Alim Murathan: On binlerce konutun denetimi yok!

Jeoloji Mühendisleri Odası  İzmir  Şubesi Başkanı Alim Murathan, Türkiye'de eşzamanlı başlattıkları 11 gün sürmesini planladıkları yapı denetim güvenliği kampanyası hakkında basın toplantısı düzenledi. Murathan, uygulamadaki yapı denetim sisteminin sadece bina inşa sisteminden ibaret olduğunu ve denetimlerde eksiklikleri olduğunu öne sürdü. Murathan, İzmir Büyükşehir Belediyesince 1999 yılında yapılan İzmir deprem master planına göre, doğu-batı doğrultulu İzmir fayının 6,5 büyüklüğünde olacağı senaryosu ile 11 merkez ilçede 195 bin 376 binanın ağır hasar görebileceği veya yıkılacağı, 225 bin 990 binanın orta hasar, 283 bin 111 binanın hafif hasar göreceği, en az 5 bin 862, en çok 19 bin 538 kişinin hayatını kaybedeceği, en az 17 bin 586, en çok 195 bin 376 kişinin yaralanabileceği ve 1 milyon 474 bin 785 kişinin açıkta kalabileceğini söyledi.

Murathan, Türkiye'nin yüzde 92'sinin deprem bölgeleri içerisinde yer aldığını, nüfusun da yüzde 95'inin deprem bölgelerinde yaşadığını belirterek şunları söyledi: "Deprem öldürmez bina öldürür bakış açısıyla Türkiye'de on binlerce bina yapılmaktadır. Biz, yapılan binaların mevcut yapı denetim sistemiyle depreme güvenli binalar olmadığını ifade ediyoruz. Çünkü Türkiye'de depreme güvenli binaların olması için yapı denetim şirketleri ve belediyelerin zeminlerin jeolojik ve jeoteknik etütlerini kontrol etmesi gerekiyor." 

"ON BİNLERCE KONUTUN DENETİMİ YOK" 

Murathan açıklamasında, "Van depreminde hasar gören 50 bin konutun yaklaşık yüzde 30'unun bina sağlam olmadığı için yıkılmadığını, binanın oturduğu zemin sağlam olmadığı için yıkıldığını" söyledi. Yapı denetim sistemimizin yalnızca bina denetimini yaptığını anlatan Murathan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bugüne kadar tüm depremlerde mevcut yapı denetim sistemine göre elektrik, doğalgaz, ısı ve su tesisatları kontrol ediliyor fakat zemin çalışmaları kontrol edilmiyor. 11 günlük kampanyamızda hükümetle görüşeceğiz. Yapı denetim mevzuatının ülke genelinde değiştirilmesini talep ediyoruz. Yapı denetim şirketlerinde etkin bir jeoloji mühendisi hizmeti yok. Elektrik mühendisleri, inşaat mühendisleri, mimar ve makine mühendisleri var ancak asıl zemin üzerine çalışma yapan jeoloji mühendislerinin yasal mevzuatları tanımlanmamış. 

Henüz bir yasa çıkmış değil. İzmir'de yapılan binlerce konutun, Türkiye'de yapılan on binlerce konutun etkin bir kamusal denetimi söz konusu değil." 

"BİR MİLYON İNSAN ETKİLENECEK" 

Başkan Alim Murathan ayrıca, İzmir'in deprem riski açısından yüksek kentler arasında bulunduğunu aktararak konuşmasını şöyle sürdürdü: "Dünyadaki 20 kentten biri. İzmir'de 1999 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi Boğaziçi Üniversitesi'ne İzmir deprem master planı çalışması yaptırıyor. 

İzmir'de deprem üretecek 13 aktif fay var. En etkili İzmir fayı üzerinde senaryo oluşturuluyor. Doğudan, Çatıya 40 kilometre kat eden bir fay bu fay, 6,5 şiddetinde deprem üretirse ne olur diye araştırılıyor. En son bu fay 1688 yılında deprem üretmiş. Bu depremde 20 bin insan İzmir'de yaşamını yitirmiş. Kentin yansı yıkılmış. Bu diri fayın deprem üretmesi bekleniyor ama bugün de olabilir 50 yıl sonra da olabilir. Çalışmaya göre deprem olması durumunda 1 milyon 400 bin kişi depremden etkilenecek. On binlerce bina yıkılacak. 

Bu çok ciddi. Ama fayın nereden geçtiği konusunda etkin bir çalışmamız söz konusu değil. İzmir'de bizim yapmış olduğunuz çalışmalar sonucunda dört belediye hariç jeoloji mühendisleri hizmet vermeye başladı. Konak, Narlıdere, Güzelbahçe ve Bayraklı'da jeoloji mühendisi yok. Bu dört belediye, İzmir'de deprem riski en yüksek bölgeler. Binalar iki nedenle yıkılır. İnşaat mühendisi binaları yanlış projelendirir ve eksik malzeme kullanılır ya da zeminden kaynaklanır. Zeminle ilgili verileri inşaat mühendisine vermezseniz inşaat mühendisi doğru proje çizemez." 

Yeni Nesil