi kullandırımının oldukça kısıtlı olması oldu. Vatandaş, istediği miktarda konut kredisi kullanmıyor; bankaların kredi kullandırımı en fazla 500 bin lira ile sınırlı oluyor. 

Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, eylül ayı itibarıyla özellikle kredili konut satışlarındaki düşüşün son 16 ayın en düşük seviyesinde olduğunu ifade ederek, “Kredi kullanımı veya kullandırımı çok ciddi düştü. Artık kredilerde sınırlamalar var, bu da piyasanın hızını düşürüyor. Bunda piyasanın etkisi olduğu kadar BDDK’nın kararları da etkili. Krediye ulaşım zorlaştıkça konut alım rakamları bundan doğal olarak etkilenecektir.” açıklamasında bulundu.

3- ‘FAİZLER DÜŞMEDİ, YÜKSELDİ'

Kamu bankalarının konut kredi faiz oranları düşük olsa da kredi kullanımının oldukça kısıtlı olması, özel bankalardaki yüksek faiz oranları getirmeye zorluyor. Kamudaki konut kredi faizleri yüzde 1,29 iken, özel bankaların konut kredi faizleri ise yüzde 2,03’dan başlayıp, 2,70’i geçiyor. amu tarafındaki düşük faizli konut kredilerine rağmen kredili konut satışlardaki düşüş EYlül ayında senelik olarak yüzde 43 oldu. 
Gayrimenkul değerleme uzmanı Ahmet Büyükduman, bu durumla ilgili açıklamasında, "Kamu bankalarında konut kredi faizleri 1.29, özellerde ise bunun neredeyse iki katı. Tüketici kamu bankasına gittiğinde düşük faizli krediyi kullanabilirse, başat, oyun kurucu faiz bu olur. Ancak öyle olmuyor" diye konuştu ve "Kamu bankası 1.29 faizle kredi veriyorum dese de, 2 milyon lira krediye ihtiyacınız varsa en fazla 500 bin lira veriliyor. Yani düşük faiz var ama kredi yok. O zaman gerçek başat faiz özel bankaların faizi oluyor. Onların faizi de yüksek. Bu da faizler arttı demek" değerlendirmesinde bulundu. 

4- KREDİ TAKSİTLERİ FAZLA

Kredili satışları düşüren bir diğer etken de kredi taksitlerinin fazla olması. Konut kredisi kullananların ödemeleri gereken aylık taksit tutarları kamu bankalarında en az 21 bin Türk Lirası'ndan başlarken, özel bankalarda 30 bin lirayı aşıyor. Kredi eğer özel bir bankadan kullanıldıysa da toplam ödeme miktarı 10 senede 3,7 milyon liraya ulaşıyor. Bu durumda, satın alınan konutun tutarından da çok faiz ödemesi anlamını taşıyor.

5- TL’DEN KAÇIP GAYRİMENKULE YÖNELENLER AZALDI 

Konut satışlarındaki düşüşün bir diğer  sebebi de birikimlerini TL’deki değer kaybına karşı korumak amacıyla gayrimenkule yatıranların sayısındaki düşüş olarak belirtiliyor. 

Senenin ilk 6 aylık döneminde insanların varlıklarını korumak amacıyla gayrimenkule yöneldiklerine dikkat çeken Büyükduman, "İnsanlar TL’den çıkarak gayrimenkul satın almaya yöneldiler. Servet koruma saiki ile yapılan bu davranış satışları artırdı" diye konuştu ve insanlar varlıklarını istedikleri yere park ettikten sonra bu dalganın yavaşladığını belirtti. 

6- SOSYAL KONUT PROJESİ TALEPTE ÇEKİLMEYE NEDEN OLDU

Satışların düşmesinde etkili olan bir diğer sebebin de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan 81 kentte Sosyal Konut Projesi olduğu ileri sürülüyor. 

500 bin konut ve 250 bin konutluk arsa ve 50 bin iş yerinden oluşacak projenin açıklanmasından sonra talepte bir çekilme olduğu bunun da satışları düşürdüğü ifade ediliyor. 

Nizamettin Aşa, konut satışlarında eylülde yıllık yüzde 22,9’luk gerilemede, sosyal konut projesinin de etkili olduğunu dile getirdi ve "Bu proje, toplumun bazı kesimlerinin konut taleplerinde çekilmeye neden oldu ve bu çekilme devam ediyor. Bu da satışlardaki düşüşte kendini gösteren bir etken" açıklamasında bulundu.

7- YABANCIYA SATIŞLAR YAVAŞLADI

2022'nin ilk 9 ayında satılan yaklaşık 1 milyon konuttan 50 bini yabancıya satılsa da Temmuz'dan bugüne yabancılara yapılan konut satışlarında düşüş gerçekleşiyor. Yabancıya satışlar Haziran'da rekor kırmış, 2021'in aynı ayına göre yüzde 81,8 artarak 8 bin 630’a yükselmişti. 

TÜİK verilerine göre, yabancıya yapılan satışlar Haziran ayındaki  yüzde 81,8’lik yükselişten sonra, Temmuz ayında senelik yüzde 12,4; ağustosta yüzde 10,1 geriledi. Eylül de ise yüzde 23,8 düştü ve 5 bin 49 oldu. Bunun da toplam satışlardaki düşüşü desteklediğine vurgu yapılıyor.

SATIŞLARDAKİ DÜŞÜŞ FİYATLARI ETKİLER Mİ?

Sektör temsilcilerinin beklentisi, talepteki düşüşün etkisiyle fiyatlarda da gerilemenin olması. 

Ahmet Büyükduman, talepteki düşüşün konut fiyatlarının artış hızını durduracağının altını çizdi ve "Fiyat artış hızı duraksayacaktır.. Konut fiyatlarındaki artış, duraklama dönemine girecektir" şeklinde konuştu. 

Nizamettin Aşa ise Mayıs'tan bu yana kiralık ev fiyatlarında toplamda yüzde 15, satılık daire fiyatlarında ise yüzde 10 gibi bir düşüş gözlemlediklerini vurgulayarak,  bu düşüşün devam edeceğini ileri sürdü. 

Konut satışları Eylül'de sert düştü! 2022 Eylül'de 113 bin 402 konut satıldı!

Yabancıların Türkiye'deki konut yatırımı yüzde 32,5 arttı!

Konut satışında Rus fırtınası! Ruslar Eylül'de Türkiye'den 1.196 adet konut satın aldı!